Helpt dat eigenlijk wel, zo'n cyberoorlog?

'Klaar voor de aanval? Vuur!' Het moet als je 16 bent ongelooflijk spannend zijn om een 'ionenruimtekanon' af te vuren op bedrijven als Visa en MasterCard wanneer de generaal in de chatroom van 'Operatie Payback' daartoe opdracht geeft. Net als in online oorlogsspelletjes als Call of Duty schieten de 'targets' ook terug. Met dit verschil: als je geraakt wordt, verlies je niet alleen punten en aanzien, maar valt de politie het huis van jou en je ouders binnen.

Het overkwam 'Jeroenz0r' vorige week. De politie houdt hem 13 dagen extra vast voor zijn rol in de aanval op de website van MasterCard. 'Awinee' is ook opgepakt en inmiddels weer vrijgelaten. De politie viel zijn huis binnen omdat hij een belangrijke rol zou hebben gespeeld bij de aanval op de website van het Openbaar Ministerie, uit wraak voor de arrestatie van Jeroen. In het eerste persbericht meldde de politie nog dat passieve deelname aan de aanvallen niet in het onderzoek meegenomen zou worden. Na de aanval op het OM benadrukt het alleen nog maar dat op dit soort activiteiten een maximale gevangenisstraf staat van 6 jaar.

Schrikken
Dat is waarschijnlijk even schrikken voor de twee jongens. Jeroenz0r zag zichzelf niet als crimineel. Het zijn ook geen hackers, maar hooguit 'scriptkiddies': handig met computers, fervente gamers en actief op illegale downloadsites als The Pirate Bay, maar geen computerexperts. Jeroenz0r wist niet echt wat hij deed toen hij de websites aanviel, blijkt uit de conversaties over de twee in het tijdelijke hoofdkwartier van Anonymous, een chatroom op het onder nerds bekende communicatieplatform IRC. Anders zouden ze niet gepakt zijn. Jeroenz0r heeft nagelaten zijn sporen uit te wissen en dat is dom, vinden de chatters. 'Hij gebruikte dezelfde bijnaam voor alles wat hij deed.'

Martijn wist wel precies wat hij deed, laat hij per telefoon weten. 'Ik sta voor mijn mening. Ik heb bewust mijn ip-adres niet verstopt. Bovenden waren ze er dan toch ook wel achtergekomen.' Martijn heeft er ook geen spijt van, zegt hij. 'Ik zou het zo weer doen.' Maar voorlopig houdt hij zich even rustig, hij praat alleen nog mee in de chatroom. 'Ik wil niet nog een keer gepakt worden.'

Ook de tweede verdachte ging niet erg zorgvuldig met zijn eigen privacy om. Zijn bijnaam en echte naam zijn aan elkaar gelinkt op een website over het online spel World of Warcraft en zijn lijst met Facebookcontacten is openbaar toegankelijk. Dat Martijn zijn lijst met vrienden met de wereld deelt, is op zijn minst ironisch te noemen voor iemand die zich afficheert met een groep internetactivisten die zich Anonymous noemt. Maar het bewijst ook dat hij zelf niet veel kwaad zag in wat hij aan het doen was. Belletje trekken, website-je platleggen. Zo moet hij er over gedacht hebben.

Natuurlijke habitat
Jeroen en Martijn zijn onderdeel van een groeiende groep jongeren met internet als hun natuurlijke habitat. Ze ontmoeten elkaar in chatrooms en via online games en houden contact via Twitter en Facebook. Hun hobby is het vinden en doorgeven van informatie, van wat voor aard dan ook. Ze plukken hun films en muziek en software van het net en betalen nergens voor (behalve voor het online spelen War of Warcraft, dat kost 15 dollar per maand). Alle informatie moet vrij het net kunnen rondzingen, vinden deze internetters.

En als iemand die vrijheid in de weg staat, worden ze pissig. Daarom legden activisten on de naam Anonymous een aantal websites plat toen de Zweedse autoriteiten de oprichter van hun geliefde Pirate Bay achter de tralies zette. En begonnen ze een Anti-Scientology-offensief toen die wereldwijde sekte een gelekt interview met Tom Cruise via de rechter van het net wilde krijgen. En daarom scharen ze zich achter WikiLeaks nu die klokkenluiderssite tegengewerkt wordt in het vrij verspreiden van gelekte informatie.

Liever geen hulp
Maar WikiLeaks zit helemaal niet te wachten op de 'hulp' van Anomymous. 'Held van het vrije woord' Assange is dit weekend overgeplaatst naar een strenger bewaakt deel van de gevangenis, zonder computer. Hij wil graag een laptop met internet, heeft zijn advocaat laten weten, zodat hij de wereld duidelijk kan maken dat hij niets te maken heeft met de activisten die de websites van creditkaartmaatschappijen en het Openbaar Ministerie platleggen.

De Anonymous-jongeren zijn van nature meer geïnteresseerd in de status van informatie -die moet volkomen vrij zijn- dan in de inhoud er van. Assange gaat het juist om wat de gelekte stukken kunnen betekenen voor de wereld. Hij wil helemaal niet geassocieerd worden met een nihilistische groep deugnieten die onder de naam van internetvrijheid naar eigen zeggen vooral belletje trekken 'voor de lol' of ' omdat het kan'. Dat zorgt er alleen maar voor dat de boodschap die hij heeft minder serieus wordt genomen.

Inmiddels hebben heeft een groep wat serieuzere activisten dat ook door. Zij hebben Operatie Payback dood verklaard en zijn Operatie Leakspin begonnen. Het plan is om zo veel mogelijk van de op WikiLeaks gelekte codeberichten samen te vatten en op rare plaatsten op internet te posten. Zo kan de informatie niet van internet verwijderd worden door WikiLeaks uit de lucht te halen. Dat komt dichtbij Assanges idee van crowdsourcing, grote groepen burgers die door de informatie gaan spitten op zoek naar iets belangwekkends.

Volgende doelwit
Inmiddels zijn de eerste geremixte berichten op verschillende websites verschenen. Ook heeft de groep een website gemaakt waarop geïnteresseerden onder de codeberichten kunnen discussiëren over de relevantie ervan. Maar echt storm loopt deze constructieve vorm van actievoeren nog niet: in de chatrooms wordt vooral overlegd over het volgende doelwit van het cyberleger. En dat is ook niet zo gek, het is natuurlijk veel spannender om vanuit je zolderkamertje een ionenkanon af te voeren dan diplomatieke berichten van Amerikaanse ambassades te gaan doorploegen. Dan kun je net zo goed huiswerk maken.

undefined