Handige ondernemers storten zich op coronatesten: ‘Ik geniet van elke dag’

Als Emmelkamp eenmaal begint over Spoedtest.nl, ratelt hij flink door. De Amsterdamse ondernemer is een van de weinigen in de commerciële cororatestbranche die vrijuit praat over zijn activiteiten. Van de 1,4 miljoen zomervakantietests die tot nu in Nederland zijn afgenomen, heeft zijn testbedrijf eenderde gedaan, rekent hij voor. ‘Niet gek gedaan toch voor iemand uit de horeca met wat elektrische bootjes?’

Tot het coronavirus Nederland binnenwalste, runde Rasmus Emmelkamp samen met zijn compagnons vijf restaurants en een rederij met 25 rondvaartboten in Amsterdam. Nu is hij directeur van Spoedtest.nl. Het bedrijf, met inmiddels zo’n 2.000 medewerkers, neemt in de vakantieperiode dagelijks circa 27 duizend testen af op 98 locaties.

Wat hem betreft mogen ze hem een horecaboer noemen of een coronacowboy die miljoenen euro’s binnenharkt, hij ligt er niet wakker van. ‘Ik ben geen logistiek wonder en ik heb geen medische achtergrond. Maar ik heb wel een capabel team opgebouwd van artsen en andere deskundigen. Sommige schippers van mijn rondvaartboten rijden naar Friesland om testbuisjes op te halen. En een deel van mijn horecamensen heeft een cursus gevolgd over hoe met de wattenstaafjes testmateriaal af te nemen, en werkt nu in de teststraten.’

Het blijft opmerkelijk hoe horecaondernemers en andere handige types uit de niet-medische wereld zich hebben gestort op de lucratieve markt van de commerciële tests. Voor veel Nederlanders die snakken naar vakantie is zo’n vakantietest welhaast van levensbelang. Zonder negatieve testuitslag komen mensen die niet (of niet volledig) zijn gevaccineerd nauwelijks het land uit. De overheid heeft daarom vijftien commerciële testaanbieders gecontracteerd en betaald. Er is een geldpot van 249 miljoen euro om reizigers in juli en augustus gratis een vakantietest te laten doen.

Klachtenregen

Inmiddels liggen die vakantietests flink onder vuur. Het regende de afgelopen weken klachten van reizigers die hun vakantie in het water zagen vallen omdat de uitslag te laat kwam. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is een onderzoek begonnen naar de commerciële testaanbieder Lead Healthcare waarover veel klachten binnenkwamen. Ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt extra toezicht op de nieuwe bedrijfstak.

Ook over Spoedtest.nl zijn klachten te vinden, bijvoorbeeld op Twitter, al valt het aantal mee in vergelijking met sommige andere aanbieders. Voor anderen wil hij niet spreken, zegt Emmelkamp, alleen voor zijn eigen bedrijf. ‘Het is onvermijdelijk dat er soms dingen fout gaan.’

Hij is de business ingerold door de omstandigheden. Zijn rondvaartboten in Amsterdam kwamen stil te liggen tijdens de eerste lockdown, de restaurants moesten dicht. Toen vorig jaar zomer de deuren weer voorzichtig opengingen, kreeg een van zijn koks een loopneus. ‘Hij moest drie dagen wachten voordat hij getest kon worden bij de GGD en toen nog drie dagen wachten op uitslag. Ik was hem een week kwijt.’

Toen dacht Emmelkamp: dat kan beter. Zo stapte hij oktober 2020 in de wereld van de commerciële coronatests. Hij ging in zee met een Duits laboratorium met een vestiging in Maastricht. Inmiddels worden al zijn PCR-testswabs geanalyseerd in een laboratorium in de omgeving van Amsterdam. Emmelkamps bedrijf heeft er 50 procent van de aandelen van gekocht, zodat zijn buisjes daar altijd voorrang krijgen.

Piekdrukte

Nu de zomervakantie in alle regio’s is begonnen, is het piekdrukte in zijn teststraten. Per dag neemt Spoedtest.nl zo’n 15 duizend PCR-tests af en 10 duizend antigeen-sneltests. Steeds meer klanten kiezen voor de veel snellere antigeentest, die voor de meeste landen volstaat. Die hoeven niet naar het laboratorium. Op zijn Spoedtest-locaties lezen de werknemers de test ter plekke af. Ze drukken, al naar gelang de uitslag, op de groene of op rode knop. Dan krijgt de klant zijn uitslag direct in de mail.

‘Dat gaat bijna altijd goed’, zegt Emmelkamp. ‘Ik durf te zeggen dat de meeste uitslagen van sneltests binnen het uur worden doorgegeven.’ Als het niet lukt, ligt dat volgens Emmelkamp soms ook aan de klant. ‘Mensen geven soms een verkeerd telefoonnummer op, of vullen alleen nulletjes in, terwijl dat nummer voor de controle van gegevens wordt gebruikt. Of onze mail belandt in de spam van hun Hotmailaccount.’

Bij de PCR-test is de kans op problemen groter omdat het logistiek ingewikkelder is, vervolgt Emmelkamp. Spoedtest.nl heeft door heel Nederland 45 busjes rijden die elk van de 98 testlocaties drie keer per dag aandoen om de buisjes op te halen. ‘Die moeten zo snel mogelijk naar het Amsterdamse laboratorium. Anders lukt het niet binnen 24 uur de uitslag te geven.’

En dan kan het een keer gebeuren dat een rijder vergeet om in een willekeurige plaats, noem Venlo, te stoppen, zegt Emmelkamp. Of dat een auto een lekke band krijgt of defect raakt, ze rijden duizenden kilometers per dag.

Wat ook mis kan gaan: de barcode. ‘Op de testlocatie zetten we niet iemands naam op het buisje met testmateriaal, maar een barcode’, vertelt Emmelkamp. ‘Dat is voor de privacy, dat ze op het lab niet kunnen zien wat bijvoorbeeld de testuitslag is van een bekende Nederlander. Maar het kan dat zo’n barcode ergens in het proces van een buisje valt. Of dat een medewerker vergeet de barcode er goed op te plakken. Dan heeft diegene dus geen uitslag.’

Voor de pechvogels onder zijn klanten, die bijvoorbeeld hun vlucht dreigen te missen als een testuitslag maar niet binnenkomt, heeft Emmelkamp in hotels bij Schiphol en Eindhoven noodlocaties ingericht. Daar staan zogenoemde Point of Care-machines die in 20 minuten een PCR-test kunnen analyseren. Inmiddels heeft Emmelkamp 25 van deze dure machines, hij heeft er nog wat bijbesteld.

Voor zo’n PCR-sneltest rekent Emmelkamp eigenlijk 189 euro. Maar klanten die in problemen komen vanwege een verlate testuitslag, krijgen die gratis. Circa 500 tot 1.000 snelle PCR-tests per dag doet zijn bedrijf nu. ‘Die mensen zitten vaak zwaar in de stress.’

Er zijn ook schrijnende gevallen die hij niet kan helpen. ‘Bijvoorbeeld als iemand om 6 uur ’s ochtends op Schiphol staat en het vliegtuig niet in kan omdat de uitslag er niet is. Dan is mijn noodlocatie nog niet open, omdat wij in een hotel in Hoofddorp zitten. Die zou wel open kunnen zijn als wij op Schiphol zouden mogen zitten, maar dat is ons niet gelukt.’ Maar goed, zegt hij, hij is wel de enige aanbieder die überhaupt de mogelijkheid van een snelle noodtest biedt.

Lucratief

Spijt van zijn overstap heeft hij bepaald niet. Het is een lucratieve wereld waar hij is ingestapt. Maar woekerwinsten maakt hij niet, bezweert hij. ‘10 procent winst maken vind ik genoeg, dat noem ik geen woekerwinst. Voor het vakantietesten begon, bood ik een PCR-test aan voor 49 euro. Dan belden concurrenten: wat doe jij nou, je maakt de markt kapot met zo’n lage prijs. Winst kun je maken als je bereid bent risico’s te nemen. In de eerste lockdown kon ik nauwelijks m’n hypotheek betalen, mijn horecazaken en de rondvaartboten lagen stil.’

Oké, de inkoopprijs van een antigeentest bedraagt 4,50 euro. Van de overheid krijgt hij er een vergoeding voor van 19,25 euro en voor een PCR-test kan hij 64,25 euro declareren. Uit te rekenen is dat hij tot nog toe alleen al voor de vakantietests ruim 21 miljoen euro krijgt vergoed.

‘Maar ik moet wel BIG-geregistreerde artsen in huis hebben, de huur van de 98 panden overmaken en tweeduizend medewerkers betalen van wie er 1.500 in dienst zijn. Alleen voor deze maand zijn de loonkosten 3 miljoen euro.’ En dan zijn er nog de (opvallende) reclamebillboards langs de weg, met Chantal Janzen erop. Voordat we voor de overheid reizigerstests gingen doen, ging 10 tot 20 procent van m’n inkomsten naar marketing.’

Bent u al miljonair? ‘Ik heb nog nooit zo veel verdiend als nu. Als ik het dit jaar volhoud, ben ik een stuk rijker dan voorheen; voor de veiligheid van mijn gezin ga ik daar liever niet verder op in. Maar ik rijd nog steeds in een auto van 12 jaar oud.’

Emmelkamp denkt dat de grootste drukte met het vakantietesten halverwege augustus voorbij is, zo’n twee weken voordat in de laatste regio de schoolvakanties afgelopen zijn. Voor die tijd wil nog hij nog een paar dagen een tour maken langs al zijn filialen, op sommige van zijn testlocaties is hij nog nooit geweest. ‘Dat lijkt me geweldig om te doen. Ik geniet van elke dag.’