Het mysterie van de maraboes in Haarlem
Het begon met één maraboe. Toen kwam er nog een. Al snel was er sprake van een hele kolonie: een Haarlems mirakel, in tekst van P.F. Thomése en beeld van Ploos van Amstel.
Een toevallige nazaat van een oud, vrijwel uitgestorven geslacht. Wereldvreemd, en 'ongeschikt', werd er gezegd, maar voor wat? 'Behaalde allerlei diploma's, zoals het zwem- en het gymnasium-, waar hij vervolgens niets mee deed. Droomde van boeken die niet bestonden.'
Zo gaat een van de biootjes die P.F. Thomése van zichzelf presenteerde in Nergensman (2008). Enkele jaren geleden is de schrijver nabij het Ripperdapark in Haarlem neergestreken.
Daar woont ook de tekenaar Jaap Ploos van Amstel, die in de afgelopen vijf jaar een groot aantal schetsen maakte van maraboes, in diverse dierentuinen en in het depot van Museum Naturalis in Leiden. 'Het is hun houterigheid, hun onbeholpenheid, die schrale kale koppen en poten als gasbuizen. Voor mij zijn het aandoenlijke oude mannetjes.'
Het Kunstcentrum Haarlem heeft deze twee door onvolmaaktheid gefascineerde kunstenaars bij elkaar gebracht. Het gevolg is een verhaal van Thomése, Rare Vogels, over de wonderlijke verschijning van aanvankelijk nog één, maar al gauw twee maraboes in het Ripperdapark te Haarlem; 'ze sjokten naast elkaar langs de gevels van de grote woonhuizen die rondom het park stonden, als twee uitgeprate heertjes rondgaand op het oude vertrouwde ommetje.'
Spoedig is er sprake van een hele kolonie. Op de tekeningen (krijt, houtskool, aquarel, gemengde techniek) van Ploos van Amstel zien we ze, de hulpeloze vogels die zich een beetje voor hun inderdaad weinig flatteuze fysionomie lijken te schamen, en die zich daarom in een groep onzichtbaar hopen te maken.
'Flodderige misbaksels', schrijft Thomése, ze konden naar het zich liet aanzien niet eens vliegen, 'en eetbaar waren ze evenmin. Ook over eieren was niets bekend. Maar wellicht lag in het nutteloze en overbodige van hun aanwezigheid juist de aantrekkingskracht.'
Er blijkt een kunstschilder bij het park te wonen, en die heeft iets te maken met de mysterieuze invasie van maraboes.
In Haarlem kun je veelsoortige 'vreemde vogelen' waarnemen, wist ook Nicolaas Beets al (in diens Camera Obscura, onder het pseudoniem Hildebrand, uit 1839). Maar daarmee doelde Beets op mensen, inzonderheid diegenen die zich op gezette tijden ophielden in de Haarlemmerhout.
Dankzij Frans Thomése en Jaap Ploos van Amstel zijn daar nu de rare vogels uit het Ripperdapark bij gekomen.
P.F.Thomése (tekst) en Jaap Ploos van Amstel (tekeningen): Rare Vogels.
Kunstcentrum Haarlem; 48 pagina's; € 15,-.
Gesigneerde oplage, 250 exemplaren.
Expositie t/m 26 mei in Kunstcentrum Haarlem, Gedempte Oude Gracht 117-121, Haarlem, dinsdag t/m zaterdag 11-17 uur.
undefined
