Het land van Dik Trom

DE burgemeester.

Zijn collega uit Rotterdam fietst minder, maar wil als automobilist de snelheidslimiet nog wel eens overschrijden, of een straat nemen die voor doorgaand verkeer is verboden, wat hij als zijn prerogatief beschouwt.

De een, zou je kunnen zeggen, is een typische patriciër, de ander meer een volksjongen. Maar ze zijn allebei de baas, ze dragen allebei een zilveren ketting die hun hoogwaardigheid markeert, ze zijn ook allebei benoemd door hare majesteit de koningin. Daar heeft de burgerij, de gemeenteraad of de democratie nog nooit een stokje voor kunnen steken.

De mate van hun onaantastbare macht - iedereen is verantwoordelijk, de burgemeester is onschendbaar - zie je trouwens ook niet zozeer af aan de wijze waarop ze fietsen of autorijden, maar aan hun reactie als ze een probleem tegenkomen.

Die van Rotterdam omhelst zonder ruggespraak met het lagere politiepersoneel een hoofdcommissaris van wie hij al twee maanden later ontdekt dat het een patiënt is. Is het een patiënt? Niemand die het weet. Niemand die het kan controleren. Niemand die het Pieter Baancentrum mag bellen voor een deskundig onderzoek.

'Meer dan te luisteren naar het bevoegd gezag', schrijft de blijkbaar op een edel deel getrapte burgemeester aan minister Dijkstal, 'lijkt hij in de ban te zijn van een zelfgekozen goeroe', te weten een psycholoog, die door de nog maar kort tevoren gedroomde hoofdcommissaris naar elk overleg werd meegenomen.

Nou, en?

Half Nederland loopt bij de

Riagg, iedere voetbalvandaal die van doodslag wordt verdacht mag een psycholoog naar de rechtszitting meenemen, zonder een beroepsgoeroe als Ted Troost was Gullit nooit trainer van Chelsea geworden, had Oranje de EK van 1988 nooit gehaald en had een uitgesproken drens als Krajicek nooit per ongeluk een Wimbledon gewonnen.

Sinds wanneer zou een hoofdcommissaris van politie dan geen recht hebben op haptonomische bijstand? En als de burgemeester van Rotterdam zonder een spoor van tegenspraak mag zeggen dat zijn commissaris ongeschikt is, wie heeft dan op grond van welke selectiecriteria ooit aangetoond dat de burgemeester van Rotterdam kan burgemeesteren?

Niemand.

Zijn gemeenteraad neemt een motie aan waarin wordt vastgesteld dat hij niet correct, niet verstandig en niet zorgvuldig is opgetreden, maar dat doet er verder niet toe. Hij belooft van zijn fouten te zullen leren - als een bokser die een tegenstander een oor heeft afgebeten, of als een voetballer die, kort na iemand te hebben doodgereden, met vier vrienden een dame scheert - en het gezag is hersteld.

Zijn collega uit Amsterdam heeft ook even een probleem: vanwege de Eurotop moet zijn stad er uit zien als Peking onder Mao, als Moskou onder Brezjnev. Hij stapt even van zijn herenrijwiel, poetst zijn ketting op, en laat iedereen, oud en jong, Deen en Nederlander, die hem niet heeft toegezwaaid, door zijn veldwachters rücksichtlos in mekaar slaan, in de boevenwagen ranselen, op water en brood zetten en zonder veel vorm van proces standrechtelijk veroordelen - waarna hij als een tevreden mens de Bode zijn fiets laat voorrijden, en, ras-Mokumer, een nieuw gat in de zondag peddelt.

Je hoort wel eens zeggen dat Nederland terug is bij de jaren vijftig.

Onzin.

Nederland is nooit weggeweest van de jaren dertig, toen de geliefde, door hare majesteit de koningin benoemde, allerwegen toegezwaaide, populaire burgemeester, met een welgemikte aftrap het stadion inwijdde in het dorp van Dik Trom - maar God zou je sparen als iets hem niet beviel: dan stuurde hij Flipse op je af.

Niets veranderd.