Geslachtswijziging bij wijze van adreswijziging

Het gebeurt zelden, maar het komt voor dat je in Den Haag niet wordt overvallen door de parlementaire herrie maar door de stilte. Bij toeval kwam ik erachter dat op de Kamerrol voor week 8, dus over veertien dagen, het onderwerp ‘wijziging van geslacht in de geboorteakte’ staat. Dat is stadhuistaal voor de nieuwe Transgenderwet. Straks kun je je op 16-jarige leeftijd melden aan de gemeentebalie voor een geslachtswijziging. Daarvoor hoeft de gemeente niet langer een deskundig advies te eisen – nee, dat mág ze zelfs niet meer doen. Voor dat laatste heeft de transbeweging hard gelobbyd. Zo’n ingrijpend besluit, voor jezelf en voor je omgeving, wordt een soort adreswijziging, los van een eventuele medische behandeling. Het zal aan mij liggen, maar het oorverdovende gebrek aan debat hierover stelt niet gerust.

Bij informeren bestaat bij partijen vooral verlegenheid. Niet bij links, dat heeft emancipatie hoog in het vaandel. D66 wil nog een stap verder, namelijk dat je vanaf 12 jaar naar het stadhuis kunt voor je geslachtswijziging. De VVD weet het nog niet, het CDA worstelt, de ChristenUnie tobt en zegt dat er in het regeerakkoord niets over is afgesproken. De SGP heeft een helder denkstuk tegen de Transgenderwet geproduceerd en een ronde tafel georganiseerd met deskundigen, waar de linkse partijen wegbleven. Maar ook de SGP is kopschuw bij dit onderwerp. Onderschat niet de angst van politici voor de macht van de talkshowtafels.

Hier en daar vind je tegenspraak. De Volkskrant mag zich gelukkig prijzen met de rubriek Wakkerlands van Jan Kuitenbrouwer. Op de site van HP/De Tijd schrijft hij al maanden over transgenderisme. Kuitenbrouwer vertelt over de telefoon dat iedereen die kritisch is, met het verwijt van transhaat en transfobie te maken krijgt. We kennen de gang van zaken in Engeland, waar een keiharde lobby wordt gevoerd. Daar had een vrouwelijk Lagerhuislid van Labour het gewaagd om te twitteren dat ‘alleen vrouwen baarmoeders hebben’. Ze werd teruggefloten door partijleider Keir Starmer. Hoogleraar Kathleen Stock keerde zich tegen geslachtsverandering als administratieve handeling. Het werken werd haar onmogelijk gemaakt en ze nam ontslag. Schrijfster J.K. Rowling brak een lans voor het woord ‘vrouwen’ en kon haar huis behangen met bedreigingen.

Wie nog bezwaar durven maken zijn feministen, die in deze nieuwe wet een gevaar zien voor vrouwen. Dan gaat het niet om echte trans mensen, maar mannen die zich onder valse vlag binnendringen in wat tot dusver exclusief vrouwendomein was. Landen met soortgelijke wetten hebben ervaring met mannen die zich als administratieve vrouwen melden in de sport, en de race winnen; er zijn nare verhalen over vrouwengevangenissen waar zedendelinquenten hun slag slaan. Het keurigste risico verwoordde de SGP, die vreest dat vrouwenquota bij bedrijfsbesturen gevaar lopen als mannen in kokerrok als vrouwen binnenkomen.

Serieuze bedenkingen, maar ze kunnen worden afgedaan als incidenten, of kleiner gemaakt. Ontkennen van feiten gebeurt ook. Dat laatste bezwaar is wezenlijker, maar weinigen wagen zich eraan. Biologie bestaat, net als het onderscheid tussen de mannelijke en vrouwelijke sekse, daar helpt geen moedertjelief aan. Maar de maakbaarheidsleer trekt zich hier niets van aan, net als het idee dat geslacht louter een construct is. Dat is opmerkelijk, juist in de Tweede Kamer, die deze dagen in veldslagen is verwikkeld om de feiten rondom corona. Een grote meerderheid probeert met man en macht de medische feiten rondom de ziekte overeind te houden tegen Willem Engel en aanpalende wappies die de waarheid hebben afgeschaft.

Artsen waarschuwen wel degelijk: 16-jarige kinderen zijn onzeker over hun seksualiteit. Er is een hausse aan vooral meisjes die, vermoedelijk onder invloed van de sociale media, denken dat ze in een verkeerd lichaam zitten. Kinderen worden straks opgezadeld met een enorme verantwoordelijkheid, en mogelijk met medische ingrepen en onoverzienbare gevolgen. Jan Kuitenbrouwer zegt: dit is voor het eerst in de geschiedenis dat zelfdiagnose het enige criterium wordt voor registratie en daarna een behandeling.

Het allerindividueelste gevoel als basis voor wetgeving, postmoderner kan niet. Feiten zijn conventies, je kunt met mes en vork eten, je kunt het ook laten. Lees mee in de bijsluiter van de wet, de memorie van toelichting. ‘De organisaties’ (lees: de translobby) hadden graag gehad dat ‘de transgender man die een kind baart (...) wordt aangeduid als ‘geboorteouder’’. De transgender vrouw wordt dan ‘ouder van het kind’, in het geval van ‘een huwelijk met de moeder van het kind dat met haar zaad is verwekt’. Zelfs de minister wordt hier duizelig van, ondanks medeleven van regeringswege omdat de aanduiding ‘moeder’ niet overeenkomt met de gevoelde identiteit. Voor de wet gaat deze pirouette van begrippen te ver. Niet omdat je een kind zoiets niet aandoet, maar omdat het rechtsstelsel in de war raakt.

Dit alles zoals gezegd zonder veel rumoer. De feminist Renate van der Zee schreef er wel over, op de site van HP/De Tijd. Ze citeerde de vorige minister, Sander Dekker, die zei ‘niet te verwachten’ dat de wet zou worden misbruikt. Ze wierp tegen dat als je dit verhaal op de markt vertelt, negen van de tien mensen naar hun voorhoofd wijzen. Inderdaad, wijsheid en oordeelsvermogen volgen niet vanzelf uit een politieke functie of hoge opleiding. Op die markt zal iedereen begrijpen dat er mensen doodongelukkig zijn omdat ze in een verkeerd lichaam zijn geboren. Bekommernis is dan geboden, en deskundige hulp. En bovenal het tegenwoordig in Den Haag alom bewierookte maatwerk. Precies het tegenovergestelde dus van geslachtswijziging bij wijze van adreswijziging.