Hele Kamer valt over Broekers-Knol heen na uitspraken over Afghaanse ‘braindrain’

Broekers-Knol kwam zondag uiteindelijk met haar verklaring nadat een storm van verontwaardiging uitbrak over uitspraken zaterdag in een interview met het AD. Daar kwam zij een dag later van terug: ‘Mijn opmerkingen over de braindrain en de opvangcapaciteit waren in algemene zin bedoeld. Ik had dat zorgvuldiger moeten verwoorden en betreur dat ik dat niet gedaan heb.’

‘Ik denk ook dat je goed in de gaten moet houden dat je niet zorgt voor een braindrain van het land’, zei de staatssecretaris over de vluchtende Afghanen in het AD. ‘Een land kan het toch niet hebben als de hele intelligentsia deze kant op komt? Dat is best iets om heel goed over na te denken.’

‘Woedend’

Direct na publicatie van het interview barstte vanuit de Kamer een storm van kritiek los van zowel oppositie al vanuit de oude coalitie. Kati Piri, woordvoerder voor de PvdA, wil dat Broekers-Knol dinsdag in het vragenuur verantwoording komt afleggen. ‘Zulke uitspraken, dat kan echt niet. Ik ben hier echt woedend over. Een maand geleden kwam er een eind aan de evacuatie uit Kabul en nog steeds heeft het kabinet geen idee hoeveel mensen die voor ons hebben gewerkt hierheen willen komen en hoe dat geregeld moet worden. Om dan over een braindrain te spreken, dat is echt harteloos en smakeloos.’ Een gepland debat over de toestand in Afghanistan is volgens Piri op verzoek van demissionair minister van Buitenlandse Zaken Ben Knapen (CDA) een week verdaagd naar volgende week woensdag.

Marieke Koekkoek van Volt vindt dat de uitspraken Broekers-Knol vergelijkbaar zijn met die van de Taliban en ‘ze strooit ook weer met cijfers die niet kloppen’. Koekkoek doelt op de rekensom die Broekers-Knol in het interview maakt aan de hand van het aantal mails met hulpverzoeken dat nog bij het ministerie van Buitenlandse Zaken ligt. Knol zei: ‘Als die 23 duizend mails allemaal van afzonderlijke personen zijn, en als die allemaal hun gezin mee willen nemen, zijn dat 100 duizend mensen. Mijn eerlijke antwoord is nee. Dat kunnen we niet aan. Dat is problematisch.’

Koekkoek vindt dat Broekers-Knol de ‘Afghanen geen recht doet, maar ook haar ambt niet’. Zij wil dat niet alleen Broekers-Knol verantwoording aflegt maar ook demissionair minister-president Mark Rutte. De fractievoorzitter van Denk, Farid Azarkan, laat op Twitter weten: ‘Onwaarschijnlijk triest en gemeen interview. Zoooo VVD.’

Niet handig

Niet alleen oppositiepartijen zijn kritisch. CDA-Tweede Kamerlid en Defensiewoordvoerder Derk Boswijk: ‘Soms is luisteren naar je woordvoerder helemaal niet zo’n slecht idee.’ Hij verwijst naar de zinsnede waarin Broekers-Knol in het interview bij haar rekensom meldt: ‘Mijn woordvoerder denkt nu vast: dat is niet handig om te zeggen. Maar ik vind gewoon dat je daar eerlijk over moet zijn.’

D66-woordvoerder Salima Belhaj vindt de uitspraken ‘afschuwelijk’, zo laat ze via Twitter weten. ‘Het bizarre interview in AD vandaag van Ankie Broekers-Knol op me in laten werken. Heb maar een woord voor haar uitspraken: afschuwelijk. Ik blijf in ieder geval wél hard werken om de bedreigde Afghanen hierheen te halen.’

Don Ceder van de ChristenUnie meldt op Twitter: ‘Zeer ongepaste en pijnlijke uitspraken van staatssecretaris Broekers-Knol vandaag, die geen recht doen aan de verschrikkelijke ontwikkelingen in Afghanistan. Ook doet het geen recht aan de mensen die voor de Nederland missie hebben gewerkt, maar niet tijdig zijn geëvacueerd.’ De ChristenUnie steunde twee weken geleden de motie van afkeuring die tot het aftreden van demissionair minister Sigrid Kaag (D66) van Buitenlandse Zaken en demissionair minister Ank Bijleveld (CDA) van Defensie leidde.

‘Gele kaart’

Broekers-Knol zag in die motie van afkeuring geen aanleiding ook op te stappen. ‘Eerlijk gezegd: je denkt wel even, goh, wat was mijn eigen positie? Je draait nog even de film in je hoofd af: heb ik steken laten vallen? Aan het einde van die film kwam ik toch tot de conclusie: nee, ik hoef niet af te treden. Persoonlijk vind ik dat een bewindspersoon niet hoeft af te treden na een motie van afkeuring. Dat is een gele kaart.’