Had VAR Pol van Boekel in moeten grijpen bij beslissing penalty Engeland?

Er was al honderd en drie minuten gevoetbald woensdagavond op het ‘heilige gras’ van Wembley. De spelers van Denemarken, noch Engeland, hebben de wedstrijd in hun voordeel kunnen beslechten. Engeland valt aan, de hele natie snakt naar de eerste finale op een eindtoernooi sinds 1966. Denemarken, getraumatiseerd door de hartstilstand van sterspeler Eriksen in het openingsduel, verdedigt met verve de kans op een zeer verrassende plek in de finale op datzelfde Wembley. Het staat 1-1.

Dan krijgt de Engelse aanvaller Raheem Sterling de bal aan de rechterkant van het Deense strafschopgebied. Met een ogenschijnlijk eenvoudige versnelling betreedt hij het gebied, waar hij de Deense Mæhle en Jensen tegenover hem treft. Sterling glipt ertussendoor en er is licht contact met Mæhle nodig om hem naar de grond te krijgen. Maar Danny Desmond Makkelie weet genoeg. De Nederlandse scheidsrechter wijst, tot ongeloof van de Denen, naar de stip. Schmeichel weet de eerst inzet van Kane nog te keren, maar de Engelse spits schiet in de rebound wel raak. Engeland gaat naar de finale.

De Deense bondscoach Hjulmand is woedend na afloop. ‘Het was een strafschop die niet toegekend had mogen worden. We zijn erg teleurgesteld’, zei hij. Zelfs de Engelse oud-voetballer en analist Gary Neville moet toegeven dat Engeland mazzel heeft gehad. ‘Als we eerlijk zijn zou elk land helemaal kapot zijn als je verliest door zo’n strafschop.’ Sterling vond het zelf overigens wel een duidelijke penalty, zei hij na de wedstrijd tegen de BBC.

De Portugese trainer José Mourinho stelt bij talkSPORT dat Denemarken ‘bedrogen’ is. ‘Dit was nooit een penalty. Deze beslissing van de scheidsrechter, op dit niveau, ik begrijp er niets van. Maar nog minder begrijp ik de VAR, die de scheidsrechter niet even naar het scherm roept.’

Daarmee verplaatst de kritiek zich van Makkelie naar ‘Team Makkelie’. Want had de scheidsrechter, op zó’n cruciaal moment bij zó’n belangrijke beslissing, niet even naar het schermpje moeten lopen om te kijken of hij het wel goed gezien had? Al die videobeelden waarop elke seconde tot in de puntjes terug te kijken is, zijn er niet voor niets. En had VAR Pol van Boekel niet moeten ingrijpen? ‘Hij heeft zijn landgenoot en collega in de steek gelaten’, zei oud-Arsenal trainer Arsène Wenger bij beIN Sports.

Overduidelijk

Dit EK was er bijzonder weinig ‘gedoe’ over de scheidsrechters. De algemene opvatting was dat de arbitrage het toernooi goed leidde en bijdroeg aan een zeer vermakelijk EK. Opvallend genoeg lijkt de toon daarbij gezet door de scheidsrechter die het openingsduel tussen Italië en Turkije floot: Danny Makkelie. Makkelie liet veel doorgaan, zonder dat het duel uit de bocht vloog. Het appel voor een penalty na een ongelukkige handsbal van Turkije sloeg hij in de wind. De VAR bleef niet bij elk wissewasje stilstaan en vertraagde het spel zo weinig.

Toeval of niet, dat bleef de arbitragelijn het hele toernooi. Grote fouten werden er niet gemaakt. Het spel lag weinig stil, de VAR was niet overdreven dominant en checkte razendsnel. Nu lijkt ‘Team Makkelie’ de dupe van de eigen lijn. De gedecideerde Makkelie leek woensdagavond niet geïnteresseerd in de mening van de VAR en keek niet op of om naar protesterende spelers. Druk overleg met de VAR was er niet.

Maar het is de vraag of de VAR überhaupt wel had mogen ingrijpen. Wie het reglement erop naslaat van de International Football Association Board (IFAB), de organisatie die de internationale spelregels bepaalt, ziet dat de invloed van de VAR officieel vrij beperkt is. De VAR mag zich bemoeien met een doelpunt, een penalty, een directe rode kaart of als een speler verkeerd geïdentificeerd is. Maar ingrijpen, of de scheidsrechter naar het scherm roepen, mag enkel en alleen bij een ‘clear and obvious error’ of een ‘serious missed incident’.

Dat zijn wellicht wat subjectieve termen, maar feit is wel dat Makkelie dicht op het spel stond. Met zijn plek op de rand van de zestien was er mogelijk niemand in het stadion aanwezig die beter zicht had op de actie van Sterling. En hoe licht dan ook, de knie van Denemarken-verdediger Mæhle raakt de bovenkant van de kuit van Sterling wel, voordat de aanvaller ter aarde stortte. Dat heeft VAR Pol van Boekel, die de situatie wel degelijk bekeken heeft, ook gezien.

Dat Van Boekel niet ingreep, hoeft dus niet te betekenen dat hij de penalty ook gegeven had. Het betekent dat Makkelie in de ogen van Van Boekel géén overduidelijke fout gemaakt heeft. En dan is het oordeel dus aan de scheidsrechter op het veld. Hoe teleurstellend dat voor Denemarken ook is.