Geen goudrandje
Ook een rigoureuze breuk met het verleden heeft het Nederlands elftal de wereldtitel niet opgeleverd. Voor de derde keer verloor Oranje de finale van het grootste sportevenement ter wereld....
Van een eervolle aftocht was, anders dan in 1974 en in 1978, geen sprake. Daar was de campagne in Zuid-Afrika te flets voor, ondanks de onverwachte zegereeks, en het spel in de finale te hard. Het zilver kon ditmaal niet worden voorzien van een goudrandje.
Een tocht door de Amsterdamse grachten is een royale beloning voor een elftal dat in eigen land wel miljoenen mensen aan zich bond, maar slechts bij vlagen aantrekkelijk speelde. Terwijl Nederland de overwinningen koesterde, legden buitenlandse media de nadruk op de breuk met het verleden.
Het nieuwe realisme bij Oranje, ingezet door bondscoach Bert van Marwijk, werd wereldwijd aanvankelijk welwillend bekeken. Niet in de laatste plaats vanwege de afloop in 1974 en 1978 was er begrip voor de omzichtige speelwijze en het gebrek aan avonturisme. Dat veranderde toen Nederland in de finale het spel van Spanje trachtte te ontregelen met een veelheid aan overtredingen.
Oranje kreeg er maandag in talloze internationale commentaren hard van langs. Eensgezind werd Spanje tot de terechte winnaar van het toernooi uitgeroepen. Tijdelijk staat Nederland niet meer bekend om zijn eigenzinnige, aanvallende strategie en de overdosis bravoure, maar om zijn even sobere als efficiënte spel, dat met veel overtredingen gepaard gaat. Spanje kreeg in zeven duels slechts acht maal een gele kaart. De score van Nederland steekt er schril bij af: 22 gele kaarten, één rode kaart.
Nederland heeft zijn eigen verleden verraden, concludeerden Spaanse media maandag. Een harde constatering, maar met een kern van waarheid. De Hollandse School werd gesloten en meer dan ooit tevoren werd de nadruk op het resultaat gelegd; met succes, want dankzij het pragmatisme van Van Marwijk slaagde Nederland er onverwacht in zich te plaatsen voor de finale. Als Arjen Robben zijn droomkans had benut, had de kritiek op de speelstijl minder hard geklonken. Wellicht was de breuk met het verleden zelfs toegejuicht. Wie wint, heeft gelijk.
Nederland kreeg geen gelijk en leed een dubbele nederlaag: geen titel en een deuk in het imago. Het geluk bij het ongeluk is dat van een traumatische nederlaag deze keer geen sprake is. Daarvoor was Oranje in Zuid-Afrika te weinig zichzelf.
