Ggz-instelling laat onverzekerde yogalessen toch vergoeden door verzekering

Hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot noemt het 'bizar en laakbaar' dat Vitalis ggz klanten werft met 'leuke activiteiten' en die vervolgens voor rekening laat komen van de maatschappij onder het mom van psychiatrische zorg. 'Yoga en meditatie zijn reguliere activiteiten die andere mensen uit eigen zak bekostigen, waarom zou dat uit de collectiviteit moeten worden betaald? Dit is de bijl aan de wortel van de solidariteit in de zorg.'

Commercieel directeur van Vitalis ggz is Niels Schellen, een ex-verslaafde die eerder in opspraak raakte als bestuurder van de verslavingszorginstelling AddictionCare, die cliënten liet afkicken in Zuid-Afrika. In 2011 stond hij met een inkomen van ruim 250.000 euro in de top vijf van best verdienende bestuurders in de geestelijke gezondheidszorg. Aan die functie kwam een eind toen hij werd gearresteerd nadat hij bij een ruzie onder invloed inreed op cafébezoekers op een terras.

Nu is hij terug met Vitalis, een instelling die zaken als yoga en massage 'in een verzekerd jasje stopt', zoals Schellen het formuleert. 'In de geestelijke gezondheidszorg mag je dagbesteding inzetten als onderdeel van de behandeling. Dat wordt dan meegenomen in de vergoeding vanuit het basispakket. Wie die dagbesteding uitvoert maakt niet uit, dat kan bij wijze van spreken een putjesschepper zijn die met iemand gaat wandelen. Wij kiezen ervoor om bijvoorbeeld yoga aan te bieden, omdat beweging belangrijk is voor mensen met psychische klachten.'

De Nederlandse Zorgautoriteit stelt dat dagbesteding in de ggz voor declaratie in aanmerking komt als die 'altijd in het kader is van de (psychiatrische) behandeling'. Maar 'welzijnsactiviteiten' tellen niet als dagbesteding. 'Zaken als yoga, meditatie en massage worden beschouwd als welzijnsactiviteit, het is niet de bedoeling dat die worden gedeclareerd', verduidelijkt een woordvoerder van het Zorginstituut Nederland, dat de regering adviseert over het verzekerde pakket.

Vitalis ggz richt zich op cliënten die lijden aan een depressie of burn-out en biedt tevens een programma aan in een behandelresort in Spanje. Beweging, rust en gezond leven zijn volgens Schellen belangrijk in de behandeling.

De afgelopen maanden heeft Vitalis honderden yogadocenten, masseurs, trainers en voedingsconsulenten per brief uitgenodigd tot samenwerking. Ruim driehonderd zelfstandigen gingen al op dat aanbod in. Op die manier incasseerde Vitalis al ruim een ton, want elke 'licentiehouder' betaalt 350 euro per jaar om met Vitalis te mogen werken.

Als een zorgverlener uit het zogenoemde big-register als eindverantwoordelijke zijn handtekening zet, moet de verzekeraar de behandeling in principe vergoeden. Dat kan volgens ggz-inkoper Bas Keijzer van zorgverzekeraar DSW leiden tot 'stempelpsychiatrie': de 'dure' hoofdbehandelaar - bijvoorbeeld een psychiater of ggz-psycholoog - is dan nauwelijks betrokken bij de behandeling, terwijl het tarief daar wel op is berekend. 'Van zoiets kan Vitalis ggz ook gebruikmaken', zegt Keijzer.

Volgens DSW ontbreekt het aan duidelijke regels en kan iedereen zomaar een instelling beginnen. In 2013 bewezen twee Volkskrant-journalisten dat door 'ggz Bontiusplaats' op te richten. Ze werden moeiteloos tot het zorgsysteem toegelaten.

Hoewel minister Schippers (Volksgezondheid) toen strengere wetgeving wilde, is er weinig veranderd. 'De controles gebeuren pas achteraf en als zorgverzekeraar hebben wij door privacyregels erg weinig mogelijkheden om te checken wat er nu precies aan behandeling heeft plaatsgevonden', zegt Keijzer.