'Haasje over lonen-prijzen al begonnen'
De Nederlandse economie bevindt zich nu al in een loonprijsspiraal, zo stellen bronnen op De Nederlandsche Bank (DNB). Op de bank geldt de wet van oud-bankpresident Jelle Zijlstra dat een inflatie van meer dan 5 procent niet meer te beheersen is zonder drastische en pijnlijke maatregelen....
Op de presentatie van het DNB-jaarverslag toonde bankpresident Nout Wellink zich bezorgd over het Nederlandse inflatiepeil: 'We zijn niet langer het beste jongetje van de klas in Europa.'
De bankpresident waarschuwde werkgevers en werknemers opnieuw hun verantwoordelijkheid te nemen voor de stijgende lonen: 'Als de sociale partners samen de loonstijgingen niet onder controle houden, dan kan alleen de overheid nog anti-inflatie-maatregelen nemen en dat gaat ten koste van de publieke voorzieningen.'
Wellink vreest het haasje-over van een loonprijsspiraal, waarin op loonsverhogingen prijstijgingen volgen en omgekeerd. De bankpresident heeft zelf echter geen instrumenten meer om de stijgende inflatie te lijf te gaan. Sinds de introductie van de euro bepaalt de Europese Centrale Bank (ECB) de rente voor het hele eurogebied. Het enige dat Wellink rest, is het aanspreken van de twee andere voor inflatie verantwoordelijke partijen: de overheid en de sociale partners.
De afgelopen anderhalf jaar heeft Wellink het kabinet consequent gewaarschuwd voor de inflatoire effecten van het belastingplan. Nu het belastingplan, ondanks de waarschuwingen, onveranderd is ingevoerd en de inflatie, zoals voorspeld, torenhoog is, wil Wellink toch geen schuldige aanwijzen. 'Het gaat er mij niet om Jantje of Pietje - of Gerritje in dit verband - de schuld van de hoge inflatie te geven', aldus Wellink. Volgens de bankpresident kan minister Zalm dit jaar niets meer aan de inflatie doen. Volgend jaar ligt dat anders, omdat het financieel beleid daarvoor nog niet vastligt.
Volgens Wellink zou het kabinet moeten besluiten om 'ruimte binnen de uitgavenkaders' niet te benutten voor extra uitgaven. De afgelopen jaren heeft Paars de financiële ruimte, door bijvoorbeeld meevallers bij de sociale uitkeringen, telkens daarvoor gebruikt.
Een verlagend effect heeft de suggestie van Wellink niet op de inflatie, 'maar het stimuleert de inflatie ook niet verder', stelt hij.
Meer verwacht Wellink van het aanspreken van de sociale partners op hun verantwoordelijkheid. 'Het kabinet moet in dialoog met de sociale partners', geeft hij premier Kok en minister Zalm mee. De bankpresident moet wel toegeven dat als de sociale partners er niet uitkomen, er geen methode is om de loonontwikkeling gematigd te houden. 'De tijden van de centraal geleide loonpolitiek liggen lang achter ons'.
Bij een aanhoudend hoge inflatie wacht volgens Wellink een 'harde landing' voor de economie. Lonen dalen namelijk minder hard in slechte tijden dan ze stijgen wanneer het goed gaat.
