Gemeenten krijgen komende drie jaar in totaal een miljard euro extra voor jeugd en ggz

Gemeenten klagen al jaren over het budget dat zij krijgen voor de jeugdzorg. Sinds 2015 zijn zij daarvoor verantwoordelijk. Bij de overdracht van de jeugdzorg door het rijk aan de gemeenten werd 435 miljoen op de jeugdzorg bezuinigd.

Sindsdien zijn de gemeenten druk bezig de jeugdzorg op poten te zetten. Tegelijkertijd blijkt het beroep op deze zorg sterk te stijgen, gemiddeld met ruim 12 procent. Daardoor bezuinigen gemeenten op specialistische zorg, waardoor daar wachtlijsten ontstaan als kinderen daarnaar worden doorverwezen.

De Jonge analyseert dat in een brief aan de Tweede Kamer: ‘Dat méér kinderen en gezinnen met problemen eerder in beeld komen en passende hulp krijgen, strookt met de bedoeling van de Jeugdwet. Maar deze groei in combinatie met een transformatie die nog onvoldoende van de grond is gekomen, betekent ook dat het budget nu in veel gemeenten niet toereikend is.’

Het kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten willen deze spiraal doorbreken. Dit jaar was al 3,8 miljard euro beschikbaar voor jeugdzorg. Eenmalig krijgen de gemeenten dit jaar nog eens 420 miljoen extra. Dat is dus bijna het bedrag dat in 2015 werd bezuinigd. In 2020 en 2021 is per jaar weer 300 miljoen extra beschikbaar.

Een evaluatie moet uitwijzen of daarna weer geld bij moet. Die beslissing is voor het volgende kabinet. Want ‘meer geld alleen leidt niet tot betere hulp’, schrijft De Jonge. ‘In de regie, sturing en samenwerking aan de kant van gemeenten is veel ruimte voor verbetering.’ Daar richt de komende evaluatie zich op.

Vrede

Staatssecretaris Paul Blokhuis heeft ook vrede gesloten met de VNG. Vorig jaar weigerden de gemeenten mee te werken aan het zogenoemde hoofdlijnenakkoord geestelijke gezondheidszorg. Dat sloot Blokhuis toen met alle andere partijen in de ggz. Dit moet de groei van de uitgaven aan geestelijke gezondheidszorg met 200 miljoen afremmen. Dit jaar kost de ggz 7,3 miljard euro via de zorgverzekering, de jeugdzorg en ggz-instellingen.

De gemeenten weigerden vorig jaar aan dat akkoord mee te doen omdat zij eerst duidelijkheid wilden over het geld. Zij zijn verantwoordelijk voor mensen die niet meer in ggz-instellingen worden opgenomen maar zelfstandig wonen of zogenoemd ‘beschermd wonen’. Daar krijgen zij dit jaar 50 miljoen euro extra voor. Dat bedrag stijgt tot 95 miljoen in 2022 en dat krijgen de gemeenten daarna jaarlijks.