Geheel in de ban van magie van Schalke 04

Henny ten Vergert (55) was altijd al fan was van het Duitse voetbal. In elk geval sinds 1966, toen West-Duitsland in de finale van het WK verloor van Engeland. Wat wil je ook. Ten Vergert is geboren en getogen in Enschede, en langs de oostgrens was sinds de vroege jaren zestig de Sportschau op zaterdagavond net zo gewoon als Sport in Beeld op zondagavond. En het Duitse voetbal had destijds veel meer status dan het Nederlandse.

In 1995 richtte Ten Vergert na een zoals altijd zeer onterechte nederlaag tegen aartsrivaal Borussia Dortmund Blau Weiss Enschede op, de offici Nederlandse fanclub van Schalke 04. Hij kwam al sinds 1969 bij die club, omdat de neef van een zwager er speelde, Werner Kremers. Eerste wedstrijd Schalke -Rot-Weiss Essen. Schalke met 3-1 achter, maar toch nog 5-3 winst. Historische wedstrijd.

Dat was nog in het oude stadion, de Glf Kampfbahn. Ten Vergert verkocht, helemaal verkocht. Helemaal in Schalke. Want Schalke, 'dat is magie, een soort religie'. En: 'Einmal Schalker, immer Schalker.' FC Twente? Komt hij ook nog regelmatig. Leuk clubje. Maar geen Schalke, in de verste verte niet.

Vroeger was je fan van de voetbalclub in je eigen stad of regio. Vervolgens werd het territorium van de fan vergroot tot aan de nationale grenzen: Feyenoordsupporters komen ook uit Buitenpost of Landgraaf. Maar sinds een paar jaar is het niet vreemd meer om als Nederlandse liefhebber hartstochtelijk fan van Celtic te zijn, en de competitiewedstrijden van die Schotse club ook te bezoeken. Fans reizen af naar de stadions van Manchester, Liverpool, Londen, Barcelona of Milaan.

Clubkleuren zijn belangrijker geworden dan die van de landsvlag en de prijsvechters in de lucht helpen een handje. Naar Gelsenkirchen, in het Roergebied, kun je trouwens gewoon met de bus. Het is honderd kilometer van het Enschedese verzamelpunt cafe Doedelzak naar de Schalker Fankneipe in Gelsenkirchen. De meeste Nederlandse eredivisieverenigingen liggen verder van Enschede.

Toen hij zijn Schalke-geloof nog maar net beleed, moest Ten Vergert regelmatig tekst en uitleg geven over zijn merkwaardigde voetbalvoorkeur in de stad van FC Twente. Maar dat is in de loop der tijd steeds minder geworden. 'Schalke is hier in de regio nu een begrip.' Wat natuurlijk ook heeft te maken met Twente-spelers en trainers die verkasten naar Gelsenkirchen: Youri Mulder, Eddy Achterberg, Niels Oude Kamphuis. In de regionale krant Tubantia neemt Schalke een aparte plaats in. 'Vaak een wedstrijdverslag, regelmatig een reportage.'

Ten Vergert: 'Je kunt hier nu beter zeggen dat je fan bent van Schalke dan dat je Ajax-aanhanger bent. Je kunt best in Schalkeshirt naar het Arke-stadion, maar met een Ajax-shirt heb je een probleem.' In de fanshop van FC Twente zijn inmiddels zelfs 'combinatiesjaals' te koop, voorzien van logo en kleuren van FC Twente die van Schalke.

Tweehonderd leden telt Blau-Weiss Enschede nu. Als Schalke thuis speelt, verzamelen de leden die het geluk hebben gehad een van de 45 vaste toegangskaarten te bemachtigen zich 's zaterdagochtends in cafe Doedelzak aan de Alleeweg. Vandaar wordt de reis naar het nieuwe Schalkestadion, de Arena AufSchalke (61-duizend toeschouwers, altijd uitverkocht) aanvaard.

In de statuten van de supportersclub staan drie doelstellingen. De eerste is natuurlijk het supporteren van Schalke. De tweede is de promotie van alles wat met Schalke heeft te maken. En het derde doel is de verbetering van de verhoudingen tussen Nederland en Duitsland. 'Niet alle Duitsers zijn slecht', zegt Ten Vergert, 'en niet alle Nederlanders zijn goed.' Eigenlijk lijken ze heel veel op elkaar, zegt Ten Vergert. Duitsers zijn wat serieuzer, over het algemeen, dat wel.

Nederland, Duitsland: het wordt tijd dat we eens een beetje breder gaan denken, zegt Ten Vergert. Zo'n grens, wat stelt dat nou nog voor? Veel van zijn collega's wonen al over de grens in Duitsland, en naar genoegen. Grotere huizen en nog goedkoper ook. Grenzen vervagen en Nederlandse en Duitse Schalke-fans geven het goede voorbeeld.

Voor de wedstrijd komen ze bij elkaar in de Fankneipe in de binnenstad van Gelsenkirchen. Als de mannen van Blau Weiss Enschede binnenkomen, zet de kroegbaas steevast als welkomstlied het clublied van FC Twente op: 'Eenmaal zullen wij de kampioenen zijn!' Ten Vergert zegt tegen nieuwe leden wel altijd dat het niet de bedoeling is dat ze zich 'als Hollanders gaan gedragen': ze moeten niet gaan staan brallen. Natuurlijk katten ze elkaar nog wel, als Oranje heeft gefaald of die Mannschaft is afgegaan. Maar het wordt nooit vervelend.

Schalke, zegt Ten Vergert, dat is grote familie, en of je Nederlander of Duitser bent maakt niet uit. Dat voel je als je bij het stadion aankomt en dat voel je als je met zestigduizend man smeekt om een doelpunt. En wat hem ook aanspreekt: zelfs als Schalke uitspeelt tegen aartsrivaal Dortmund, kan hij gewoon zijn lichtblauwe shirt aantrekken. Geen probleem.

Jazeker, Schalke ist der geilste Club der Welt. Niet vanwege de grote sportieve successen trouwens. Schalke is vooral goed in het teleurstellen van de fans. Maar voor de liefde van de supporters maakt het niet uit. Blau und Weiss, ich hab dich lieb.

Henny ten Vergert is laatst voor het eerst ook naar zijn andere jeugdliefde geweest: Real Madrid. Goedkoop vluchtje geboekt, schitterende wedstrijd tegen Zaragoza gezien en eindelijk in dat andere heilige der heiligen, Bernabeu. Heel mooi stadion, maar geen AufSchalke, dat niet.