'Goedkopere windmolens op zee zijn niet waarschijnlijk'

AMSTERDAM - Dat windmolens op zee de komende tien jaar 40 procent goedkoper worden, zoals in het energieakkoord is afgesproken, is niet waarschijnlijk. Dat zegt Dirk Berkhout, de man die boven Schiermonnikoog het grootste offshorewindpark van Nederland ontwikkelt. 'Het is feitelijk onjuist dat grotere turbines tot een lagere stroomprijs leiden.'

Vorige week kwam de kritiek nog uit verdachte bron. Toen schreven elf merendeels gepensioneerde ingenieurs en fysici een brandbrief aan minister Kamp, waarin zij erop wezen dat de 1.000 à 2.000 nieuwe windmolens op zee miljarden euro's meer gaan kosten dan nu wordt begroot. Maar de elf ageren al een paar jaar op alle mogelijke manieren tegen windmolens, vaak met gechargeerde berekeningen, en worden daarom niet snel geloofd.

Toch hebben ze een punt. Want ook Dirk Berkhout van Typhoon Capital, een man die al bij vijf Europese windparken betrokken was en nu het grote Geminiwindpark boven Schiermonnikoog ontwikkelt, vindt de gewenste kostendaling nogal ambitieus. 'Ik weet niet of de beoogde innovatie de schaarste en krapte kan compenseren.'

Waarom denkt u dat?

'Neem de materiaalkosten. Ongeveer 10 procent van mijn projectkosten wordt bepaald door de staalprijs. Toen het vorige windpark in Nederland werd gebouwd, zes jaar geleden, was de staalprijs de helft. Ik zie de kosten niet snel dalen. Ik heb nu 200 duizend ton staal nodig, dat heb ik al gekocht - daardoor hebben andere partijen in omringende landen meteen een probleem. Er is in Europa niet voldoende aanbod voor alle windparken die nu in de pijplijn zitten. Moet je je voorstellen wat er gebeurt als de economie herstelt en de scheepsbouw aantrekt, en er in een paar jaar duizenden turbines in de Noordzee moeten worden geplaatst.'

Er komen steeds meer windturbineleveranciers. Sommige analisten voorspellen overcapaciteit en dalende prijzen, net als met zonnepanelen is gebeurd.

'De krapte zit op andere plekken in de keten. Er zijn in Europa maar een paar bedrijven die windparken op zee kunnen bouwen. Daar heb je speciale schepen voor nodig, en die heeft niet iedereen. Pieter van Oord is mijn vriend (baggerbedrijf Van Oord bouwt het Geminipark, red.) maar ik zou best de mogelijkheid willen hebben wat meer te shoppen.'

Gaan de kosten niet dalen door innovatie, slimmer onderhoud, schaalvoordelen?

'Dat klopt voor een deel. Ook bij ons: ondanks de stijging van de staalprijs gaan wij straks elektriciteit leveren voor een lagere prijs dan het vorige Nederlandse windpark. Dat is innovatie. Het heeft ook te maken met de locatie: in de Duitse Bocht, waar wij zitten, waait het 20 procent harder dan voor de kust van West-Nederland. Maar de toekomstige parken zitten weer daar waar het minder waait. En er zijn ook hardnekkige misverstanden. De tendens is dat de molens groter en groter moeten worden, omdat ze dan efficiënter worden. Dat is feitelijk onjuist. De turbine zelf, de generator die de stroom opwekt, wordt wel wat goedkoper, maar de fundering wordt drie keer zo duur.'

'Zelf zijn wij ook van dat idee teruggekomen. Wij zijn van 120 molens van 5 megawatt gegaan naar 150 molens van 4 megawatt. Want die grotere leveren alleen meer op wanneer het hard waait. Bij een lagere windsnelheid, wat meestal het geval is, draaien ze even hard. En dan leveren 150 kleinere molens dus meer elektriciteit dan 120 grotere. Het zijn vooral de turbineleveranciers die zeggen dat grotere turbines efficiënter zijn.'

Dan maar geen windparken op zee?

'Natuurlijk wel. Je ontkomt er niet aan, als je de elektriciteitsopwekking wilt vergroenen. En je kunt echt wel wat besparen - het zou bijvoorbeeld mooi zijn als de staat zou deelnemen in zulke parken, waardoor de financieringskosten zouden dalen. Dat scheelt zo een paar honderd miljoen. En vergeet niet: ook fossiele elektriciteit wordt op middellange termijn echt duurder. We moeten gewoon met z'n allen op zoek om zo betrouwbaar, zo schoon en zo goedkoop mogelijk elektriciteit te produceren.'

undefined