Hermans, Kader, de Sterck

Wat maakte de verhalen over gekken en bezetenen van Edgar Allan Poe zo beklemmend? 'Nooit heeft hij zich gebonden geacht zijn lezers tevreden en gerust te stellen. Integendeel, hij tracht de onrust bij de lezer staande te houden.' Aldus de 17-jarige Willem Frederik Hermans, in de schoolkrant van het Barlaeus-gymnasium. De uit 1939 stammende lofzang op Poe opent Gekkenpraat (De Bezige Bij, € 19,90), een door Hermans-biograaf Willem Otterspeer samengestelde bundel verhalen en beschouwingen 'over waanzin en paranoia', voornamelijk gelicht uit de beginjaren van Hermans' schrijverschap. De gestalten van Céline, Kafka, Magritte, Camus, Hölderlin en Breton doemen op, omineuze titels als 'Cascaden en riolen' en 'Borst en rug even bloot maken', alsmede grimmige dichtregels: De straten glanzen als ijzer/ De wolken zijn van beton (uit: 'Melancholia').

Bewegingloze klomp: het lijk, de wrede mond/ tot een halfopen grijns vaneengereten/ en, als een ruit die bruut werd ingesmeten,/ het lage voorhoofd met de ster: de wond. Zo begint 'De anatomische les' van Gerard den Brabander, te vinden in Rembrandt van Rijn - De mooiste gedichten over de schilder en zijn werk (Rainbow, € 12,50). De bloemlezing met bijna honderd verzen werd samengesteld door Victor Schiferli.

Een portret van een stoere Nez Perce-indiaan anno 1910 staat voorop de jongste roman van Abdelkader Benali: Montaigne, een indiaan en de neus van Max Kader (Atlas Contact, € 19,99). Over de matig succesvolle auteur Max Kader, die als gastschrijver in Canada werkt aan een studie over Montaigne en in de ban raakt van een mysterieuze indiaan. 'Een boek als een paddotrip', belooft de flaptekst, 'een film van de Coen Brothers en een verhaal van Haruki Murakami ineen.'

Van een spinster die niet spinnen kon. De onverschrokken bakkersknecht. De vernuftige boerendochter. Van de slimme tamboer. Klassieke titels van de even klassieke Vlaamse volkssprookjes die de veelvuldig bekroonde jeugdboekenschrijfster en antropologe Marita de Sterck verzamelde in Vuil vel (De Bezige Bij; € 24,90), een mooi vormgegeven leesboek met spannende illustraties van Jonas Thys. Achterin geeft De Sterck verhelderende toelichtingen op de vaak oeroude motieven in de veertig verhalen en wijst ze op de frequente overeenkomsten met sprookjes, fabels en sagen in andere talen.

undefined

De Britse thrillerschrijver SJ Watson vestigde vier jaar geleden de aandacht op zich met Voor ik slapen ga, een 'topdebuut van hoog niveau' volgens Volkskrant-recensente Ineke van den Bergen. Wereldwijd werden er vier miljoen exemplaren van verkocht. Nu is er de opvolger: Tweede leven (Ambo Anthos, € 19,99), vertaald door Ankie Klootwijk en Ernst de Boer. Het omslag sluit aan bij dat van Watsons vorige: toen een vrouwenoog, nu een roofdieroog in close-up.

Nooit eerder vertaald in het Nederlands: de romans van de Amerikaanse historicus en milieuactivist Wallace Stegner (1909-1993). Zijn oeuvre werd bekroond met de Robert Kirsch Award, in 1972 won hij een Pulitzer Prize voor Angle of Repose. In de vertaling van Edzard Krol verschijnt nu eerst Stegners laatste roman Wat behouden blijft (Crossing to Safety, uit 1987), over de vriendschap tussen twee stellen ten tijde van de Grote Depressie. Voor de fans van John Williams' Stoner, zegt de uitgever erbij (Lebowski, € 9,95).

Vrijheid is terug van weggeweest, schrijven althans René Cuperus en Menno Hurenkamp in hun inleiding van Omstreden vrijheid, het nieuwe boek van de Wiardi Beckmanstichting (Van Gennep, € 19,90): 'Vrijheid is na 'Parijs' weer helemaal terug.' Het boek bevat vijftien bijdragen over vrijheid, van onder anderen Myrthe Hilkens, Mark Elchardus en Hans Boutellier. En van Henk Hofland: 'Dankzij internet voelt de burger van deze tijd zich vrij. Bevalt hem iets niet - het gedrag van zijn buurman, het beleid van een minister - dan stuurt hij een anonieme e-mail waarin hij de betrokkene uitscheldt en met de dood bedreigt.'

undefined

In 1967 werd Hans van Zon gearresteerd en later veroordeeld voor vier moorden. In de jaren ervoor kwam hij geregeld over de vloer bij de familie van oud-politicus en schrijver Jan Terlouw in Utrecht. Terlouw en zijn dochter Sanne schreven op basis van het verhaal van Hans van Zon een roman: In huis met een seriemoordenaar (De Kring, €16,50).

Menzis-topman Roger van Boxtel, ook bekend van D66, is zo gek op muziek dat hij zijn schaarse vrije tijd gebruikte voor het interviewen van mensen over de magie ervan: Dick Swaab, Jaap van Zweden, Willeke Alberti: Van trilling tot rilling. De magie van muziek (Prometheus, €15,00).