Herfkens wil ook steun voor conflictlanden Van onze verslaggever Kees Broere

Aandacht voor conflictpreventie en crisisbeheersing, met name in Afrikaanse landen, heeft tot dusver in haar beleid, althans publiekelijk, geen vooraanstaande rol gespeeld. In het afgelopen jaar lag vooral de nadruk op de succesverhalen. Herfkens wil nu internationaal een debat dat meer 'coherentie' moet brengen in de verschillende vormen van ontwikkelingshulp.

In Nederland, zo meent zij, heeft zijzelf de diverse ministeries en instanties die zich met de hulp bemoeien al 'met enig succes' op één lijn kunnen brengen. Hiertoe rekent Herfkens ook de financiële steun aan vredesoperaties in ontwikkelingslanden.

In de eerste periode van haar ministerschap heeft Herfkens ervoor gekozen 'het andere gezicht' van de Derde Wereld te tonen. Dat leidde onder meer tot de bekende lijst van zeventien landen die, op basis van hun vermeende goed bestuur en goed beleid, in aanmerking komen voor directe Nederlandse regeringssteun.

'Maar ik heb mij al die tijd ook met conflictsituaties beziggehouden', aldus de minister. Om te voorkomen dat ontwikkelingshulp 'alleen maar wordt geassocieerd met vluchtelingenkampen' besloot zij dit deel van haar werk niet onder de aandacht te brengen. 'Ik liet er zelfs bewust geen persberichten over uitbrengen.'

'Hulp helpt' en andere goed-nieuwsverhalen over ontwikkelingssamenwerking zijn door Herfkens wel sterk naar voren gebracht. De minister koos voor 'een beloning' voor landen die conflicten tot een vredig einde wisten te brengen. Hiermee, zo zegt zij, wilde zij ook het 'groeiend scepticisme' in Nederland over de effectiviteit van de hulp tegengaan.

Voor de steun aan de succesvolle landen is 'absoluut niet bezuinigd' op de hulp aan landen in conflict, zo onderstreept de bewindsvrouw. Ontwikkelingslanden die momenteel in relatieve vrede leven, zijn volgens haar 'kasplantjes van succes' die niet in de steek mogen worden gelaten. Daarnaast is echter ook aandacht nodig voor landen waar nog geen 'vredesdividend' te verdelen valt.

Haar voorganger Pronk legde hierop sterk de nadruk. De vroegere minister van Ontwikkelingssamenwerking heeft Herfkens indirect bekritiseerd omdat zij een ander beleid leek na te streven. 'Dat deel van het beleid van mijn voorganger zit ongelooflijk diep in me', zo zegt de minister nu. 'Ik deel dat gedachtengoed volstrekt. Het zit, om een anglicisme te gebruiken, diep onder mijn huid.'

Tegelijkertijd, zo maakt zij duidelijk, is noodhulp in conflictsituaties slechts een deel van het ontwikkelingsbeleid. 'Ik heb er dan ook bewust niet te veel nadruk op gelegd', aldus Herfkens. Het draagvlak voor ontwikkelingsamenwerking is in Nederland toch al niet zo sterk meer, zo meent de minister. Na de succesverhalen is er nu ruimte gekomen om ook de andere kant van ontwikkelingshulp te belichten.