'Het is een gedurfd juridisch waagstuk van Moszkowicz'

Gerard Spong, stafrechtadvocaat: 'Ik wil een klein voorbehoud maken, als strafrechtadvocaat heb ik maar rudimentaire constitutionele kennis. Op basis van de rechtspraak van de Hoge Raad over onrechtmatige wetgeving, acht ik de kans vrij gering dat het kort geding van Wilders zal slagen. De Hoge Raad heeft al eerder besloten dat de rechter niet mag ingrijpen in een procedure van politieke besluitvorming. Daarbij verwijs ik naar het waterpact en fauna-arrest tegen de provincie Friesland in 2003, toen de Hoge Raad dat klip en klaar heeft gezegd.'

'Waarom Moszkowicz de zaak toch voor de rechter wil brengen? Ten eerste omdat je nooit weet hoe een koe een haas vangt. En ten tweede kan Wilders, in deze tijden van economische crisis, bogen op volkssentiment, die hem steun verleent. Maar ik denk niet dat de rechter dat voldoende zal vinden. Het gaat hier om het trekken van strikte constitutionele grenzen. Het staat in de grondwet dat wetten worden vastgesteld door de regering en de Staten Generaal, de rechter heeft daar geen enkele taak in.'

'Het kan zijn dat Bram Moszkowicz de afgelopen twee weken zich heel diep in de materie heeft gestort en nog veel ontdekt heeft. Het is in ieder geval een gedurfd juridisch waagstuk. Als hij meent dat hij met een pleitbaar standpunt kan komen, moet hij het doen. Dan zou ik het ook hebben gedaan. Maar op het gebied van onrechtmatige wetgeving heeft, voor zover ik weet, de Hoge Raad de deur voor de rechter vanwege ons staatsrechtelijk bestel stevig vergrendeld.'

Douwe Jan Elzinga, hoogleraar staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen: 'Nee. De rechter zal zich hierover niet willen uitlaten. Nog los van de vraag of het überhaupt ontvankelijk wordt verklaard. Want vragen of de stemming over het Europees noodfonds uitgesteld kan worden is bij uitstek een bevoegdheid van de politieke instellingen. Dus dat zal ook de uitslag in de rechtbank zijn. De vraag gaat over de vaststelling van de regels, van de wetten. Daar gaat de rechter zich niet over uiten, die toetst alleen of de wet gehandhaafd wordt. Wilders weet best dat hij geen schijn van kans maakt en dat weet Moszkowicz ook. Als de rechter zich zou bemoeien met dit soort zaken zijn de rapen natuurlijk wel gaar. We kennen in Nederland niet voor niets een scheiding van de machten.'

'Aan de andere kant: Wilders probeert met alle middelen de aandacht vast te houden. Zo kan hij in beeld blijven, en zijn punt maken. Als de rechter zal zeggen dat de zaak niet-ontvankelijk kan worden verklaard, kan hij publiekelijk zijn beklag doen over de rechter. Het maakt Wilders in die zin ook helemaal niet uit of hij wint of verliest.'

Bram Moszkowicz, advocaat van Geert Wilders: 'Ik denk dat ik een redelijke kans van slagen maak om te doen wat ik doe. Het verschil tussen hoogleraren achter hun bureau en mij, is dat ik met mijn poten in de modder sta. Als het zo simpel was als hoogleraren zeggen was ik er natuurlijk ook niet aan begonnen. Ik ga mij namens de heer Wilders ook niet bemoeien met de wetgeving. Ik ga proberen het uitgesteld te krijgen. Dat is wel een verschil. Kijk, als er nu maar 5 mensen in het parlement waren die tegen het wetsvoorstel waren, heb je geen recht van spreken. Maar er is een grote minderheid in de Kamer die zich met de heer Wilders verzet tegen het wetsontwerp. Dit is nog nooit eerder gebeurd. Dat maakt het interessant.'

Meindert Fennema, emeritus hoogleraar Politieke Theorie aan de Universiteit van Amsterdam: 'Het lijkt me geen goed plan van Wilders om de staat aan te klagen. Het besluit over deelname aan het Europese noodfonds is een zaak voor het parlement. Het controversieel of niet-controversieel verklaren van bepaalde punten is gewoonterecht, dat is nergens verboden praktijk. Juridisch heeft hij dus geen poot om op te staan. Er zal geen rechter zijn die gaat zeggen: wij dwingen de regering om niet deel te nemen aan het noodfonds tot na de verkiezingen tegen een dwangsom van zoveel miljoen.'

'Het is natuurlijk wel weer een goede zet van Wilders, want hij komt nu weer erg veel op de voorpagina's van de kranten.'

'Waarom Moszkowicz dan meedoet aan deze verloren zaak? Een vriendendienst. Hij heeft het Wilders-proces gewonnen en er ook veel geld aan verdiend. Waarom zou een commerciële advocaat het niet proberen als zijn klant graag wil dat hij het doet?'

Philip van Praag is als politicoloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam: 'Wilders doet het vanwege de publiciteit, dus er zitten voornamelijk electorale motieven achter zijn aanklacht. Ik denk dat hij weinig kans van slagen heeft. Op welke gronden kan een rechter hier een uitspraak over doen? Het parlement beslist hierover en niet een rechter. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft bepaald dat dit een urgent punt is en dat uitstel tot na de verkiezingen niet wenselijk is.'

'Het is wel opmerkelijk dat Wilders naar de rechter stapt omdat hij in het verleden niet bepaald een groot fan van de Nederlandse rechtspraak is geweest. Hoewel toen hij werd vrijgesproken, dat natuurlijk allemaal weer anders lag.'