NieuwsZweden
Geen seks zonder expliciete toestemming: zo pakt die wetgeving sinds vorig jaar uit in Zweden
Wat minister Grapperhaus betreft wordt seks alleen nog legitiem met duidelijke toestemming van alle betrokkenen. In Zweden hebben ze al ervaring met zo’n ‘sekswet’. Waterdicht is die niet, maar de samtyckeslag werpt wel vruchten af.
De Zweden hebben de liefdesdaad sinds 1 juli vorig jaar vastgespijkerd in de zogeheten samtyckeslag. Sindsdien geldt de juridische norm dat de Zweed voorafgaand aan seks zeker moet zijn van de instemming (samtycke) van de ander. Dat kan via een soort uitgesproken ‘ja, ik wil seks’ dan wel via een signaal voor groen licht in het gedrag van de sekspartner.
Een van de juridische manco’s daaraan is volgens de Lagrådet, het juridisch toetsingsorgaan van de regering, dat er te veel onduidelijkheid blijft bestaan over wat nu precies geldt als vrijwillige seks.
Onder Zweedse mannen en vrouwen bestaan er nogal uiteenlopende meningen over wat de sekspartner als ‘ja’ mag interpreteren, meldde Sveriges Radio op basis van een Sifo-onderzoek onder Zweden tussen de 18 en 25 jaar. Zweedse jongemannen zijn bijvoorbeeld eerder dan Zweedse vrouwen van mening dat inderdaad sprake is van de benodigde instemming.
Menig Zweedse man ziet in het mee naar huis gaan na een avond stappen als een ongeschreven ‘seksakkoord’. Ruim eenderde van de Zweedse mannen vindt bovendien dat ze helemaal mogen ‘toeslaan’ als het meisje vervolgens naakt naast ze ligt. De Zweedse vrouw denkt daar genuanceerder over.
Sneller tot veroordelingen
De seksinstemmingswet is op menig Zweedse opiniepagina in ieder geval onthaald als een zege voor het feminisme en een overwinning voor de #MeToo-beweging. Bovendien lijkt het dankzij de aangescherpte seksregels nu sneller tot veroordelingen te komen in bepaalde verkrachtings- en aanrandingszaken, meldde Sveriges Radio.
Zo is er een rechtszaak geweest waarbij een Zweedse vrouw tijdens een afterparty op de bank in slaap was gevallen, opeens wakker werd om erachter te komen dat een man bezig was haar uit te kleden. Nog voordat ze tijd had om te protesteren, had hij haar al gepenetreerd. ‘Dit is geen ongewone situatie. Ze was moe, onder invloed, verbaasd en geschokt door de situatie’, zei officier van justitie Christina Voigt tegen de Zweedse publieke radiozender.
Voigt zou in verkrachtings- en aanrandingszaken voorheen hebben moeten aantonen dat de dader geweld gebruikte dan wel het slachtoffer bedreigde. Omdat bewijs daartoe ontbrak, zou de man in deze specifieke rechtszaak waarschijnlijk zijn weggekomen met enkele maanden cel of een boete. Dankzij de nieuwe sekswet moest hij twee jaar de gevangenis in.
