Geste Jospin maakt geen eind aan actie werklozen

Van onze correspondent

Martin Sommer

PARIJS

Premier Jospin nam de kwestie zelf in handen nadat het werklozenprotest dreigde te escaleren. De eerst betrokken minister, Martine Aubry van Werkgelegenheid en Solidariteit, liet zich begin deze week ongelukkig uit, door een eerste cheque van 100 miljoen franc te laten vergezellen van de boodschap dat de acties nu afgelopen moesten zijn.

Prompt daarna betuigden de Groene minister Voynet en de communistische collega Buffet hun steun aan de bezettingsacties. Tegelijk nam de populariteit van de ontevreden werklozen in de publieke opinie zienderogen toe.

Woensdag riep Jospin zijn kabinet tot de orde. Donderdag ontving Jospin alle betrokken partijen achtereenvolgens in het Matignon. De Franse werklozen beschikken over een ruime keus aan 'vakorganisaties' met afkortingen als Apeis, MNCP, AC!, CDSL en Partage. AC! timmert het meest aan de weg, onder leiding van de uitstekend van de tongriem gesneden 46-jarige Claire Villiers. De aanvankelijke eis van de bezettingen, duizend gulden voor de kerstdagen, heeft inmiddels plaats gemaakt voor ambitieuzer verlangens.

'We willen dat deze regering werkelijk een linkse politiek voert', aldus de stichter van Apeis. De actievoerders willen nu een stevige verhoging van de uitkeringen, die sinds 1994 niet meer zijn gestegen. De uitkering voor langdurig werklozen bedraagt in Frankrijk ongeveer 800 gulden per maand.

De voorstellen van Jospin komen neer op 1000 franc (300 gulden) per werkloze. De premier had laten becijferen dat de eisen van AC! de regering 27 miljard franc zouden kosten.

Hij liet er geen twijfel over bestaan dat zijn toezeggingen geen veranderingen zullen brengen in de Franse economische en monetaire politiek, die anders dreigt te 'exploderen'. Daarmee nam AC! vooralsnog geen genoegen. 'De rijkdommen liggen voor het oprapen in dit land', aldus Claire Villiers van AC!

De langdurig werklozen houden al wekenlang tientallen kantoren van de zogenoemde Assedic bezet, verspreid over het hele land. Dagelijks ontruimt de politie een paar kantoren. Maar even gemakkelijk is er weer een kantoor elders bezet. Heel Frankrijk telt meer dan zeshonderd Assedic-kantoren.

Actie voerende werklozen vormen ook voor Frankrijk een nieuw verschijnsel. Het probleem, schreef de krant Libération gisteren in haar hoofdartikel, is dat na afloop van de actie de 'stakers' niet gewoon weer aan het werk gaan. Tot hun eigen verwondering merken de werklozen dat ze macht hebben en dat er naar ze wordt geluisterd, zodra ze kantoren bezetten.

De regering is zichtbaar nerveus en denkt aan 1995, toen een beperkte actie van treinmachinisten leidde tot een volksopstand tegen de regering-Juppé. 'Frankrijk is zo gespannen als het vel van een trommel', schrijft Libération. De Fransen weten dat in iedereen een potentiële werkloze schuilt, en dat 'wat telt de alchemie is tussen een symbolische beweging en de publieke opinie'.