Geldmachine IMG eindigt voor rechter

Nog geen twee jaar geleden voorspelden trendwatchers dat iedere Nederlander straks zijn aandelen zou kopen en verkopen via zijn pc. IMG Holland was destijds de eerste internet-beurshandelaar in Nederland en de grootste professionele optiehandelaar. Klanten, zowel professionele als particuliere, stroomden toe. Maar in plaats van dat het grote geld binnenkwam, spatte het bedrijf uiteen. Van de reclamespreuk uit 1999 ('We dromen geld, we denken geld, we zijn geld') zijn alleen de dromen nog over. IMG Holland is tegenwoordig nog slechts een lege nv, zonder handelsvergunning.

De hoofdrolspelers bestrijden elkaar voor de rechter. De huidige IMG-directie - grootaandeelhouder Leo Penning en Erwin Groeneveld - stelt de vorige directie en de commissarissen aansprakelijk voor de ondergang van het bedrijf. Door blunders in de administratie gingen vele transacties mis. De kosten daarvan kwamen voor rekening van IMG Holland. Ook bracht de eigen handel van bestuursvoorzitter André van Eerden het bedrijf in gevaar.

De gedaagden zijn niet de minsten. Zo is er Ton Jongbloed. Hij was financieel-directeur bij IMG Holland. Jongbloed moest in 1989 vanwege vermeende heling op last van De Nederlandsche Bank (DNB) opstappen bij Staal Bankiers. In 1999 kreeg hij toestemming van de Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE), voorloper van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), terug te keren als financiële man bij IMG Holland.

Naast Jongbloed worden ook de ex-commissarissen Tjerk Westerterp (oud-minister van Verkeer en ex-directeur van de Optiebeurs) en Jan Vlasveld (topman bij ICT-bedrijf CSS) ernstige verwijten gemaakt. Evenals Van Eerden, beursanalist bij Harry Mens' tv-programma Business Class. Tegen hen wordt een schadevergoeding van 25 miljoen euro geëist.

In 1989 werd IMG Holland opgericht door Penning en Van Eerden. Zij bouwden de discount broker met succes om tot een derivatenhandelaar. In 1996 werd het plan bedacht om via internet te gaan handelen. Het bedrijf groeide daarna zo hard dat de STE het in 1999 nodig achtte een register-accountant aan te trekken. In maart 1999 arriveert Jongbloed.

Na een paar maanden weet de toenmalige directeur Penning al dat hij niet met Jongbloed kan opschieten. Penning probeert zich daarop van Jongbloed te ontdoen, maar krijgt nul op het rekest van commissarissen Westerterp en Vlasveld. Hij vertrekt in december 1999. Na het debacle van IMG keert hij terug bij de lege firma.

Op het moment dat Penning vertrekt, blijkt uit een onderzoek van accountantsbureau Berk Amstelland dat IMG aan alle door de wet gestelde eisen voldoet. Een jaar later ziet het er totaal anders uit. Uit onderzoek van hetzelfde Berk blijkt dat er weinig meer deugt van de financiële administratie. Op 20 februari 2001 staan 14 duizend effectennota's open, met een totale schuld van 1,2 miljoen euro. 'De administratie van IMG heeft over het jaar 2000 een kentering ondergaan die zijn weerga niet kent. Eind 2000 verkeert IMG in zo'n deplorabele toestand dat niet langer werd voldaan aan de in de wet gestelde eisen', schrijft IMG-advocaat Mark van Hoof in de dagvaarding.

De bank die de IMG-transacties afhandelt, de Kas Ass, de tegenwoordige Kas Bank, klaagt herhaaldelijk over de gebrekkige controle van IMG op de bestedingsruimtes van klanten. Op 13 maart 2000 kan een aankoop van aandelen van klant X niet worden afgewikkeld omdat er onvoldoende geld op zijn rekening staat. 'Hoe is het mogelijk dat er nadien door deze cliënt 52 koop- en 32 verkooptransacties konden worden gedaan', vraagt de Kas Bank zich in een brief vertwijfeld af.

De verliezen lopen door de administratieve chaos hoog op. Er wordt steeds meer geld uitgegeven om de klachtenstroom in te dammen. In het jaar 2000 moet voor 1,522 miljoen euro aan oninbare debiteuren worden afgeboekt.

Ook ging IMG flink het schip in met risicovolle transacties inzake het technologiebedrijf Algo Vision. Bij Algo Vision waren optierechten afgegeven tegen lage koersen. Door de internethype liep de beurskoers van het bedrijf op. Toen het aandeel hoog stond, wilde Mike Vredegoor - grootaandeelhouder van het beursgenoteerde De Nederlanden Compagnie - zijn opties uitoefenen. Van Eerden, die daarvoor verantwoordelijk was, bleek op vakantie. Jongbloed verving hem, maar weigerde iets te doen. 'Maandag is André (Van Eerden) terug. Die handelt het af', mailde hij Vredegoor. Die eiste per mail dat er nu toch echt gecalled moest worden, omdat het aandeel fors terugliep. Maar Jongbloed bleef weigeren.

Na terugkeer oefende Van Eerden de opties alsnog uit. De waarde van de aandelen was zo sterk gekelderd dat Vredegoor ze niet meer wilde hebben. Vredegoor spande een zaak aan en kreeg gelijk van de rechter. Schade voor IMG Holland: 1,7 miljoen dollar.

Intussen worden vele miljoenen (in 2000 3 miljoen euro) aan marketing gespendeerd. Via een reclamecampagne wil IMG snel meer klanten binden om klaar te zijn voor de aanstaande overname door het Brits-Zuid-Afrikaanse effectenhuis Old Mutual. Maar als in het voorjaar van 2000 blijkt dat de overname, waarmee een bedrag van rond 36,3 miljoen euro is gemoeid, afketst, wordt het uitgavenpatroon niet gewijzigd.

De overname door Old Mutual mislukte volgens Jongbloed vanwege de onrealistische prijs die de IMG-aandeelhouders verlangden. 'Voor 40 tot 50 miljoen gulden was IMG makkelijk verkocht aan Old Mutual. Het zou een hamerstuk zijn geweest, maar door de hoge prijs kregen we te maken met een lastig boekenonderzoek.'

De koop werd bemoeilijkt omdat het vier leden tellende managementteam van IMG dreigde op te stappen als het niet zou profiteren van de Old Mutual-transactie. Volgens Penning eisten ze 16 procent, zo'n zeven miljoen euro. Van Eerden en Jongbloed weigerden. Jongbloed vertelt echter dat juist de aandeelhouders, onder wie Penning, dwars lagen.

Hoe het ook zij, de vier managers verlieten IMG net op het moment dat Old Mutual boekenonderzoek deed. 'Door hun vertrek verdween de professionele derivatenhandel, de enige tak die winst maakte, naar beurshandelaar AOT. Internet maakte drie euroton verlies per maand. Het duurde maanden voor ik met uitzendkrachten weer voldoende mankracht had', verklaart Jongbloed.

De commissarissen Vlasveld en Westerterp lieten intussen alles op hun beloop, is het verwijt in de dagvaarding. Ook sloegen ze adviezen van STE en Kas Bank in de wind, terwijl ze Jongbloed in zijn uitbundige uitgavenpatroon zijn gang lieten gaan. Toen het bedrijf al krap bij kas zat, kocht Jongbloed dure auto's en ging hij voor 375 duizend euro verbouwen.

In juni 2000 proberen Van Eerden en Jongbloed de aandeelhouders nog gerust te stellen. Ze rapporteren een verlies van 560 duizend euro. Maar, zeggen ze, 'als we de hoge marketingkosten er vanaf trekken, maken we winst'. Later blijkt echter dat ze de situatie veel te rooskleurig hebben voorgesteld. Over heel 2000 verliest IMG Holland ruim 7 miljoen euro, terwijl in 1998 nog 2,8 miljoen euro winst werd gemaakt.

Een intern rapport van H. Habrink Numan - die op voordracht van de Kas Bank op 1 november 2000 tot de directie toetreedt - luidt het einde in. De STE, die de rapportage in handen krijgt, meldt Jongbloed en Van Eerden niet langer in staat te achten tot het voeren van een goede bedrijfsvoering. Op 31 maart 2001 wordt de vergunning ingeleverd en worden de duizenden internetklanten verkocht aan rivaal Binck. De huidige IMG-top droomt van een gunstig rechterlijke uitspraak om een doorstart te kunnen maken.