HELPT.DIT?

Achteraf, zegt Thijs van der Heide van onlineplatform Rumag, was het niet zo handig om mensen die kritiek hadden op hun actie voor het Rode Kruis uit te schelden voor ‘grafbek’. Of ze te adviseren ‘aan het knopje van een zebrapad te likken’. Dat was emotie, zegt hij afgelopen zaterdag aan de telefoon. ‘Want we waren iets goeds aan het doen en toen werd dat de grond ingestampt.’

Anderhalve week geleden bedacht Rumag – bekend van de quotes met punten tussen de woorden, veelal teksten van anderen die ze van internet plukken – een actie om het Rode Kruis te helpen in tijden van corona. Ze gingen T-shirts van 25 euro verkopen met opdrukken als ‘HOEST.NOU.’ en ‘IK.HEB.WC.PAPIER.’ en een shirt in samenwerking met presentator Chantal Janzen nadat ze een cover van Boudewijn de Groot op internet had gezet: ‘IK.GELOOF.IN.JOU.EN.MIJ.’ Per shirt zegt Rumag 10 euro aan het Rode Kruis te doneren.

Al snel kwam er fikse kritiek op de actie. Want het laten maken van die shirtjes zou ongeveer 5 euro kosten, waarna Rumag dus zelf 10 euro overhield per verkocht product. En dan moest de klant ook nog eens 6,71 euro aan verzendkosten betalen. Dus hoezo werd er gedoneerd aan het Rode Kruis, dat deed de koper van het shirtje toch?

Gironummer

Sinds het uitbreken van de coronacrisis duiken overal initiatieven op om het Rode Kruis en andere goede doelen te steunen. Winkels en andere bedrijven melden in kapitalen dat ze een deel van hun omzet aan de hulporganisatie overmaken, in de strijd tegen corona. Ze voelen zich geroepen in actie te komen, al dan niet om nieuwe klanten naar hun website te lokken.

Het Rode Kruis heeft een speciaal gironummer (7244) opgezet voor de coronahulpverlening. Ook maken bedrijven en particulieren geld over dat ze zelf hebben ingezameld. ‘We proberen zo veel mogelijk contact te houden met mensen die acties organiseren’, zegt een woordvoerder van het Rode Kruis. Met al die bedrijven en particuliere initiatieven maakt de hulporganisatie afspraken over het gebruik van hun logo. ‘Want daar zitten strikte regels aan.’

Hoe controleert het Rode Kruis of alle initiatieven deugen en een bedrijf inderdaad geld overmaakt? ‘Als we iets voorbij zien komen, nemen we contact op. Alle bedrijven die zich bij ons melden worden vastgelegd. We houden in de gaten dat het geld daadwerkelijk gestort wordt’, verzekert de woordvoerder. Daarnaast hoopt het Rode Kruis ook op ‘de integriteit van mensen’.

Kledingmerk

Ook Future Icon maakt een deel van de opbrengst over aan het Rode Kruis. Alleen wist het Nederlandse kledingmerk niet dat het deze actie vooraf met de hulporganisatie had moeten afstemmen en dat haar logo niet zomaar mocht worden gebruikt.

‘Het Rode Kruis heeft ons hierover gebeld, na vragen van de Volkskrant’, zegt Soraya Heinlein van Future Icon. ‘Wij doen dit voor het eerst, wij wisten helemaal niet dat er allerlei regels aan zo’n actie zijn verbonden. We hebben nu met het Rode Kruis afgesproken dat we elke twee weken de gedoneerde bedragen overmaken. Dan weten ze ook meteen wat onze omzet is.’

De actie is met de beste bedoelingen gestart, zegt Heinlein. ‘Je probeert te kijken wat je kunt bijdragen. En omdat mensen toch kleding moeten kopen, hebben we dit bedacht.’ Van elk verkocht product, afhankelijk van de prijs, gaat 10 tot 20 procent naar het Rode Kruis. ‘We doen daar niks bovenop. En de verzendkosten zijn altijd gratis.’

‘Geen vetpot’

Ook het onlinebedrukkingsbedrijf Allesmetjelogo.nl stort een deel van de opbrengst aan het Rode Kruis, bijvoorbeeld van speciale coronastickers. ‘We merken dat mensen niet goed snappen wat 1,5 meter is. Daarom hebben we deze pakketten bedacht, met ‘houd afstand’ en de hashtag #zorgvoorelkaar op de stickers’, vertelt Melinda Tersteeg van het bedrijf. Het loopt nog niet echt storm, zegt ze. ‘Ze worden hier in Waalre gebruikt door de Etos en de slager, maar ik heb het Rode Kruis al verteld dat we geen vetpot naar ze zullen overmaken.’ Vooraf heeft ze contact gehad met het Rode Kruis. Voor het goedkoopste pakket doneert het bedrijf 5 euro aan het Rode Kruis, voor het duurste een tientje. Tersteeg: ‘We hebben de prijs van onze pakketten niet verhoogd vanwege deze actie. Het is een donatie, geen sigaar uit eigen doos.’

Afgelopen zondag kwam er weer een actie voor het Rode Kruis bij. Arjen Lubach fileerde in zijn televisieprogramma Zondag met Lubach het ‘trieste merk’ Rumag, dat ‘geld probeert te verdienen aan een pandemie’. Hij lanceerde vervolgens een eigen T-shirt met de opdruk ‘ik,geloof,in jou,en,mij’ – met komma’s in plaats van punten – waarvan wél de gehele opbrengst naar het Rode Kruis gaat.

‘We verdienen hier niets aan’

De maandag na de uitzending laat Rumag in een statement weten dat ze zich ‘niet herkennen’ in wat over hen wordt beweerd. Ze zeggen 100 duizend euro voor het Rode Kruis te hebben opgehaald, door de jonge achterban te activeren en te laten doneren. ‘We verdienen hier niets aan.’

Op vragen van de Volkskrant waar dan de 15 euro per T-shirt heengaat die overblijft na aftrek van de donatie aan het Rode Kruis en de verzendkosten, komt er een ingewikkelde uitleg van Rumag-oprichter Thijs van der Heide.

Hij verwijst naar een tegenvaller bij een eerdere actie voor een goed doel. In 2018 zamelde Rumag geld in voor het Prinses Maxima Centrum. ‘Door een verkeerde kostprijsberekening hebben we toen 48 duizend euro uit eigen middelen moeten bijleggen. Daarom hebben we de totaalprijs iets hoger moeten zetten, zodat we onze kosten kunnen dekken.’ Daardoor zijn de shirts nu wat duurder, zegt hij.

Het Rode Kruis zegt het jammer te vinden dat alle aandacht naar het gedoe rond Rumag gaat. ‘Wij zijn blij met alle acties en mensen die geld voor ons inzamelen.’ Maar, benadrukt een woordvoerder, wij gaan er niet over hoe mensen hun campagnes doen of waarom. ‘Er zijn ook weleens bedrijven die aan ons doneren vanwege de belastingaftrek die dat oplevert.’