‘Gele hesjes’ protesteren ook in Nederland: ‘Klaar is klaar, genoeg is genoeg’

Wat de mensen in de gele hesjes bindt, zaterdagmiddag in Den Haag, is onvrede en wantrouwen. ‘Ik ben ‘t zat!’, staat op een bord dat een vrouw in de lucht houdt. Ze is een van de circa tweehonderd mensen die op de demonstratie zijn afgekomen. Elke demonstrant heeft zo zijn eigen redenen om het zat te zijn: de EU, Rutte, vaccinaties, het pact van Marrakesh, Zwarte Piet, de media, armoede, belastingen, het afgeschafte referendum.

Geïnspireerd door ‘les gilets jaunes’, de in fluorescerende hesjes getooide demonstranten die in Parijs met tienduizenden de straten opgingen, ontstonden de afgelopen week verschillende Nederlandse gele hesjes-pagina’s op Facebook. De grootste groep, ‘Gele Hesjes NL’, groeide in een week naar 18 duizend leden - in potentie een flinke demonstratie, maar zaterdag blijkt de opkomst in Den Haag een fractie van de op internet verzamelde onvrede.

‘Er moet gewoon iets anders komen’, zegt een Haags echtpaar dat niet met naam in de krant wil. ‘Nee, Wilders daar ben ik ook niet van’, zegt zij. ‘Ik stem wel vaak SP.’ Een clubje Zwarte Pieten wordt met applaus ontvangen. Ze geschminkte mannen delen stickers uit van de Zwarte Pieten Actiegroep en zetten het lied ‘Sinterklaas, wie kent ‘m niet?’ in. Een journalist van de NOS probeert een demonstrant te interviewen. ‘Ik praat niet met jullie’, zegt de vrouw. Ze draagt een sticker met opschrift ‘NOS=Fake news’. In tweede instantie zegt ze: ‘Ga eens echt nieuws uitzenden. Laat de verborgen armen in Nederland zien.’

Irma van der Zee is uit Hillegom naar Den Haag gekomen om op te komen voor ‘de vrijheid van mensen’. Zij heeft een goed leven, zegt ze, en gunt dat anderen ook. Maar de vrijheid staat onder druk, ervaart ze. ‘Er zijn steeds meer regels, mensen worden betutteld.’ Ze wantrouwt de overheid die mensen vaccinaties opdringt en migratiepacten afspreekt met verre landen.

Nijmegen

Ook in Nijmegen wordt gedemonstreerd. Daar verzamelen de demonstranten zich bij ‘De Schommel’, het oorlogsmonument ter nagedachtenis aan de 763 omgekomen stadsgenoten (waaronder een groep schoolkinderen) bij de geallieerde bombardementen - per abuis - in de Tweede Wereldoorlog, tegenover het stadhuis in de binnenstad. ‘Waarom hier? Omdat dit helemaal plat lag en door vereniging van mensen weer is opgebouwd. Dat vind ik wel passend’, aldus de actieleider, die een week eerder nog demonstreerde tegen Kick Out Zwarte Piet.

‘De gele hesjes verenigen alle mensen. We zijn niet links of rechts, we gaan recht door het midden’, vervolgt hij. Uit een luidspreker klinkt op de klanken van Tol Hansse’s Big City de actieslogan: ‘Kom op nou, Rutte stop nou.’ Na een korte toespraak zet de kleine stoet zich in beweging, omringd door fotografen, cameralieden en journalisten. ‘Weg met Rutte’, schalt een vrouw met schorre stem door een megafoon. Als ze een zwarte piet tegenkomen in de winkelstraat klinkt gejuich. ‘We zijn ook vóór Zwarte Piet’, roept een andere vrouw.

Ook hier protest tegen boerka’s en het Pact van Marrakesh. Alleen echte vluchtelingen zijn welkom, geen ‘geluks- en goudzoekers’. Ze vinden dat het kabinet-Rutte er alleen voor de rijken is, en voor de banken en de ‘Unilevers’. Maar intussen gaan er ziekenhuizen failliet, zijn er onvoldoende sociale huurwoningen en is de jeugdzorg een zooitje.

‘Rutte moet aftreden’

In Den Haag roept een vrouw met een megafoon mensen op het protest vreedzaam te houden. Ze blijkt Hannie Descendre te zijn, oprichter van de Facebook-groep Geweldloze gele hesjes. Een politieagent spreekt haar aan voor overleg. ‘We hebben een gezamenlijk doel’, zegt de agente. ‘Een vredelievende bijeenkomst. Laten we het wel gezellig houden.’ Daar is Descendre het mee eens, al is haar doel vooral: ‘Rutte moet aftreden.’ Mensen om haar heen scanderen ‘Nexit! Nexit! Nexit!’

Agenten te voet en politie te paard houden de demonstranten scherp in de gaten. Het protest wordt ruim een uur getolereerd, maar dan is de boodschap: om halfdrie moet het klaar zijn. Wanneer de groep besluit om een wandeling rond Binnenhof en Hofvijver te maken, besluit de politie in te grijpen. Het aantal demonstranten is dan al flink uitgedund. De agenten sluiten enkele tientallen mensen in en manen de demonstranten met lichte dwang om naar het Malieveld te vertrekken. Wie niet wil vertrekken, kan mee in het politiebusje. Een enkeling wordt opgepakt. De meeste mensen kiezen na nog een uurtje gesteggel eieren voor hun geld.

Op Facebook wordt achteraf het succes gevierd. ‘De demonstratie is redelijk goed verlopen’, meldt oprichter van de groep ‘Jody Proef’, die naar eigen zeggen is opgepakt, maar vanavond weer wordt vrijgelaten. ‘Dit betekend niet dat we stoppen! Sterker nog we zijn pas net begonnen!’ Heel de maand december moet gele hesjes-maand worden. ‘Nu gaan we groeien! Een vinger kunnen ze breken, een vuist niet.’

Maastricht

In Maastricht gingen zo’n vijftig mensen de straat op in de buurt van het stadion van voetbalclub MVV. Omdat de demonstratie niet was aangekondigd, was er veel politie bij aanwezig. De leider van de actie werd door agenten meegenomen in een busje.

De actievoerders probeerden vanaf het stadion de A2 te bereiken met als doel die snelweg te blokkeren. Tot drie keer toe werden ze door een cordon agenten tegengehouden. Daarna ging de groep uiteen, waarbij de gele hesjes uit werden gedaan. De betogers gingen vervolgens op weg naar het Vrijthof in het centrum van Maastricht. Een aantal deed daarbij het gele hesje weer aan.