Gouden Britse koningspaar moet opnieuw beginnen

Van onze correspondent

Bert Wagendorp

LONDEN

De regeringsinstelling British Social Attitudes publiceerde één dag voor de heugelijke viering de uitslag van een onderzoek naar de populariteit van de royals. Nog maar één op de vijf jongeren vindt de monarchie ertoe doen en van alle Britten geldt dat voor een magere 32 procent.

Op 20 november 1947 trad Elizabeth, de 21-jarige dochter van koning George VI en Lady Elizabeth Bowes-Lyon (nog steeds alive and kicking als de 97-jarige koningin-moeder), in het huwelijk met Philip Mountbatten, geboren op Corfu als zoon van prinses Alice Mountbatten en prins Andreas van Griekenland. Philip, 26 toen hij trouwde, was Elizabeths achter-achterneef - beiden hadden dezelfde bet-overgrootmoeder: koningin Victoria.

Engeland verkeerde in het tweede jaar na de oorlog in diepe crisis, de staat was bijna failliet . 'Mijn annus horribilis' noemde minister van Financiën Hugh Dalton het jaar 1947 - de koningin zou die woorden later nog citeren. Benzine, aardappelen, bacon en kleding waren op de bon, buitenlandse vakanties waren verboden. Maar het koninklijk huwelijk was volgens Winston Churchill 'een flits van kleur op de moeilijke weg die wij moeten gaan'.

Elizabeth droeg een bruidsjaponter waarde van twaalfhonderd pond en driehonderd kledingbonnen en Philip arriveerde met een lichte kater. Zijn vrijgezellenavond was enigszins uit de hand gelopen en geëindigd in een matpartij met persfotografen.

Ruim vier jaar later volgde Elizabeth haar plotseling overleden vader op. Inmiddels had het echtpaar twee kinderen, Charles (1948) en Anne (1950). Later zouden er nog twee bijkomen: Andrew (1960) en Edward (1964).

Zijn nieuwe rol als echtgenoot van de vorstin (in het openbaar altijd twee passen achter zijn vrouw) beviel Philip maar matig. Hij beklaagde zich ooit eens bij zijn collega Bernhard uit Nederland. 'Jij bent een geluksvogel', zei Philip, 'niemand herkent je. Jij kunt zoveel vriendinnen hebben als je maar wilt. Maar ik heb altijd zes veiligheidsmensen achter me aan.'

Het huwelijk van Elizabeth en Philip is, als de royalty-watchers geloofd mogen worden tenminste, tamelijk gelukkig. 'Als hij haar een complimentje geeft, glimt ze als een kind', zei koninklijk biografe Sarah Bradford. En als Philip weer eens een van zijn ongezouten meningen te berde brengt, schijnt de koningin te zeggen: 'Oh Philip, houd toch je mond. Je weet niet waar je over praat.' Ontsteekt de prins in woede en begint hij te schreeuwen, dan reageert de monarch niet. Bradford: 'Ze gaat er kennelijk van uit dat echtgenoten zich nu eenmaal zo gedragen.'

Philip ontstak de afgelopen jaren regelmatig in woede, vooral over de huwelijksproblemen van zijn kinderen. Anne scheidde, Andrew scheidde, Charles scheidde. 'Net een soap-opera', vond Philip. In 1992 werden de problemen tussen Charles en Diana openbaar. Tot overmaat van ramp brandde een deel van Windsor Castle af - nota bene op de dag dat Philip en Elizabeth hun 45-jarig huwelijksfeest vierden. In diepe droefheid benoemde de koningin dat jaar tot háár 'annus horribilis'.

Maar Windsor Castle is net op tijd in zijn oude glorie hersteld . Vanavond vindt er het grote Gouden Huwelijksbal plaats. En de koninklijke familie doet haar uiterste best het populariteitstij te keren. Sinds de crisis rond de dood van Diana streeft zij naar een opener, moderner imago. De koningin ging bij de heropening van Windsor Castle zelfs geanimeerd in gesprek met timmerlieden en metselaars.

Ook niet toevallig dineerden koningin en prins woensdagavond, na een muzikaal en theatraal programma in de Royal Festival Hall, in het People's Palace. Dat is een restaurant aan de Thames, waar een eenvoudige lunch slechts tweehonderd gulden kost en dat vooral geliefd is bij de nieuwe kaste van Labourregenten.

In Westminster Abbey, waar het koninklijk paar vijftig jaar geleden trouwde, moeten koningin en prins vanochtend inspiratie kunnen opdoen om op de ingeslagen weg voort te gaan en de liefde van het volk terug te winnen. Zo ongeveer heel koninklijk Europa is in de kerk aanwezig. Onder hen zijn vorsten en vorstinnen die nog in functie zijn: die van Nederland, België, Zweden, Noorwegen en Spanje, onder meer.

Maar koning Simeon van Bulgarije is er ook. En koning Constantijn van Griekenland. Net als koning Michael van Roemenië en kroonprins Alexander van Joegoslavië. Zo heb je de kroon, zo sta je op straat, luidt hun zwijgende waarschuwing aan het gouden paar.