Gorinchem

Heel wat ijs ging er doorheen.

Het is een mooi gebied, overigens, pal onder de oude stadswallen van het stadje, aan de brede, drukbevaren Boven-Merwede, met aan de overkant in de verte de stompe toren van Woudrichem. Het meest lijkt het op een park, met aan de westelijke kant stranden langs de rivieren. Er zijn een paar uitspanningen. Snackbar de Waterpoort, op de plek waar de veerboten naar Woudrichem, Slot Loevestein en Sleeuwijk aanleggen, een beach club bij de stranden (waar warempel al kinderen met emmertjes aan de waterkant bezig waren) en bar-dancing Genesis, gesloten.

Wie in westelijke richting de dijk volgt, komt dicht langs de rivier te lopen. Aan de andere kant van de dijk ligt een grote jachthaven en iets verderop de vluchthaven, een ruime, lege haven in de vorm van een cirkel. Vóór je zie je de brug liggen waarover de snelweg van Utrecht naar Breda gaat, en natuurlijk de enorme blokkendoos van scheepswerf Mercon – grote kranen torenen er hoog bovenuit, er wordt gewerkt aan een booreiland.

Aan het einde van de dijk, waar de monding van de vluchthaven is, ligt een plek die De Punt wordt genoemd. Zowel op de kaart als in het echt is het een zeer puntige plek, een zooitje basaltblokken, wat bankjes en links en rechts water. Aan de overkant van de rivier ligt het haventje van Sleeuwijk. Je hoort de geluiden van de scheepswerf.

Op deze plek kwam op zaterdag 5 oktober 1811 Napoleon in Gorinchem aan. Hij kwam uit Dordrecht en in tegenstelling tot wat de notabelen van Gorinchem dachten, reisde hij niet te paard, maar over het water, een sloep met zestien roeiers bracht de kleine keizer. Inderhaast had men een tent opgezet om hem in te ontvangen, maar zodra hij voet aan wal zette, marcheerde hij dwars door de tent heen, zonder zelfs maar aandacht te besteden aan de burgemeester die hem de sleutels van de stad wilde overhandigen. Hij kwam er zo wel in, zei hij, naar verluidt.

Aan de andere kant van de tent stonden de paarden klaar (die waren al wel over de weg gekomen) en onmiddellijk hees de keizer zich in het zadel om de vestingwerken van Gorinchem te inspecteren, hij draafde wat rond over de wallen die er nu nog steeds liggen en toen was het wachten op zijn vrouw Marie-Louise, die tegen het avonduur arriveerde. Zij kwam over de weg uit Breda en werd door een sloep overgezet vanuit Sleeuwijk. Het paar logeerde die nacht ten huize van de heer Van Lom. De volgende dag reisden ze gezamenlijk door naar Amsterdam.

Hieraan dacht ik terwijl ik in het zonnetje naast een vrijend stelletje op de punt bij Gorinchem zat. Ik dacht ook aan Hardinxveld-Giessendam, Sliedrecht en Papendrecht, plaatsen langs de Merwede die de grote Napoleon bijna tweehonderd jaar geleden voorbij zagen komen. Die zestien zwoegende roeiers en die kleine machtige man in hun midden, dat had ik nou graag even gezien gisteren.