Het Binnenhof: 13 september

Goedemiddag, het is een triomfantelijke middag voor het D66-Kamerlid Pia Dijkstra. Haar initiatiefwet voor een nieuw orgaandonorstelsel, passeerde onverwacht de Tweede Kamer.

Ook onverwacht: de reeks namen van gepromoveerde academici die hebben meegedacht aan Wilders' referendumplan.

Hier zijn uw politieke Dagkoersen.

Deze nieuwsbrief dagelijks per e-mail ontvangen? Regel het heel makkelijk hier.

GESPREK VAN DE DAG
Wilders onder professoren

Een voornaam verschil tussen Pim Fortuyn en Geert Wilders was jarenlang dat Fortuyn zich wel kon beroepen op welwillende contacten in academische kringen. Hij had intellectuele pretenties, terwijl Wilders zich daar liefst zo hard mogelijk tegen afzet. Zonder professoren, was jarenlang zijn lijn.

Maar kijk nou: eerder vandaag presenteerde Wilders zijn plan voor de invoering van bindende referenda naar Zwitsers model. Wilders wil er vier per jaar en gaat in zijn plan verder dan voorstellen van andere partijen die al in de Kamer liggen: het volk mag zich niet alleen uitspreken over net aangenomen wetten, maar ook zelf onderwerpen agenderen. Als Wilders even mag meedenken: 'Bijvoorbeeld over het lidmaatschap van de Europese Unie.'

Bovendien zou de kiezersuitspraak meteen in de Grondwet moeten worden opgenomen - die verder moeilijk te wijzigen is - zodat politici zich er dus jarenlang aan moeten houden.

Het grote verschil met de meeste van Wilders' voorgaande plannen is dat hij er dit keer prat op gaat dat hij het niet zelf heeft bedacht. Hij leunt op de wetenschap. Het bijbehorende rapport 'Echte Democratie'
is in opdracht van de PVV geschreven door dr.mr. Thierry Baudet - bekend van het Oekraïnereferendum - en prof. dr. mr. Paul Cliteur - hoogleraar te Leiden. Samen spannen zij zich 138 pagina's lang in om aan te tonen dat directe en vertegenwoordigende democratie heel goed samen kunnen gaan. Sterker: dat het dé manier is om de kloof tussen kiezers en gekozenen te verkleinen.

Ook in de denktank, onder anderen: prof. mr. dr. Wim Voermans, prof. mr. dr. Matthias Storme, prof. mr. dr. Twan Tak, dr. Geerten Waling, dr. Melvin Schut, drs. Willem van Ewijk en prof. mr. dr. Tom Zwart.

Of ook de andere tien punten van Wilders' veelbesproken 'A4'tje' de komende weken alsnog een dergelijke uitwerking krijgen, was aan het eind van de dinsdagmiddag nog niet duidelijk.

STEMMING VAN DE DAG
75-74 voor de orgaanwet

'Ik denk aan al die mensen die wachten op een orgaan...' Een verraste en geëmotioneerde Pia Dijkstra (D66) is 'ontzettend blij' dat het gelukt is: haar initiatiefwet voor een nieuw orgaandonorstelsel passeerde vanmiddag dan toch de Tweede Kamer. Er waren net genoeg VVD'ers - voor wie het een 'vrije kwestie' was - die voor stemden. Eindresultaat: 75 stemmen voor, 74 tegen. Doordat het Kamerlid Frank Wassenberg van de Partij voor de Dieren niet aanwezig was, wonnen de voorstanders.

Als Dijkstra nu inderdaad haar zin krijgt, wordt iedere Nederlander nog eens nadrukkelijk de vraag voorgelegd: bent u na overlijden orgaandonor, ja of nee? Wie niet reageert gaat onder het kopje 'geen bezwaar' de boeken in. Dan moeten zijn of haar nabestaanden beslissen.

Maar of Dijkstra ook echt haar zin krijgt, is nu eerst nog aan de Eerste Kamer. Gezien de stemverhouding in de Tweede Kamer lijkt het binnenkort ook aan de overkant razendspannend te worden.

AFHAKER VAN DE DAG
Bert Koenders

Voor wie de Tweede Kamer koestert als het allerhoogste orgaan binnen de parlementaire democratie is het elke keer weer even slikken: de vele bewindslieden die aan de vooravond van nieuwe verkiezingen bekendmaken dat zij heus nog voor vanalles te porren zijn, en bij voorkeur voor een ministerschap, maar dus mooi niét voor de Tweede Kamer.

Waar is toch de geest gebleven van Joop den Uyl, die na zijn premierschap gewoon weer enthousiast terugkeerde in de Kamer om daar de vloer aan te vegen met het volgende kabinet?

Het afhaken begon dit jaar al met VVD-kopstukken als Edith Schippers, Melanie Schultz en Stef Blok. In de afgelopen dagen volgden de PvdA'ers. Jet Bussemaker, Martijn van Dam, Martin van Rijn, Jetta Klijnsma, Ronald Plasterk en vandaag ook Bert Koenders: ze houden het allemaal voor gezien. Althans als volksvertegenwoordiger. Want, zoals Koenders vandaag meldde: 'Ik ben dus niet opnieuw beschikbaar voor de lijst, wel eventueel voor een volgend kabinet.'

Ongetwijfeld tot opluchting van partijleider Samsom is er nog enig verweer mogelijk tegen het verwijt dat zijn hele ploeg het gevaarlijk hoog in de bol heeft gekregen: Lilianne Ploumen en Sharon Dijksma willen wel op de lijst. En vandaag liet ook Jeroen Dijsselbloem weten dat hij de kiezers met opgeheven hoofd tegemoet wil treden. Zoals hij redeneert: 'Met anderen heb ik de kar van het kabinet getrokken. Het is geen goed moment om te zeggen: nu iemand anders.'

WAT WE GAAN VOLGEN
Het Turkijedebat

Sinds 16.30 uur debatteert de Kamer over Turkije en de spanningen die vanuit Turkije zijn overgewaaid naar Nederland. Grote zorgen bestaan in de Kamer over de vermeende Gülenscholen die kampen met honderden uitschrijvingen. Wat gaat het kabinet hieraan doen? En wederom zal de Kamer vragen stellen over 'de lange arm van Ankara' die sinds de mislukte coup van 15 juli meer dan ooit zijn invloed doet gelden.

Het debat zal niet in de laatste plaats gaan over Nederland zelf. Waar houdt de Nederlander op en begint de Turk? En wanneer is het bijvoorbeeld gerechtvaardigd om 'pleur op' te zeggen tegen een inwoner van Nederland? Interessante tegenpolen in de zaal: Geert Wilders en Tunahan Kuzu. De een ziet de hele Turkse gemeenschap liever vertrekken, de ander is zelf Turkse Nederlander en vertolkt de verontwaardiging van minderheden in Nederland. Verslaggever Joost de Vries is erbij.

Dagkoersen is de politieke nieuwsbrief van de Volkskrant. Onze politieke redactie neemt u elke middag rond 17.00 uur mee naar het Binnenhof. De Haagse vierkante kilometer is een snelkookpan waarin een tweet in de ochtend kan uitgroeien tot een Kamerdebat in de middag en een crisis in de avond. U leest het in Dagkoersen. Meld u hier aan om deze nieuwsbrief dagelijks in uw mailbox te ontvangen.