Geen grap
AMERIKAANSE commando's die, vanaf marineschepen voor de kust van Scheveningen, het grondgebied van Nederland binnendringen om een overval uit te voeren op het gebouw van het Internationaal Strafhof?...
Wat tot voor kort misschien kon worden afgedaan als een klucht, is dat niet meer. Na het Huis van Afgevaardigden stemde vrijdag de Senaat in de Verenigde Staten in met de 'The Hague Invasion Act'. Dat is de bijnaam van de ontwerpwet die voorziet in de mogelijkheid Amerikanen, die in hechtenis zijn genomen door het Internationaal Strafhof, gewapenderhand te bevrijden. Daarmee is het wetsvoorstel (dat nog door het complete Congres moet worden aangenomen) het stadium gepasseerd waarin de Nederlandse regering er nog aan voorbij kan gaan.
Het aannemen van de invasiewet is niet alleen een schoffering van het Internationaal Strafhof, maar ook van de Europese bondgenoten van de VS. Voor hen is het hof een beschaafd en krachtig instrument ter voorkoming en vergelding van genocide, oorlogsmisdaden en misdrijven tegen de menselijkheid.
Dat de VS, samen met een bedenkelijk gezelschap van dictaturen, liever aan de zijlijn staan terwijl anderen een historische stap voorwaarts zetten, is hun goed recht, hoe treurig op zich ook. Onder de regering-Clinton koos Washington voor een houding van 'welwillende afzijdigheid': men probeerde het hof meer in lijn te brengen met de eigen wensen. President Clinton zette zelfs zijn handtekening onder het statuut van het hof. Dat verplichtte de VS op zijn minst om het hof niet tegen te werken.
Inmiddels hebben in het Witte Huis en het Congres de krachten de overhand die gruwen van multilaterale afspraken, ook als het gaat om de mensenrechten. De Amerikanen wensen zich door niets en niemand de wet te laten voorschrijven. De regering-Bush heeft de Amerikaanse handtekening onder het statuut ongedaan gemaakt, en de volksvertegenwoordiging lijkt inzake het strafhof te kiezen voor een ramkoers.
De werkelijkheid is net even genuanceerder. De door de Senaat aangenomen tekst beoogt óók de president de mogelijkheid te geven in sommige gevallen juist wel met het strafhof samen te werken. Dat dat gepaard gaat met retoriek over een vijandige militaire actie tegen een NAVO-lidstaat is bespottelijk en buitensporig.
De kans dat ooit een Amerikaanse militair terecht zal staan in Den Haag is klein, maar niet uitgesloten. De kans dat in reactie daarop de Invasion of The Hague wordt uitgevoerd, is nog kleiner. Maar die optie dreigt wel degelijk bij wet te worden vastgelegd. Op dat moment is het geen grap meer.
