Nieuws
Gevangene Guantánamo Bay overgeplaatst naar Belize, jaar na uitzitten straf
Majid Khan, die vijftien jaar in Guantánamo Bay zat, is vrijgelaten na een jaar van diplomatieke onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en Belize over zijn hervestiging. Zijn straf zat er al een jaar geleden op, maar hij werd tot nu toe nog altijd vastgehouden in de beruchte gevangenis.
Na zijn uitgezeten straf kon Khan (42) nergens heen. In de Verenigde Staten is bij wet geregeld dat voormalig gedetineerden van Guantánamo Bay zich niet mogen vestigen op Amerikaans grondgebied, waardoor hij tussen de gevangenismuren moest blijven. Uiteindelijk bleek het Midden-Amerikaanse Belize bereid om Khan op te nemen.
De in Saudie-Arabië geboren Pakistaan werd in 2003 opgepakt in Pakistan op verdenking van terroristische activiteiten. Daarna werd hij drie jaar lang vastgehouden op verschillende geheime locaties van de CIA. Over die periode verklaarde Khan dat hij werd gemarteld; zo moest hij zich gedwongen uitkleden, en werd hij vernederd en fysiek mishandeld.
Al Qaida
Mede vanwege zijn verklaringen over de martelpraktijken werd Khan een bekende gevangene van Guantánamo Bay. Bovendien was hij de enige gevangene die in het verleden een verblijfsvergunning had in de Verenigde Staten. Hij ging vanaf 1998 naar een middelbare school in Maryland voordat hij in 2002 naar Pakistan ging.
In 2012 bekende hij deelname aan terreurdaden van Al Qaida. Hij gaf onder meer toe dat hij een nooit uitgevoerde aanslag op de toenmalig Pakistaanse president Pervez Musharraf had voorbereid. Ook vervoerde hij 50 duizend dollar waarmee later een dodelijke aanslag in Indonesië werd gefinancierd.
Na zijn bekentenis beloofde Khan samen te werken met de Amerikaanse autoriteiten. Hij getuigde tegen medegevangenen. In 2021 werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 jaar.
Tijdens het proces betuigde hij spijt voor zijn daden, waarop zeven leden van de militaire jury op clementie aandrongen. De juryleden schreven in een brief dat de behandeling die Khan tijdens zijn gevangenschap ‘een bron van schaamte zou moeten zijn voor de Amerikaanse regering’.
‘Tweede kans’
Op 1 maart vorig jaar zat Khans straf er officieel op, waarna hij in principe op vrije voeten had moeten komen. Toch verbleef hij bijna een jaar binnen de muren van Guantánamo. Zijn advocaten hadden bij de rechter aangedrongen op zijn vrijlating totdat er een land was gevonden waar hij zich zou kunnen vestigen.
Het is niet duidelijk om welke reden Belize nu bereid is om de voormalig gevangene op te nemen. In een verklaring zei Khan dat hij ‘een tweede kans’ heeft gekregen en dat hij van plan is ‘die te benutten’. Hij wil in Belize ‘een productief, gezagsgetrouw lid van de samenleving’ worden. Ook zijn vrouw en dochter mogen zich in het land vestigen.
Hoewel voormalig president Barack Obama het voornemen had om de beruchte gevangenis te sluiten, is dat nog niet gelukt. President Biden heeft sinds zijn aantreden vijf gevangenen van Guantánamo Bay weten te repatriëren. Er zitten nog altijd 34 mensen vast in Guantánamo Bay. Twintig van hen mogen naar andere landen maar wachten nog op hun vrijlating. Twee gevangenen zijn veroordeeld en tegen tien loopt nog een rechtszaak. Drie andere gevangenen zijn officieel nooit aangeklaagd maar mogen niet vertrekken.
