Guinea-archief moet open
De affaire-Gonsalves mag dan met een sisser zijn afgelopen, maar leidt mogelijk wel tot een historisch doorbraakje op het gebied van de koloniale geschiedschrijving....
Het ING voert al geruime tijd besprekingen met Buitenlandse Zaken over openbaarmaking van de geheime overheidsdossiers inzake de kwestie-Nieuw Guinea, een gevoelige episode uit het koloniale verleden. Het instituut zou graag een gedegen bronnenpublikatie wijden aan de Nieuw Guinea-politiek in de jaren vijftig en zestig. Tot nu toe blijven al die dossiers ('zeer geheim') gesloten voor historici.
Maar ze hebben plotseling steun gekregen uit onverwachte hoek. Minister Kosto van Justitie wilde de Tweede Kamer vorige week tijdens het debat over de zaak niet met lege handen naar huis sturen. Hij beloofde zich in de ministerraad te zullen beijveren voor het openen van de dossiers, zodat er eindelijk, ruim dertig jaar na dato, een volwassen debat kan plaatsvinden over de manier waarop de toenmalige regering de koloniale winkel beheerde.
Twee dagen later vond Kosto al een laaiend enthousiaste brief van het ING op zijn bureau. 'Met instemming hebben wij kennis genomen . . .' Kortom, de historici willen graag. Bovendien komt er binnenkort toch tijd vrij voor een nieuw omvangrijk studieproject, nu de geschiedschrijving over de Nederlands-Indonesische betrekkingen tussen 1945 en 1950 nagenoeg is voltooid. In 1995 verwacht het instituut het twintigste en laatste deel uit deze reeks te publiceren.
Ook dit onderzoek vond aan het einde van de jaren zestig zijn oorsprong in de verontwaardiging over het gewelddadige optreden van Nederlandse militairen tijdens de politionele acties in het vroegere wingewest. Voor het eerst werden toen in Nederland de contouren zichtbaar van een post-koloniaal trauma. In 1969 besloot de regering historici toegang te verlenen tot de archieven over Nederlands Indië
'De kwestie-Nieuw Guinea lijkt me een logisch vervolg op dat onderzoek', aldus ING-historicus P. Drooglever. Op z'n minst goed voor vier kloeke boekdelen, verwacht hij. Jos Slats