NieuwsRechtszaak
Gerechtshof: OM hoeft tabaksindustrie niet te vervolgen voor poging tot moord
De strafzaak van advocaat Bénédicte Ficq tegen de tabaksindustrie namens ex-rokers en tientallen organisaties is definitief van de baan. In navolging van de rechtbank in Amsterdam vindt ook het gerechtshof in Den Haag dat het Openbaar Ministerie niet tot vervolging hoeft over te gaan omdat er geen sprake is van een strafbaar feit.
Ook het hof vindt dat het eventueel aanpakken van de tabaksindustrie geen kwestie is voor het strafrecht maar voor de wetgever. Tabaksproducten zijn legaal, als producenten moedwillig gebruikers verslaafd maken en daaraan een einde moet komen, dan is dat een taak voor de overheid en niet voor de rechter.
Artikel-12-procedure
Tot dat oordeel kwam het Haagse gerechtshof donderdag in een zogeheten artikel-12-procedure die advocaat Ficq had aangespannen. Met zo’n procedure wilde Ficq het Openbaar Ministerie dwingen in actie te komen tegen de tabaksindustrie. Ficq vindt dat vier grote producenten (Philip Morris, British American Tobacco, Imperial Tobacco en Japan Tobacco) schuldig zijn aan onder andere poging tot moord, mishandeling en valsheid in geschrifte.
Volgens het hof worden tabaksproducten volgens ‘stringente Nederlandse en Europese wet- en regelgeving gemaakt en getest’. Ook is volgens het hof al lang bekend dat ‘uitstootwaarden van de aan sigaretten toegevoegde kankerverwekkende stoffen’ hoger zijn bij het daadwerkelijk roken dan bij het resten met een rookmachine.
Maar er is geen sprake van strafbaar gedrag, vindt het hof. Het feit dat sigaretten een verslavend karakter hebben en gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, doet daar niets aan af.
Sjoemelsigaretten
Strafadvocaat Ficq dringt namens de antirooklobby al jarenlang aan op vervolging van de tabaksindustrie. Die verwijt ze onder meer met ‘sjoemelsigaretten’ op de markt te komen met onjuist gegevens over stoffen die rokers tot verslaafden maken. Aanvankelijk trad Ficq op namens individuele longkankerpatiënten, de aangifte werd vervolgens ondertekend door talrijke organisaties zoals het Longfonds, KWD en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis.
In haar strijd ging Ficq zo ver dat ze het gedaan kreeg dat rechter Jan Wolter Wabeke zich terugtrok uit de beoordeling van het beroep omdat hij partijdig zou zijn. Ficq verweet Wabeke dat hij tijdens een privé-etentje zou hebben gezegd dat ‘roken ieders eigen verantwoordelijkheid is’. Ook wierf ze per advertentie klokkenluiders uit de tabaksindustrie om meer aannemelijk te maken dat die industrie ‘doelbewust (jonge) mensen verslaafd maakt aan ziekmakende en dodelijke producten’.
Maar ook de raadsheren van het hof die nu wel in beroep een oordeel velden, vinden niet dat het Openbaar Ministerie in actie moet komen. Ficq had juist haar hoop gesteld op het hof omdat die volgens haar meer naar de geest van wetgeving zou kijken dan precies naar de letter van de wet, zoals de Amsterdamse rechtbank deed.
Strijden tegen de tabaksindustrie
Tabaksfabrikanten zijn criminele multinationals, vindt longarts Wanda de Kanter (58). Ze bestrijdt de tabaksindustrie op alle fronten, van de rechtszaal tot de televisiestudio. En keihard, want ‘je kunt brave voorlichting blijven geven tot je een ons weegt’.
Het gerechtshof in Den Haag wees donderdag het verzoek van advocaat Bénédicte Ficq af om de tabaksindustrie strafrechtelijk te vervolgen. Ficq dacht zelf dat ze een goede kans maakte. In een interview met de Volkskrant legde ze uit waarom.
