Het dorp en de Swinkelsen zijn één

Van onze verslaggever

Hans Horsten

LIESHOUT

Nog een parallel. Net als de motel-magnaten uit Voorschoten zijn de bierproducenten van de oostBrabantse zandgronden selfmade ondernemers. Jan Swinkels (de 65jarige directeur die vandaag de scepter overdraagt aan zijn 49-jarige broer Peter Swinkels) kwam als twintigjarige jongen het bedrijf binnen. Hij laadde dagelijks een vrachtwagen vol bier en reed dan de regio in, op zoek naar nieuwe klanten. 'En ik keerde 's avonds pas terug, als de truck leeg was.'

Maar er zijn ook grote verschillen tussen beide clans. Waar de familiegeschiedenis van de Van der Valks rijkelijk is gelardeerd met financiële schandalen en botsingen met het gezag, kunnen de biermakers uit Lieshout aanspraak maken op een onberispelijke conduitestaat. Zowel met de vakbonden en het personeel als met de belastingdienst is het pais en vree.

Om nog maar te zwijgen over de warme relatie die er bestaat tussen de familie en het dorp waarin het bedrijf groot is geworden. Bavaria mag inmiddels pils, alcoholvrij bier en frisdrank uitvoeren naar meer dan vijftig landen, de leden van de familie komen hun streek alleen uit als er contracten moeten worden afgesloten of als ze op vakantie gaan. Bavaria (750 werknemers) mag dan inmiddels wereldwijd opereren, het acht zich nog altijd niet te goed om het jaarlijkse lokale Oranjebal te steunen.

'Wie aan Lieshout komt, komt aan de Swinkelsen, en wie aan de Swinkelsen komt, komt aan Lieshout. Zo was het, zo is het en zo zal het blijven. Het bedrijf is van ons', zegt P. van Hout, de burgemeester van deze zesduizend inwoners tellende gemeente, die voor zijn werkgelegenheid vrijwel volledig op de brouwer is aangewezen. Van Hout kent de familie Swinkels al 25 jaar. 'Het zijn echte Bourgondische Brabanders, die met hard werken een bedrijf hebben opgebouwd.'

Het trio Jan, Frans en Pieter Swinkels legde in de jaren dertig de basis voor het commerciële succes van het biermerk, 'gebrouwen in ons eigen Brabant'. Ze hebben zeventien kinderen, waaruit de huidige directie werd gerecruteerd.

Die kinderen kregen een opvoeding zonder veel poeha; ze gingen gewoon met de andere kinderen in het dorp op school en werden lid van de harmonie of de plaatselijke voetbalclub ELI.

Zo open als de familie is over de sociale activiteiten, zo gesloten reageert ze als het over de financiën gaat. Cijfers over Bavaria komen slechts mondjesmaat naar buiten. Bekend is dat de op één na grootste Nederlandse bierproducent jaar na jaar met winst draait en dat er maar weinig vreemd kapitaal in het bedrijf zit. In Lieshout is te vernemen dat de familieleden er wèl warmpjes bij zitten, maar dat ze niet puissant rijk zijn, daar ze al hun revenuen investeren in Bavaria.

De nieuwe directeur van Bavaria, Peter Swinkels, geldt al geruime tijd als de kroonprins van de familie. Hij studeerde in Rotterdam en verwierf zich even de bijnaam 'rode Peter', omdat hij als jongeling in zijn dorp kortstondig linksige standpunten uitdroeg. De voorzitter van de raad van bestuur van Bavaria is de geestelijke vader van de spraakmakende tv-spotjes, met bekendheden als Don Johnson, Joan Collins en Marco van Basten.

Vroeger maakten ze anders reclame voor Bavaria: leden van de familie gingen in een café waar een concurrerend merk werd getapt, luidkeels klagen over de kwaliteit van het bier.