'Het eerste of tweede schot is direct raak'

Van onze verslaggever

DOORN

Zes zware mortieren, negentien pantserrupsvoertuigen en twee radarsystemen voor het opsporen van vijandelijk geschut vormen de Nederlandse eenheid, die 170 man telt. Samen met vijfduizend Engelse en Franse militairen plus waarschijnlijk een klein contingent Nieuwzeelanders en Spanjaarden moet de snelle-reactie-strijdmacht de spierballen vormen van Unprofor.

Met groene helmen en materieel in camouflagekleuren, in plaats van de gebruikelijke blauwe helmen en witte voertuigen van de VN. 'We willen geen schietschijf zijn, als het erop aan komt.'

De Nederlandse troepen zullen pas begin juli naar Bosnië vertrekken. De komende drie weken worden benut voor het gereed maken van de pantservoertuigen en de laatste oefeningen. In Bosnië zullen de militairen zich aansluiten bij de Britse artillerie-eenheid die de afgelopen week is opgesteld bij Kiseljak, even ten westen van Sarajevo. Vanuit deze centrale positie wordt de gecombineerde eenheid, die de naam Taskforce Alfa heeft gekregen, waar nodig ingezet.

De 120 millimeter-mortieren van het Korps Mariniers worden als derde batterij geschut aan de taskforce toegevoegd. Samen met twee Britse batterijen 105 millimeter-kanonnen en de twee radarwagens van de Koninklijke Landmacht wordt het hun taak op afroep beschikbaar te zijn voor steun aan de licht bewapende VN-eenheden en beveiliging van transportroutes. Ook moet het geschut, samen met vliegtuigen en bewapende helikopters, dekking geven bij hergroepering en een onverhoopte terugtrekking van de andere VN-troepen.

Een lastige opdracht, maar geen onmogelijke, vindt Piepers, die vrijdag op de marinierskazerne in Doorn zijn eenheid presenteerde. Hij zegt niet het idee te hebben als lapmiddel de Bosnische jungle te worden ingestuurd. Het conflict moet alsnog te beheersen zijn, is het motto van de nieuwe VN-eenheid.

Maar hoe de inzet in strijdgebied precies zal geschieden is nog onduidelijk. Als bijvoorbeeld het Nederlandse bataljon in de door Serviërs omsingelde enclave Srebrenica in oost-Bosnië in nood komt, wordt het een zware klus omdat de zware wapens dan over de weg door Servisch gebied zouden moeten trekken. Dat brengt grote risico's met zich mee, net als transport van kanonnen met helikopters naar deze uithoek van Bosnië.

Majoor Piepers is laconiek over mogelijke problemen. Een Servische blokkade? 'Dan wacht ik op de opdrachten van de Britse commandant'. Zijn de pantserwagens eenvoudig uit te schakelen, zoals vorige week nog een Nederlands voertuig? 'Er zijn altijd middelen om door de voertuigen heen te schieten.'

De mortiercompagnie van de mariniers is getraind in samenwerking met de Britten. Die bestaat al jaren in de gecombineerde UK/NL Landingforce van de NAVO. De mortieren hebben dank zij speciale munitie een bereik van dertien kilometer. 'We nemen brisant-, fosfor- en lichtgranaten mee', zegt stukscommandant kapitein Verschoor.

Met de brisantgranaten moeten vijandelijke eenheden worden uitgeschakeld. De scherfwerking van de granaat is dodelijk binnen een straal van dertig meter. De met fosfor gevulde projectielen, die een wit rookscherm produceren, en de lichtmunitie zijn bedoeld om een eventuele aftocht van VN-soldaten mogelijk te maken.

Essentieel bij de inzet van de mortieren zijn de waarnemers, die met radarapparatuur op vooruitgeschoven posities de vijandelijke doelen moeten aanwijzen. De twee radarwagens van de landmacht doen daarbij dienst als waakhonden. Dit radarsysteem signaleert de door de tegenstander afgeschoten granaten, waarbij de computer terugrekent van welke positie werd geschoten. Deze coördinaten worden in enkele seconden doorgegeven aan de eigen batterijen.

Zo kan zeer snel gericht tegenvuur worden gegeven. 'Zo gauw we die informatie doorkrijgen, kunnen onze granaten de lucht in. Het eerste of tweede schot is meteen raak', meldt Verschoor zelfverzekerd. In de stromende regen staat de marinier, zwarte baret op het hoofd, naast zijn mortier. 'Het is niet leuk, maar het is ons werk.'