Groen water
Al jaren richt deze rubriek haar pijlen op fabrikanten, instellingen en geleerden die een product, dienst of behandeling aanprijzen die de toets der kritiek niet kan doorstaan....
De eer valt te beurt aan drinkwaterbedrijf Vitens. Dat zette vlak voor de Kerst een opvallende advertentie in de krant. Daarin werd de lezer gevraagd te bedenken wat beter is voor het milieu: een liter flessenwater of een liter kraanwater. Het antwoord: de CO2-uitstoot van flessenwater is ongeveer 300 keer zoveel als van kraanwater.
Op wiens gezag zegt Vitens dit? Een woordvoerder moet het antwoord even schuldig blijven, omdat de opstellers van de advertentie tot de jaarwisseling vrij hebben genomen. Maar vermoedelijk hebben ze het cijfer uit een Zwitsers onderzoek naar de ecologische voetafdruk van kraan- en flessenwater. Voor dat onderzoek tekende ESU Services, een consultant die zich toelegt op duurzaamheid. De studie werd in 2006 uitgevoerd in opdracht van de Schweizerischen Verein des Gas und Wasserfaches, een koepel van water- en gasbedrijven.
ESU Services bekeek de milieu-effecten van het gehele productieproces van kraan- en flessenwater, van de wieg (water dat uit de grond wordt gehaald) tot het graf (de consumptie en, in het geval van flessenwater, de verwerking van verbruikte flessen). Water in flessen, concludeert onderzoeker Niels Jungbluth, geeft een 90 tot 1.000 keer grotere milieubelasting dan leidingwater.
Waarom zit Vitens zo laag? De schatting van de milieubelasting hangt af van welk water je bekijkt en in welke toestand, meldt Jungbluth per e-mail vanuit Zürich. Het grootst is het verschil tussen Zwitsers drinkwater dat rechtstreeks uit de kraan wordt gedronken, en mineraalwater dat elders in Europa is opgepompt, met koolzuur is gepimpt, thuis in een koelkast is gekoeld en in een glazen fles zonder statiegeld zit. Kleiner is het verschil tussen drinkwater dat thuis van koolzuur wordt voorzien en gekoeld, en flessenwater van Zwitsers grondwater dat zonder prikkels wordt geserveerd.
Zwitserse leidingwaterleveranciers kunnen waarschijnlijk groener produceren dan hun Nederlandse collega’s, zegt Jungbluth. In Zwitserland stroomt het water de berg af; Vitens pompt het uit grondlagen van 30 tot 130 meter diepte. Toch is dat ecologisch gezien niet het ingrijpendste proces, aldus Jungbluth, en zuivering net zomin. Transport is de zwaarst wegende factor. 90 procent van de milieubelasting zit hem in het vervoer – flessenwater wordt over grote afstanden getransporteerd. In winkels is bronwater te koop van de Fiji-eilanden – 20 uur vliegen van Schiphol. Dat is volgens sommigen 100 duizend keer minder ‘groen’ dan Hollands water uit de kraan.
Voor een Nederlandse consument is er geen enkele reden om flessenwater te drinken, zegt de Vitens-woordvoerder. Sterker: Nederlandse puur-natuur-watermakers gebruiken dezelfde bron als de leidingwaterbedrijven.
