Hij verkoos de Filipijnen boven het priesterschap
De timmermanszoon uit Enkhuizen, die het Filipijnse volk aan geschiedenis hielp en hun cultuur bewaakte, eindigde als oom van het Mangyangvolk.
'Hij heeft de Filipijnen zeshonderd jaar extra geschiedenis gegeven', zegt de Duitse missionaris Frater Ewald Dinter over selfmade antropoloog en paleograaf Antoon Postma.
Postma deed jarenlang onderzoek bij de Mangyan, de bewoners van het Filipijnse eiland Mindoro. Hij verzamelde meer dan 20 duizend Mangyangedichten (ambahans), vele Mangyan artefacten en publiceerde diverse boeken over de Mangyans. Door zijn toewijding werden de inscripties van het oud Filipijns syllabisch schrift opgenomen in UNESCO's Memory of the World Register.
Postma ontcijferde daarnaast de Laguna Copperplate Inscription, een document uit het jaar 800 dat een van de vier originele, niet in Romeins schrift geschreven talen van de Filipijnen herbergt. Het is het oudst bewaarde document van het land, waarmee Postma niet alleen kon aantonen dat het volk op dit Filipijnse eiland toen al een geschrift had, maar ook een sociaal rechtsysteem en handel dreef met omringende landen zoals China.
Traditionele cultuur
In 2000 richtte hij met onder meer Ewald Dinter het Mangyan Heritage Center (MHC) op. In maart 2009 werd Postma op zijn 80ste verjaardag in aanwezigheid van zijn Mangyanvrouw Yam-ay en zeven kinderen (Anya, Sang, Yaman, Ambay, Martha,Unyo en Baryos) benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Nederlandse ambassadeur in de Filipijnen zei daarbij: 'Als inheemse groep die lang is gediscrimineerd hebben de Mangyan veel te danken aan Antoon Postma, die meegeholpen heeft een rijke traditionele cultuur te behouden. En hoewel zijn hart meer met de Filipijnen is dan met Nederland, zijn wij Nederlanders trots op hem.' Hij overleed 22 oktober op 87-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Calapan op Mindora als een echte Mangyan.
Het is een bijzondere afloop van een leven dat zestig jaar eerder begon toen hij in 1958 als missionaris van Steyl (een in Venlo opgerichte orde) werd uitgezonden naar het Filipijnse eiland Mindoro ten zuidwesten van Luzon.
Postma werd geboren in Enkhuizen, als zoon van een Friese timmerman die de Zuiderzee was overgestoken op zoek naar werk. Zijn moeder was een devote katholiek. Aangespoord door zijn omgeving ging hij naar het seminarie. Zelf zocht hij vooral het avontuur in verre landen. Na zijn priesterwijding wilde hij zo snel mogelijk de missie in. Na enige tijd op Mindora werd hij als kapelaan naar een van de bergvolkeren van de Mangyan gezonden om die te bekeren. Vanaf het begin was hij diep onder de indruk van de schoonheid en de rijkdom van de cultuur van de Mangyans. Door zelfstudie werd hij antropoloog en paleoloog en ging hij hun oorspronkelijke schrift onderzoeken, documenteren en bewaren. De unieke vorm van poëzie van zeven lettergrepen per zin, ambahan genoemd, die was te lezen op de bamboe en boomstammen in de bergen, vertaalde hij in het Engels. Een deel werd gepubliceerd in een boek met de titel Schatten van de Mangyans.
Hij kwam echter in conflict met de bisschop, omdat hij zijn taak van het bekeren tot het christendom niet serieus nam. 'Hij vond het veel belangrijker dat de mensen hun eigen cultuur konden behouden', zegt zijn zus Elly Postma.
In 1988 trad Antoon Postma uit de orde en trouwde hij met Yam-y, een Hanunuo-Mangyan. Het echtpaar kreeg vier kinderen en adopteerde er drie. Ewald Dinter die het priesterschap wel trouw bleef, prijst hem om zijn inzet voor het volk. 'Hij werd voor de mensen Bapa Antoon of Oom Antoon', zegt de missionaris die vanaf 1967 met hem samenwerkte.
