Grondwet Irak op haar na klaar

Het voltallige parlement zal de komende drie dagen proberen de resterende problemen op te lossen. De shi’itische en de Koerdische onderhandelaars zouden het met elkaar eens zijn geworden, maar de soennieten maken op enkele punten bezwaar.

‘Alle onderhandelaars zijn het met elkaar eens dat de grondwet de instemmingen moet hebben van de belangrijkste groepen’, zei parlementsvoorzitter Hajim al-Hassani. De shi’ieten en de Koerden hebben een overweldigende meerderheid en zouden de grondwet kunnen doordrukken.

De soennitische onderhandelaars zouden echter zo ontevreden zijn met het ontwerp dat ze gedreigd hebben campagne te voeren tegen de grondwet rond het referendum dat in oktober gehouden moet worden. Daarin kunnen ieder van de drie de belangrijkste bevolkingsgroepen een veto uit spreken. De angst bestaat dat het geweld verder oplaait als de soennieten worden buitengesloten.

De ontwerp-grondwet voorziet in een federaal Irak, zoals de Koerden en de shi’ieten willen. Dat is het belangrijkste struikelblok, want de soennieten, die van oudsher de centrale regering in Bagdad domineerden, willen een sterk centraal gezag. De invulling van de federale structuur is daarom met opzet vaag gehouden en moet door het parlement worden bepaald.

Andere punten die nog uitonderhandeld moeten worden zijn maatregelen tegen de Ba’ath-partij en haar leden en de precieze machtsverhouding tussen president, premier en parlement.

Dat zou betekenen dat er wel overeenstemming is over twee andere gevoelige onderwerpen: de rol van de islam en de verdeling van de olierijkdom. Shi’itische woordvoerders zeiden dat de islam als een van de voornaamste bronnen in de wetgeving wordt opgenomen. De olie-inkomsten zouden onder de centrale regering komen.