Goed dat er nog een Eimert bestaat

Je kunt Eimert van Middelkoop, de in opspraak geraakte minister van Defensie, veel verwijten – en dat gebeurt dan ook. ‘Politiek naïef’ is voor iemand met zijn functie misschien nog wel meer beschadigend dan ‘ondiplomatiek’ of ‘flapuit’.

Hij zal waarschijnlijk de adviezen van een woud aan voorlichters naast zich neergelegd hebben toen hij instemde met een portret in Vrij Nederland, waarbij de verslaggever hem over een langere periode mocht volgen, gadeslaan en spreken. Iedereen weet dat er in zo’n situatie altijd wel íets kreukbaars gebeurt.

Sympathiek portret

Maar het hart van de bijbelvaste Van Middelkoop was niet van achterdocht of vrees vervuld. Hij zei ja. Een ijdeltuit lijkt hij niet, dus zijn medewerking vloeit vast voort uit de gedachte dat hij niks te verbergen heeft. Al met al toont dat portret hem sympathiek en integer. En dat ondanks verwerpelijke uitspraken over het homohuwelijk (‘ontbinding van het familierecht’) en uitglijders als ‘Ik begrijp niet hoe mensen die geen geloof hebben structuur kunnen geven aan hun leven’. Ik kan mij over dat laatste niet echt opwinden. Immers, ik kan er niet bij hoe sommige gelovigen letterlijk naar de Schrift denken te moeten leven. Daarmee acht ik hen niet minder waardevol als mens, zoals Van Middelkoop andersdenkenden niet lijkt te minachten of wenst te bekeren. Bovendien beschikt hij ook nog over zelfspot als hij kritiek pareert.

Wat hem ten laste wordt gelegd: hij wist de dienstplicht te ontwijken en gezag ligt hem niet. Aan dat signalement voldoet overigens meer dan de helft van mijn kennissenkring. Maar is hij daarmee incapabel? En moet een minister van Defensie een krijgshaftig type zijn? Denk ik aan een vaderlandse minister van Defensie, dan krijg ik altijd Joris Voorhoeve op m’n netvlies met z’n te grote helm – uiterlijk ook geen mannetjesputter.

Ambt

Dat Van Middelkoop naar eigen inzicht in het leger ‘doodongelukkig’ zou worden, belet hem toch niet respect te hebben voor al die manschappen die de wapenrok uit volle overtuiging omgegord hebben? Ook een Ab Klink zie ik niet snel porren in rottende gebitten, maar daarmee kan hij nog wel het belang van een goede gezondheidszorg inschatten. Verschil tussen man en ambt is juist wenselijk; ministers die hun persoonlijke agenda doorvoeren, daarmee is het pas oppassen.

Het tumult over Van Middelkoops uitspraken bij oppositie en beroepsmilitairen, zegt meer over het historisch lage vertrouwen in dit zoveelste kabinet Balkenende, dan over de geschiktheid van de bewindsman zelf. Met elke ontmaskering van een minister als ‘incompetent’, lijkt een gedroomde kabinetsval dichterbij. Het is uiteraard noodzakelijk alert te blijven op missers en andere ongerechtigheden, maar niemand schiet wat op met focussen op valse problemen – zoals ‘de zaak Middelkoop’ dat is.

Moraliserend kabinet

Van Middelkoop krijgt de rekening gepresenteerd voor het moraliserende, gispende, doorgaans gratuite en zo ontstellend ondoorleefde preken van Balkenende en consorten. De premier weet het altijd zo te draaien dat alles wat mis gaat in de samenleving op het bord van de burger wordt gelegd. Altijd weer dat spreekwoordelijke geheven bleke vingertje. En dat namens een regering die fooien verstrekt aan verloskundigen, opdat ze hun vege lijf kunnen redden door
’s nachts in een taxi te springen.

De aanval op Van Middelkoop moet illustreren hoe ver hij van de werkelijkheid van de gewone militair staat. Galmt daarin niet de ontevredenheid door over de afstand tussen kabinet en kiezer? Een paar recente voorbeelden tonen weer hoe megalomaan en financieel riskant de ambities van deze regering zijn. Van een Randstad vol Chinese wolkenkrabbers tot de tulp in zee, van de drift om mondiaal gewicht in de schaal te leggen op het gebied van klimaatrampen tot de potsierlijke gedachte om de miljarden opsouperende Olympische Spelen hier naartoe te halen.

Akelig

Maar een antwoord op de vraag waarom ziekenhuis na ziekenhuis sluit, en kinderen op de basisschool geen behoorlijk Nederlands leren, hebben ze niet. Liever wil de premier een opinieblad ruïneren, door het buitenproportionele middel van een bodemprocedure in te zetten. Iedereen weet dat we, zij aan zij met de Amerikanen, in een oorlog verwikkeld zijn geraakt, nota bene pal voor de grot van Bin Laden, en wij moeten van dit kabinet geloven dat de redelijk hoge terreurdreiging voor Nederlandse doelen te wijten is aan een alweer bijna vergeten filmpje van Wilders.

Van Middelkoop lijkt kortweg in persoon te oogsten wat dit gehele kabinet aan akeligs gezaaid heeft. Arme Eimert, de minister die te fatsoenlijk is om een onderzoeksbureau in te huren voor een antwoord over zijn brave verleden.