Analyse
Geen woord over de immense staatsschuld
Crisis, welke crisis? Drie weken voor de Lagerhuisverkiezingen hebben de Britse partijen programma's gelanceerd met fraaie vergezichten over eigen huizenbezit, eerlijker verdeling van de welvaart en paardenraces zonder zweep. Geen woord over de immense staatsschuld.
Conservatieve Partij
Het Goede Leven is het overkoepelende verkiezingsthema van de Conservatieve Partij. Na vijf jaar puinruimen is het tijd om de bloemetjes buiten te zetten. Loon naar bezuinigen. Het meest in het oog springende voorstel is om sociaal huurders het recht te schenken om corporatiewoningen te kopen, met kortingen die kunnen oplopen tot een ton. Het is een echo van de massale verkoop van gemeentewoningen onder Margaret Thatcher, voor wie het een probate manier bleek te zijn om stemmen te winnen uit de lagere middenklasse.
Tevens belooft de 'gezinspartij' dertig uur per week gratis opvang voor drie- en vierjarigen, een verhoging van het minimumloon tot omgerekend elf euro per uur en een verhoging van de belastingvrije voet tot 17.400 euro. Rijkere Britten blijven niet achter. De drempel van de erfbelasting gaat naar 1,39 miljoen euro terwijl het betalen van het hoogste tarief inkomstenbelasting pas hoeft bij 69.000 euro. Plattelandsbewoners krijgen een veto over geplande windmolenparken en de partij wil de vossenjacht weer in volle glorie herstellen.
Na weken van aanvallen op de 'incapabele' oppositieleider Miliband vonden de Tories het tijd voor een blijde boodschap.
Labour Partij
'Ik ben bang dat het geld op is. Groetjes en veel succes!' Deze kattebel, vijf jaar geleden op het minister van Financiën achtergelaten door een sociaal-democratische bewindsman, hangt nu als een molensteen om de nek van Ed Miliband. Uit elk opinieonderzoek blijkt dat de Britten de Labour Partij niet meer vertrouwen. Om die reden riep Miliband bij het lanceren van zijn verkiezingsmanifest de kiezers op om zijn partij please! please! nog een kans te geven. Men zal zuinig aan doen, maar hoe en wat, dat blijft de vraag.
Duidelijk is inmiddels wel dat Labour geen erbarmen meer heeft met de 'smerige rijken', zoals onder Tony Blair. De partij zal het hoogste belastingtarief verhogen naar vijftig procent (nu: 45), een extra belasting heffen op huizen die meer dan 2,78 miljoen euro waard zijn en een einde maken een constructie waarbij superrijken als Lakshmi Mittal die wel in Engeland resideren maar elders domicilie hebben gekozen geen belasting hoeven te betalen over hun vermogen. Zulke maatregelen liggen goed bij de gewone kiezers.
Ook Labour streeft naar een begrotingsevenwicht, maar het wil ruimte laten voor extra uitgaven, subtiel 'investeringen' genoemd.
Liberaal Democraten
Het opstellen van een verkiezingsmanifest is niet iets waar de partij van Nick Clegg naar uit heeft gezien. Vijf jaar geleden beloofden de LibDems het studiegeld af te schaffen, maar in plaats daarvan ging het in de coalitie akkoord met een verhoging tot liefst 12.500 euro. Van die ommezwaai is de partij, en in het bijzonder haar leider, niet hersteld. De rode lijn in het vage verkiezingsprogramma is dat de partij verstandiger wil zijn dan Labour en gevoelvoller dan de Conservatieven.
's Lands derde partij (nog wel) wil het hele spoornetwerk elektrificeren, de vermindering van klimaatgassen tot nul wettelijk vastleggen en gratis maaltijden geven aan alle basisscholieren. Tevens moeten er tien nieuwe tuinsteden komen en zal het Hogerhuis worden bevolkt door gekozen politici. Wat betreft het economische beleid positioneren de sociaal-liberalen zich tussen de twee grote partijen. Het wil minder lenen dan Labour en minder snijden dan de Conservatieven.
UKIP
Nigel Farage greep de publicatie van het verkiezingsmanifest aan om UKIP te herprofileren als partij van het leger. Natuurlijk, afscheid nemen van de EU en het terugdringen van immigratie staan nog steeds bovenaan de agenda, maar UKIP wil ook werk maken van de verdediging van het eiland. Zo wil het 'paarse leger' de defensie-uitgaven verhogen en toevallig viel de bekendmaking daarvan samen met een onaangekondigd bezoek van Russische straaljagers in het Britse luchtruim.
Een speciale staatssecretaris voor Oorlogsveteranen moet zorgen voor werk en woningen voor soldaten die in de diverse oorlogen gevochten hebben. Verder wil de politieke vleugel van Dad's Army de dure hogesnelheidslijn van Londen naar Noord-Engeland schrappen, kinderbijslag beperken tot twee kinderen, ontwikkelingshulp minimaliseren, kroegen de vrijheid geven om rookkamers in te richten en het ministerie voor Media, Sport en Cultuur opheffen.
The Greens
Het verkiezingsprogramma van The Greens doet denken aan dat van Michael Foots Labour in 1983, bijgenaamd 'de langste zelfmoordbrief uit de geschiedenis'. Het is radicaal, maar na jaren van neoliberalisme ook populair, met name bij jongeren. De groenen willen de rijken voortaan 60 procent belasting laten betalen, de spoorwegen nationaliseren, een miljoen overheidsbanen scheppen, huurbescherming invoeren, studeren weer gratis maken en het jockeys verbieden om hun paarden met een zweepje vooruit slaan. Waar de Tories Het Goede Leven beloven, pleiten The Greens voor een herontdekking van Het Gemeenschappelijke Goed.
SNP en Plaid Cymru
De twee links-nationalistische partijen uit Schotland en Wales willen grotendeels hetzelfde: een authentiek links geluid en onafhankelijkheid, de Schotten zo snel mogelijk en hun Welshe broeders ergens in de toekomst. De SNP wil de kernwapens weg hebben uit Schotland, hogere belastingen voor de rijken en een Canadees immigratiebeleid, waarbij alleen hoogopgeleide nieuwkomers welkom zijn. Opvallend punt in het programma van Plaid Cymru is dat het van Wales een 'vrijplaats voor vluchtelingen' wil maken. Zo moeten asielzoekers het recht krijgen om te werken.
De jongste peiling der peilingen
• Conservatieven 34%
• Labour 34%
• UKIP 13%
• SNP, Plaid Cymru en andere kleine partijen 11%
• Liberaal-democraten 8%