Nieuws
Gerda Blees wint EU-literatuurprijs voor roman ‘Wij zijn licht’ over een woongroep die stopt met eten
Schrijfster Gerda Blees is een van de winnaars van de literatuurprijs van de Europese Unie dit jaar. De 36-jarige Blees won met haar debuutroman Wij zijn licht, dat ook al werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs.
Sinds 2009 bekroont de Europese Commissie iedere drie jaar uit elk van de 41 deelnemende landen een literair talent. Dat gebeurt bij toerbeurt: elk jaar wordt in ongeveer eenderde van de landen een winnaar verkozen. Winnaars kunnen rekenen op een bedrag van vijfduizend euro en krijgen hulp om ook in andere landen in het boekenschap te belanden.
In haar bekroonde roman Wij zijn licht vertelt Gerda Blees het waargebeurde verhaal van een woongroep die besloot niet meer te eten. De schrijfster raakte een paar jaar geleden geïntrigeerd door een krantenbericht over de dood van een 62-jarige vrouw die samen met haar drie huisgenoten had besloten ‘voeding los te laten’ en te leven van licht en lucht. Dat werd de vrouw fataal: ze overleed aan ondervoeding. Justitie verdacht de huisgenoten van nalatigheid.
Het vertelperspectief dat Blees in haar roman gebruikt, is opvallend. In 25 hoofdstukken komen evenzoveel vertellers aan het woord. Soms zijn het mensen (ouders, buren, de raadsvrouw), soms dingen (geitenwollensokken, een slowjuicer, brood), soms abstracties (feiten, weerstand, twijfel). ‘Dat klinkt vreselijk modern en aanstellerig’, schreef Volkskrant-recensent Bo van Houwelingen vorig jaar. ‘Maar bij Blees pakt het goed uit. Je krijgt nooit het gevoel een krampachtige stijloefening te lezen.
‘Ik ben geïnteresseerd in dingen die extreem fout gaan’, zei Blees eerder tegen de Volkskrant. ‘Ik vroeg me af: hoe kon dit zo ontsporen? Ik woon zelf ook in een woongroep en ik kan me wel iets voorstellen bij de dynamiek in zo’n clubje mensen. De een is dominant, een ander te volgzaam – in dit geval tot de dood erop volgde.’
In maart werd Wij zijn licht al bekroond met de Boekhandelsprijs van de Nederlandse boekverkopers. Het debuut was ook genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, die vorige week gewonnen werd door Jeroen Brouwers. Eerder verschenen van Blees’ hand gedichten en korte verhalen.
‘Boeken zijn essentieel’
Naast Blees werden nog twaalf literaire talenten uit verscheidene Europese landen, waaronder Tsjechië, Portugal en Zweden, bekroond. EU-commissaris Mariya Gabriel voor Cultuur feliciteerde alle winnaars: ‘De enorme waarde van literatuur is duidelijker dan ooit. Na meer dan een jaar in de schaduw van het coronavirus te hebben geleefd, zijn boeken ‘essentieel’. Proficiat aan de laureaten!’
Eerdere Nederlandse winnaars zijn Rodaan Al Galidi (De autist en de postduif, 2011), Marente de Moor (De Nederlandse maagd, 2014) en Jamal Ouariachi (Een Honger, 2017).
