Geestesziek en mishandeld in een Amerikaanse cel

Een gevangene in Florida, gediagnosticeerd met schizofrenie, had zijn ontlasting achtergelaten op de vloer in zijn cel. Hij weigerde het op te ruimen. Voor straf werd de man door het gevangenispersoneel onder een kokend hete douche gezet. Een uur later was hij dood.

Irene de Zwaan
Christopher Lopez, die in zijn cel is gestorven aan de gevolgen van een makkelijk te verhelpen bloedaandoening. Beeld Human Rights Watch
Christopher Lopez, die in zijn cel is gestorven aan de gevolgen van een makkelijk te verhelpen bloedaandoening.Beeld Human Rights Watch

Het is een van de vele voorbeelden in het 126 pagina's tellende rapport dat Human Rights Watch vandaag heeft uitgebracht over het gebruik van 'onnodig, overdreven en kwaadaardig geweld' tegen gevangenen die geestesziek zijn. Geschat wordt dat één op de vijf gevangenen in de Verenigde Staten aan een psychische aandoening lijdt, zoals schizofrenie, een bipolaire stoornis en zware depressie. Ongeveer 5 procent is psychotisch.

Het rapport geeft geen harde cijfers over hoeveel gevangenen met dergelijke aandoeningen blootstaan aan mishandeling, maar Human Rights Watch spreekt van een 'wijdverbreid' fenomeen dat voorkomt in meer dan 5.100 gevangenissen in de Verenigde Staten. Hieraan ligt een gebrek aan goed opgeleid personeel ten grondslag. Vaak worden symptomen die betrekking hebben op de stoornis, zoals het urineren op de grond, masturberen en stelselmatige weigering om de cel te verlaten, opgevat als lastig gedrag waartegen gevangenispersoneel gewelddadig mag optreden.

Paul Schlosser, die lijdt aan een bipolaire stoornis en depressie, wordt besproeid met pepperspray in een gevangenis Windham, Maine. Beeld Human Rights Watch
Paul Schlosser, die lijdt aan een bipolaire stoornis en depressie, wordt besproeid met pepperspray in een gevangenis Windham, Maine.Beeld Human Rights Watch

Lichamelijk geweld

Gevangenen worden belaagd met pijnlijke chemische sprays, krijgen elektrische schokken toegediend en worden dagenlang vastgebonden aan een stoel of bed. Ook wordt geregeld lichamelijk geweld toegepast, wat leidt tot gebroken neuzen, kaken of ribben. Personeel laat gevangenen geregeld achter met snijwonden of tweedegraads brandwonden, ernstige kneuzingen en beschadigde interne organen. In sommige gevallen leidt dit tot de dood. Zoals bij Christopher Lopez, een 35-jarige man met bipolaire schizofrenie.

Videobeelden laten zien dat Lopez in maart 2013 met zijn gezicht naar de grond in zijn cel ligt, half buiten bewustzijn en nauwelijks in staat om te bewegen. In plaats van dat het gevangenispersoneel hem naar een ziekenhuis brengt, wordt hij met handen en enkels vastgebonden aan een stoel. Een aantal uur later wordt Lopez van zijn stoel verwijderd en op de vloer in een andere cel achtergelaten. Hij is nog altijd nauwelijks in staat om te bewegen en ademt moeizaam. Lopez overlijdt uiteindelijk aan hyponatriëmie, een bloedaandoening die met snelle medische hulp eenvoudig is te behandelen.

In een ander voorbeeld dat in het rapport staat, wordt een gevangene in Californië veertig keer besproeid met pepperspray en worden er vier granaten met pepperspray zijn cel binnen gegooid nadat de man, die zichzelf zag als 'De Schepper', weigerde zijn cel te verlaten.

Still uit video waarin te zien is dat Lopez is vastgebonden aan een stoel. Beeld Human Rights Watch
Still uit video waarin te zien is dat Lopez is vastgebonden aan een stoel.Beeld Human Rights Watch

Betere medische begeleiding

Human Rights Watch baseert zich in het rapport op rechtbankverslagen, onderzoeken van Justitie en interviews met meer dan 125 huidige en voormalige gevangenisambtenaren, geweldexperts, psychiaters en advocaten van gevangenen.

De mensenrechtenorganisatie pleit voor een betere opleiding voor gevangenispersoneel, zodat zij problemen van gevangenen met een geestesziekte kunnen herkennen. Ook zou er betere medische begeleiding voor dergelijke gevangenen moeten komen.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden