Heerts bracht rust terug binnen de FNV

Bij zijn aantreden in juni 2012 bevond de FNV zich op een dieptepunt. Ondanks torenhoge werkloosheid, de eurocrisis en voortijlende flexibilisering had de vakbond het vooral druk met zichzelf. Heerts wist - weliswaar ternauwernood - een einde te maken aan de stammenstrijd tussen de vakcentrale en de afzonderlijke bonden binnen FNV, zoals Abvakabo, Bouw en Bondgenoten. Deze strijd had Heerts' voorganger Agnes Jongerius eerder nog de das omgedaan. In de herfst van 2014 voltooide Heerts de fusie van de afzonderlijke bonden tot één FNV.

Dat Heerts met de fusie de rust heeft teruggebracht binnen de vakbond, mag als zijn belangrijkste wapenfeit gelden, zegt arbeidseconoom en vakbondshistoricus Paul de Beer. 'Er is een ingrijpende reorganisatie doorgevoerd en dat die heeft hij in goede banen weten te leiden. Daarnaast heeft hij de FNV weer een sterke positie gegeven in het landelijk overleg tussen werkgevers en de overheid, met het sociaal akkoord van 2013 als belangrijkste voorbeeld.' En hoewel de effectiviteit van ministers Asschers (Sociale Zaken) aanpak van flexibilisering en schijnconstructies nog een open vraag is, is zijn wetgeving op dat vlak in sterke mate ingefluisterd door de FNV, zegt De Beer.

Onsuccesvol was Heerts in het tot stilstand brengen van de dalende ledenaantallen van FNV. 'Je kunt je natuurlijk afvragen in hoeverre dit aan Ton Heerts te wijten is, want de ledenaantallen dalen al sinds Wim Kok nog FNV-voorzitter was. Maar het is wel een zorgwekkende kwestie, want als de daling niet stopt, komt er onvermijdelijk een moment dat de positie van de FNV verzwakt.' Eind jaren negentig had de FNV nog ruim 1,2 miljoen leden, in 2015 minder dan 1,1 miljoen leden. Meer nog dan dat baart de vergrijzing van het ledenbestand zorgen: in 1999 waren er nog 540 duizend vakbondsleden tussen de 25 en 45 jaar, daarvan zijn er nu nauwelijks meer dan de helft over. Positief voor de broodnodige verjonging van de FNV is dan weer wel het succes van FNV-jongerenbeweging Young & United, pleitbezorger voor de afschaffing van het minimumjeugdloon, zegt De Beer.

Lof

Heerts kreeg vrijdag van vriend en vijand lof toegezwaaid. Minister Asscher noemde hem 'een klasbak' en ook de werkgevers hadden een goed woordje voor hun tegenstrever. 'Jammer dat Ton Heerts weggaat', zei VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer. 'Stevige gesprekken die ik met hem als FNV-voorzitter heb gevoerd, stonden nooit een goede persoonlijke relatie in de weg.'

Werkgeversvoorman Niek-Jan van Kesteren, algemeen directeur van VNO-NCW, maakt Heerts al jaren mee aan de onderhandelingstafel. 'Heerts is een realistische man, en ook erg emotioneel. Dat laatste maakt hem wat onberekenbaar. Maar het is wel iemand die recht door zee is en staat voor zijn woord. Het emotionele uit zich bij Heerts dat hij onder druk impulsief kan reageren. Ik heb bijvoorbeeld eens meegemaakt dat hij tijdens een vergadering van de Stichting van de Arbeid boos wegliep. Iemand had namelijk gezegd dat de FNV heel erg op een jaren zestig-achtige manier reageerde - het ging over niets. Maar zijn boosheid gaat ook snel weer over. Na een paar uur is alles weer goed.'

FC Twente

De in Tubbergen geboren Heerts is een trouw supporter van FC Twente, 'dus hij heeft het niet gemakkelijk gehad de afgelopen tijd', weet Van Kesteren. De voormalige voorzitter van vierdeklasser Apeldoornse Boys is sinds mei onbezoldigd commissaris bij het tegen degradatie vechtende FC Twente. Heerts joeg bij zijn aantreden direct de selectie en technische staf van FC Twente tegen zich in het harnas door de mentaliteit van de spelers te bekritiseren. Of Heerts inmiddels ook de loonkloof tussen de materiaalman en de eerste-elftalspelers aan de kaak heeft gesteld, is niet bekend.