Gezonde leefstijl verkopen als coole spijkerbroek

De Raad voor de Volksgezondheid (RVZ) heeft vorige week dat advies aan de minister van VWS gegeven: Een geschenk uit de hemel?

'De analyse van de Raad is goed, die deel ik, maar het probleem is ingewikkeld en complex. We moeten er met z'n allen voor strijden dat de omgeving gezonder wordt.'

De supermarkten en de voedingsindustrie moeten gewoon worden aangepakt. Daar ligt het probleem.

'Dat is het niet alleen. Het gaat erom dat de scholen, de wijken en de werkplekken gezonder worden en het aanbod in de supermarkten. Er is daar al veel veranderd. De enige manier waarop we dit probleem kunnen aanpakken is in gezamenlijkheid: met ouders, lokale overheden, de voedingsindustrie en maatschappelijke organisaties. Die methode is er, die werkt en is gebaseerd op een Franse methode: EPODE (Ensemble Prevenons l'Obésité des Enfants).'

De vier Noord-Franse steden waar EPODE al is ingevoerd, zijn behoorlijk welvarend. Overgewicht is eerder een probleem van de lagere klassen.

'Het is een probleem van alle klassen en vooral van de lagere klassen. In de Utrechtse wijk Overvecht, niet bepaald welvarend, is jaren geleden met behulp van een zorgverzekeraar, ouders en scholen het overgewichtprobleem van 27 procent gedaald naar 20 procent. Sinds 2010 is er de Nederlandse variant van EPODE, JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht, een samenwerkingsverband van publiek-private partners waarbij we gezamenlijk de strijd tegen overgewicht aanpakken. Albert Heijn en Unilever zijn twee van de zes partners. Met hen delen wij kennis over marketing, hoe je een gezonde leefstijl verkoopt als een coole spijkerbroek. Er zijn nu al dertien steden die met de JOGG-methode werken, de bedoeling is dat er 75 in 2015 zijn. Dat gaat lukken.'

In de eerste JOGG-gemeente (in Zwolle), heb ik rondgekeken. Bij de C1000: 15 meter chips. Bij de Lidl lag fruit bij de kassa: van marsepein. Gezond eten is duur, ongezond goedkoop. Dan is het toch logischer het probleem bij kop te vatten?

'Overgewicht is een veelkoppig monster, de supermarkt is een van de problemen. Er is een trend dat de maatschappij gezonder wil, daar moeten we meer op inspelen. De afgelopen jaren hebben we meters op scholen gemaakt: er zijn nu al driehonderd gezonde schoolkantines in het voortgezet onderwijs - van de zes-, à zevenhonderd.'

Een doel van het Convenant was de stijgende obesitascijfers te keren. Dat is niet gelukt, nu is er een ander doel: om jongeren in 2020 tot de gezondste van Europa te maken. Het ene doel vervangt het andere?

'Die doelen om de trend te keren zijn er nog steeds. Overgewicht is een groot probleem, daar is iedereen zich van bewust. Als je bestuurlijk actief bent, heb je de plicht optimistisch te zijn. Aan onze inzet zal het niet liggen. Je moet een stip op de horizon hebben, zoals de Olympische Spelen, die willen we in 2028 organiseren. Dat wordt in 2021 besloten. Een gezonde leefstijl aanleren is makkelijker dan een ongezonde leefstijl afleren. Ouders moeten dat hun kinderen bijbrengen. Met de JOGG-methode kunnen we de gezondste jeugd van Europa krijgen.'

De gezondste jeugd van Europa: in vergelijking met Engeland en Griekenland, waar de kinderen nog dikker zijn, moet dat zeker lukken

.

'U bent fatalistisch. Dit is het werk van de lange adem. Ik werk nu zes jaar voor het Convenant Gezond Gewicht. Wetenschappers zeggen: wat er nu allemaal gebeurt, dat hadden wij tien jaar geleden niet durven hopen. De aandacht en het bewustzijn zijn er. We hebben veel aandacht besteed aan wat de beste methode is om structureel resultaten te behalen. Er is nu overeenstemming over de analyse en er is het besef dat er een omvangrijk volksgezondheidsgevaar is. De maatregelen om de gezonde keuze tot de makkelijke te maken, die moeten zeker sneller worden ingevoerd.'

Er is een epidemie gaande. Hebt u nooit gedacht: we zitten hier in het Convenant maar wat te kletsen?

'Nee. Dat meen ik uit de grond van mijn hart. En ik deel uw ongeduld. Wij zijn een land van polderaars. Er wordt veel gepraat, maar dit beleid is gericht op preventie. Dat werkt.'

Al in 1977 constateerde Jos van Kemenade, toen minister van Onderwijs, dat kinderen steeds dikker werden. Alle ministers van Volksgezondheid meenden vervolgens dat preventie de oplossing was. Kinderen worden steeds dikker. Dit is toch gewoon schandalig?

'Ja, dit hebben we met elkaar gedaan. We hebben toegestaan dat sportterreinen minder toegankelijk werden en naar de randen van de stad verhuisden. Dat kinderen in achterstandswijken niet meer lekker buiten kunnen spelen. De cijfers zijn schokkend: 1 op de 20 mensen overlijdt ten gevolge van overgewicht.'

De huidige minister van Volksgezondheid, Schippers, vindt dat de jeugd maar weerbaarder moet worden.

'Je kunt jongeren het gedrag van hun ouders niet nadragen, maar ze weten natuurlijk best wat gezond en ongezond is: als je drie energiedrankjes achter elkaar neemt, ben je niet goed bezig. Ik zie in de minister wel een bondgenoot. Zij steunt JOGG en in deze financieel barre tijden heeft ze besloten niet te bezuinigen op het Convenant. Ik denk dat ze bang is om betuttelend over te komen, maar met een gezondere leefstijl levert iedereen betere prestaties, en dat is ook nog eens goed voor onze economie.'

CV PAUL ROSENMöLLER

1956

geboren in Den Helder.

1974 - 1978

studie sociologie.

1989 -2003

lid van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks.

2005-2011

voorzitter Convenant Gezond Gewicht.

Heden:

programmamaker Ikon

Rosenmöller is getrouwd en heeft 5 kinderen.

undefined