Hale-Bobb en Blair

In het begin van 1997 verscheen de komeet Hale-Bobb aan de hemel. De verschijning was geen verrassing. Wel dat de komeet met het blote oog zo goed zichtbaar was....

Marcel van Dam

Zij geloofden dat met de komeet buitenaardse wezens hen kwamen halen om elders in het heelal definitief gelukkig te worden. Dat geloof werd gepredikt door de charismatische leider van de groep, Do, geboren als Marshall H. Applewhite. Hij geloofde zelf heilig in zijn ten hemel opneming via Hale-Bobb. De combinatie van zijn heilige geloof en zijn charisma werd zijn volgelingen fataal. Want een combinatie van heilig geloof en charisma is levensgevaarlijk.

Als ik over de problemen van de Britse premier Blair lees of hoor moet ik telkens denken aan het drama rond de verschijning van Hale-Bobb. Net als VN-wapeninspecteur Hans Blix ben ik er van overtuigd dat Blair te goeder trouw was toen hij zijn landgenoten over de Iraakse dreiging met massavernietigingswapens verkeerd voorlichtte. Hij geloofde zelf heilig in die dreiging. Ik heb hem verschillende keren in het Britse Lagerhuis bezig gezien met het overtuigen van zijn partijgenoten. Zijn boodschap was: binnen drie kwartier kan Saddam Hoessein toeslaan met massavernietigingswapens. En dat zal hij doen ook. Begrijp het dan toch. Het is een morele plicht hem te stoppen. Help me om die duivel uit te drijven.

Velen zien de goede trouw van Blair als een verontschuldiging voor het feit dat hij Groot-Brittannië op verkeerde gronden in een oorlog tegen Irak heeft gestort. Voor mij maakt het de zaak alleen maar erger. Politici die vanwege een heel sterke overtuiging blind worden voor de werkelijkheid vormen een gevaar. Zij sluiten hun oren en ogen voor informatie die strijdig is met hun overtuiging. Daarentegen wordt informatie die hun overtuiging schraagt uitvergroot en overschat. Met soms funeste gevolgen, zoals het beginnen van een oorlog tegen Irak.

Bush en Blair zijn diep gelovige christenen. Regelmatig bidden zij om steun van de Schepper bij de moeilijke keuzes waarvoor zij staan. Maar ik heb het niet op biddende politici, vooral niet als ze veel macht hebben. Ze verwerven in het gebed namelijk altijd de steun van de Allerhoogste. Ik heb tenminste nooit gehoord of gelezen dat een politicus van zijn plannen afzag omdat hem tijdens het gebed duidelijk werd dat God er niets in zag. En vanwege de stilzwijgende goddelijke instemming krijgen hun plannen een soort moreel imperatief.

De beste politici zijn sceptici die eerst willen zien voordat ze geloven. Mensen, die politiek louter mensenwerk vinden, onderhevig aan alle menselijke fouten, en die zich wel drie keer bedenken voordat ze belangrijke beslissingen nemen.

Terwijl in de hele wereld de teloorgang van de Amerikaans-/Britse casus belli tegen Irak een politiek strijdpunt is, vooral in die landen die de aanval steunden, zwijgt de politiek in Nederland in alle talen. We doen net of er niets aan de hand is en we gaan gewoon door met het steunen van Amerika, ook nu keizer Bush geen kleren aan blijkt te hebben. En ook nu blijkt dat het Iraakse avontuur van Bush wel eens in een nachtmerrie zou kunnen eindigen. Zelfs Rumsfeld, de Amerikaan met de grootste broek, begint in te zien dat Amerika zich misschien wel vertild heeft en wil nu dat zo veel mogelijk landen, inclusief Frankrijk en Duitsland, troepen naar Irak sturen. Want het wordt Amerika politiek en financiëel te kostbaar.

Terwijl achteraf is gebleken dat Frankrijk, Duitsland, Rusland en China het grootste gelijk van de wereld hadden toen ze hun twijfel uitten over de massavernietigingswapens van Saddam Hoessein en pleitten voor meer en langere inspecties van Blix en zijn mannen. Gelukkig zijn Frankrijk en Duitsland zo verstandig om Bush en Blair hun eigen rommel op te laten ruimen. Voorkomen moet worden dat Amerika en Europa, als het om de problemen in het Midden-Oosten gaat, in de ogen van de Arabieren als een pot nat worden gezien.

Dat gevaar dreigt nu al bij de Europese steun aan de Roadmap to peace in het Palestijns-Israëlische conflict. Niet vanwege de inhoudelijke steun aan dat plan, maar vanwege het gevaar dat Europa zich straks ook committeert aan de vanzelfsprekende Amerikaanse steun voor Sharon als die alles uit de kast gaat halen om de ontruiming van de Palestijnse gebieden te voorkomen. Want wie gelooft dat Sharon de nederzettingen in bezet gebied zal opgeven gelooft straks ook, als er nog massavernietigingswapens in Irak zullen worden gevonden, dat die er niet door de Amerikanen zijn neergelegd.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden