Hoe een goedkoop massaproduct ook een work of art kan zijn

Wat is dat toch met Penguin? Wat heeft de Britse pocketuitgeverij (anno 1935) dat de vergelijkbare pockets van Ballantine, Bantam, Collier, Dell, Pan, Picador, Vintage et cetera net even minder begeerlijk maakt? Nou, niet moeilijk: die geweldige vormgeving natuurlijk. Penguin bewijst al 81 jaar dat een goedkoop gemaakt massaproduct ook een work of art kan zijn.

In de beeldende kunst is de Penguin-cover zelfs tot iconografisch thema verheven. Zoals Andy Warhol het nederige soepblik op een voetstuk zette, zo doet de Amerikaanse schilder Duncan Hannah dat met de pocket. Hij kopieert beduimelde omslagen van oude Penguins (The Picture of Dorian Gray, Peter Pan), waarbij opzettelijke vlekjes en veegjes het realistische net-echt onderuithalen.

Zijn Britse collega Harland Miller is minder nostalgisch: hij schildert verzonnen Penguins, ruw en op afficheformaat, met onbehouwen titels (Ernest Hemingway: I'm So Fucking Hard) die het eerbetoon een perverse twist geven.

Een hommage zonder ondertonen is Echo's van Egon, herinneringen van de schilder en schrijver Frits Marnix Woudstra aan zijn enigmatische vader, die een verstokte Penguin-lezer was. Vandaar dat Piet Schreuders dit IJsvogeldeeltje liefdevol naar de vooroorlogse Penguins modelleerde, inclusief de klassieke Penguin-letter Gill Sans.

Lezers kunnen uit twee covers kiezen. Vanwaar twee?

'Omdat het mooi is en omdat we niet konden kiezen', zegt Schreuders. 'Het zijn de originele Penguinkleuren. Oranje voor fiction, donkergroen voor mystery. Beide genres zijn van toepassing hier.'