'Geen toetje, geen mineraalwater'

Door de economische malaise gaan Nederlanders een zwaar jaar tegemoet: ruim een kwart denkt niet rond te komen. De Volkskrant volgt dit jaar vier huishoudens....

YVONNE DOORDUYN

Naam: Pascal Geurts (29

Karin Geels (26) Inkomen: Twee keer modaal

Van koopkrachtverlies hebben Pascal Geurts en Karin Geels, tweeverdieners zonder kinderen, geen last. De stijging van hun beide inkomens overtreft de inflatie. Toch wordt 2003, in elk geval de eerste helft, voor hen een jaar van bezuinigen en sparen. Eind vorig jaar kochten ze hun huidige huis, een grote twee-onder-een-kap in Tiel. En op 3 januari trouwden ze, ook een smak geld.

De vijf weken Australië, hun huwelijksreis, hebben ze maar even verschoven naar het najaar. 'Het komt ook beter uit omdat ik dan klaar ben met mijn mastersopleiding', zegt Geels. Ze is adviseur facilitaire software en volgt een masters Facility Management.

Tot 'Australië' doen ze het rustig aan. 'We bezuinigen op dingen die we niet missen, zoals toetjes, mineraalwater', zegt Geels. 'Water uit de kraan is net zo lekker en het verschil tussen melk van Albert Heijn en van de Aldi proef ik niet.'

Op de computer houdt Geels de kilometerstanden bij van haar lease-auto, een Volkswagen Polo. Als ze onder de drieduizend privékilometers blijft, hoeft ze niet de volledige fiscale bijtelling te betalen. 'Ik zat vorig jaar mooi onder die grens.' De meeste privékilometers rijdt het stel met de auto van Geurts. Hij is adviseur op het gebied van airconditioning-apparatuur en ook hij heeft een lease-auto, een Ford Mondeo.

Door de belastingaangifte slim in te vullen, besparen ze naar eigen zeggen ook geld. 'Het is een soort spel. We berekenen welk deel van het huis we het beste bij wie kunnen opgeven. Zonde om meer geld uit te geven dan nodig.'

Om hun huis te financieren hebben ze gekozen voor een spaar/beleggingshypotheek, deels aflossingsvrij. Het deel dat ze beleggen gaat vooral in obligaties. 'Dan weet je zeker dat je niet minder overhoudt dan je erin stopt. Al kun je op aandelen op de lange termijn nu ook niet echt veel meer verliezen.'

Naam: Alex van Tol (55)

Bertha van Tol-Meems (40)

Tamara (10)

Yentl (3)

Inkomen: Euro 2.500 netto per maand

Zij werkt op de personeelsafdeling van Kliq (het vroegere arbeidsbureau), hij is - gedwongen door een heupafwijking - huisman. Alex en Bertha van Tol en hun twee dochters Tamara (10) en Yentl (3) uit Amsterdam hebben het goed, vinden ze. Ze hebben twee auto's, gaan twee keer per jaar op vakantie en hebben een seizoensplaats op een camping in Berkhout bij Hoorn. 'Tussen april en augustus zitten we er elk weekend, héérlijk', vertelt Van Tol.

Maar hoe lang ze de weekend-vakanties nog volhouden, weet hij niet. De camping wordt dit jaar 9 procent duurder en in dezelfde brief werd Van Tol meegedeeld dat de prijzen in 2004 8 procent en in 2005 7 procent stijgen. Van Tol: '25 Procent in drie jaar, zoveel gaat ons salaris niet omhoog.'

Het jaar 2003 wordt sowieso spannend voor het gezin Van Tol. Kliq, Bertha's werkgever, reorganiseert. Van de 2200 werknemers worden er 280 ontslagen. In april volgt de eerste ontslagronde .

Van Tol gaat er van uit dat ze kan blijven, 'maar het is spannend.' Haar loon is het grootste deel van het gezinsinkomen.

Mocht het mis gaan, dan heeft het gezin een doorlopend krediet bij de Postbank achter de hand. Ze kunnen er ruim vierduizend euro opnemen. 'Het is alleen voor calamiteiten', benadrukt Van Tol.

In afwachting van de uitkomst doet Van Tol het met de grote uitgaven rustig aan. De boodschappen doet hij sowieso al 'slim': 'Ik shop bij de supermarkt die de aantrekkelijkste aanbiedingen heeft. Is bij de C1000 toiletpapier in de aanbieding, dan koop ik meteen tien of twintig pakken.'

De domper van januari is voor Van Tol de stijging van de ziekenfondspremie. 'In januari krijg je sowieso de klap van de maand december. En dan komt er nog eens een bijna-verdubbeling van de ziektekostenpremie bovenop: van 49,70 naar 78,80 euro.'

Namen: Lia Klein Meulekamp (44)

Charlotte (18)

Wouter (15)

Jeroen (11)

Inkomen: euro1650 bruto per maand 'Ik heb tijden gekend dat ik het spaargeld van de kinderen moest aanspreken.' Lia Klein Meulekamp heeft financieel een zware tijd achter de rug; nog steeds heeft ze moeite 'om de maand te halen'. Als verjaardagen vlak na elkaar vallen - één van haar zoons verjaart 20 augustus, haar dochter 4 september - eet het gezin de week erna soms geen vlees.

Klein Meulekamp scheidde vijf jaar geleden na achttien jaar huwelijk. Ze werkte wel, maar verdiende niet genoeg om haar drie kinderen te kunnen onderhouden. Ze belandde in de bijstand.

Sinds een jaar onderhoudt Klein Meulekamp haar kinderen weer zelf. 'Ik vond het vreselijk om mijn hand op te houden.' Ze maakt schoon op een kantoor en in de gevangenis in Heerhugowaard, dertig uur per week, 8,13 euro bruto per uur. Met de alimentatie en de kinderbijslag erbij - alles bij elkaar 1650 euro bruto in de maand - redt ze het net.

Waarop ze bezuinigt? 'Ik koop grijs toiletpapier, de verwarming gaat om half tien uit, ik brei veel truien en spaar van alles punten. Daar koop ik cadeautjes van.'

Op de vraag of ze geld leent om de touwtjes aan elkaar te knopen, klinkt het strijdlustig 'nee!'. 'Ik heb genoeg deurwaarders aan mijn deur gehad. Als we iets niet kunnen, doen we het niet.'

Of ze pensioen heeft opgebouwd , weet Klein Meulekamp niet. 'Waarschijnlijk wel iets. Maar als ik me daar ook nog druk om ga maken...' Stiekem hoopt ze dat haar kinderen bijspringen als het nodig is.

Dat de ziekenfondspremie in haar geval 13 euro per maand is gestegen, vindt Klein Meulekamp niet eens zo heel erg. 'Ik haal de kosten er wel uit. De jongste is aan de beugel, ik heb een kunstgebit en een bril. En ik hoop ook nog een Sparta-met vergoed te krijgen. Die heb ik nodig vanwege astma.'

Naam: Jokhanne te Weldam (60)

Inkomen: 'Zeg maar anderhalf keer modaal

Ze heeft een grote geschakelde villa aan de rand van Driebergen-Rijsenburg, veel te groot voor haar alleen. Een uitzicht ook, waar je u tegen zegt. Johanne te Weldam is niet van plan om te verhuizen, al teert ze met haar huidige leefwijze behoorlijk in op haar spaargeld.

Te Weldam werd vier jaar geleden weduwe. Haar man, een stuk ouder, was hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht. Sindsdien ontvangt ze een nabestaandenpensioen uit zijn pensioenfonds, ABP, plus een overheidsuitkering vanuit de Nabestaandenwet. 'In principe genoeg om van rond te komen, maar niet met mijn uitgaven', zegt Te Weldam.

Eén van haar dochters woont in Californië, de ander in Spanje. 'Daar wil je, zeker nu ze kinderen hebben, eens per jaar naartoe.' En dan ben je natuurlijk nog niet op vakantie geweest, vertelt ze .

Te Weldam golft regelmatig en gaat vaak met vriendinnen naar een concert. 'Als je op dat soort dingen bezuinigt, zit je als weduwe hele dagen alleen thuis.'

Haar pensioen trekt dat niet, 'maar gelukkig ben ik altijd een conservatief spaarder geweest'. En bezuinigen doet Te Weldam op andere dingen, 'moet je eens goed naar het meubilair kijken.'

Ook aan kleding geeft Te Weldam weinig geld uit. Vorig jaar heeft ze welgeteld één broek gekocht. Ze gaat minder vaak uit eten ook, en ze is vastberaden dit jaar minder vaak 'op stap' te gaan. 'Maar als vrienden vragen of ik mee op reis ga, weet ik niet of ik nee zeg...' En als het niet meer lukt? 'Dan kan ik nog altijd kamers verhuren of verhuizen.'

Te Weldam heeft zich in januari het meest geërgerd aan de onroerendzaakbelasting. 'De OZB is hier 21 procent gestegen. Schandálig.' Ook de maandelijkse 150 euro ziektekostenpremie is een heikel punt. 'Ik ben vorig jaar naar geen énkele dokter geweest. Ik heb nul ziektekosten.'

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden