Goedkope 'luchtbrug' om vluchtelingen te helpen

Schiphol, 6 uur 's ochtends. De assistente van Johnny de Mol jr. begroet me aan de gate: 'Haaaiii!' Johnny is er niet, jammerdebammer, die staat namelijk 'hartstikke vast' bij de douane: paspoort vergeten! Assistente rolt komisch haar ogen. Best gek, zeg ik. Want ik kwam zelf helemaal geen controle tegen: Schengen, weetjewel.

Maar nu niet zeuren. Dankzij Johnny en zijn stichting Movement on the Ground begint chartermaatschappij Transavia vandaag met reisorganisatie Sunweb een goedkope 'luchtbrug' (Johnny's woordkeus) naar Lesbos, voor vrijwilligers die bootvluchtelingen willen helpen. Tweehonderd euro. Straks vlieg ik met hetzelfde toestel terug, ik ben hier om vrijwilligers te spreken. Via Sunweb is eventueel ook verblijf en een paar dagen vluchtelingenhulp te boeken: 460 euro.

6.30 uur Opstijgen. Het toestel is maar voor een derde gevuld. Sunweb heeft één klant aan boord en zijn naam is Rutger Castricum, presentator van PowNed. De rest hoort bij de vele hulpclubs op Lesbos: Stichting Bootvluchteling, Lesbos Winterproof, Because we Carry, Christian Refugee Relief, Bags to the Future. Laura Jansen, zangeres en goede vriendin van Johnny, bracht er al maanden door. In haar kielzog nu jonge vrouwen die via de glossy Linda een vliegticket en verblijf kregen, 'betaald door Johnny'. Eentje draagt valse wimpers. Laura zegt met ernstig gezichtje: 'Het gaat gewoon om leed. Punt. Leed. Punt.'

7.00 uur Jan Klumper (57), zelfstandig ict'er gaat voor de derde keer een reddingsboot rond Lesbos varen voor Artsen zonder Grenzen. 'Heftig was toen 85 mensen in het water dreven waarvan de boot gezonken was. Hoe een vrouw haar baby in de lucht hield.' Ze hebben ze er allemaal levend uit gehaald. Maar later zijn er toch twee door onderkoeling overleden.

undefined

8.20 uur Pal naast me valt in het gangpad een vrijwilligster flauw: slaapgebrek, luchtdruk, opwinding.

8.30 uur Zit nu naast Ali Hosseini (21), elektrotechnicus en moslim, die gaat helpen bij Christian Refugee Relief. In 1999 vluchtte hij zelf als jongetje van vijf uit Afghanistan. Zij gingen over land: Kabul, Pakistan, Iran, de voormalige Sovjet-Unie. Hij herinnert zich Taliban met AK-47's, smokkelaars, een continue staat van angst. 'Dat zoiets ongewoon was, begreep ik pas op de Nederlandse basisschool.'

8.45 uur 'Dankbaarheid is verslavend', zegt iemand. Een volgende voelt zich 'weer hippie'. Een ander wil niet over dertig jaar een geschiedenisboek lezen en denken: 'Ik wist dit, ik vond het heel erg maar ik deed niks'.

10.00 uur Tussen de Linda-meisjes heeft zich al een meer ervaren, mannelijke vrijwilliger genesteld: 'Verliefd worden mag ook, er is geen verbod of zo.'

10.40 uur, Griekse tijd In Mytilini. Een half uur om opnieuw in te checken. Buiten een zee vol Frontex-schepen en blauwe lucht: vaarweer. Nog geen 500 meter verderop staan mensen in zwemvesten op een strandje.

11.10 uur Zef Suilen (30) ploft met natte broekspijpen naast me. Werkt op de klantenservice van een webbeheerder. Na een stille week hielp Zef vanmorgen vijf vluchtelingenboten aanmeren. Hij laat er een filmpje van zien. Zag net nog 'een heftige reddingsboot' aankomen, met drie kinderen van nog geen twee, zonder ouders. Woensdag moet Zef weer naar kantoor.

12.00 uur Weer in de lucht, met maar twaalf passagiers. 'Toen we op Lesbos aankwamen zeiden we: dat iedereen omhelzen de hele tijd, dát doen wij niet!' straalt Hanne Houben (39), studentenpsycholoog. En toen deden ze het toch: Hanne en haar vriendinnen Edith Hubers (40), coach, en rechtenstudent Goenav Mustafa (27), die ze daar ontmoet hebben. Lesbos is zo'n merkwaardig tussenstation, zeggen ze. Alle kansen nog open. Die bijna pure staat van hoop maakt vluchtelingen én vrijwilligers even high van geluk. 'Na een dag of twee verandert dat alweer hoor', zegt Edith. 'Maar een soap blijft het.'

Goenav, rechtenstudent, vluchtte zelf toen ze vier was uit Iraaks Koerdistan. Zij tolkte op Lesbos, in een medische post. Vluchtelingen zien haar als succesverhaal. Goenav begint opeens over haar allereerste foto in Nederland, die ze me later zal sturen. Met haar zusje: 'Wij ook in van die, van die...'

Nu huilt iedereen. Uitgedeelde kleren, probeert Goenav nog hikkend te zeggen. Het is 'bijna oneerlijk' dat zij wel een Nederlands paspoort heeft. 'Ík kan overal heen.'

14.00 uur Schiphol. Aan de slurf duiken opeens twee marechaussees in vechttenue op. Nu willen ze wel paspoorten zien.

Vooral van Goenav.