Geen geel voor Van der Poel; Alaphilippe wint eerste Touretappe

Van der Poel had met de gele trui een eerbetoon willen brengen aan aan zijn overleden grootvader, wijlen Raymond Poulidor (1936-2019). Poupou stond tussen 1964 en 1976 in Parijs acht keer op het podium (drie keer tweede en vijf keer derde), won zeven etappes, maar had geen enkele dag het geel om de schouders.

Op de slotklim, de verraderlijke de Côte de la Fosse aux Loups, ondernam Van der Poel vanuit de achtergrond één verwoede poging om het gat met Alaphillipe nog te dichten, maar al ver voor de finish had hij in de gaten dat de Fransman niet meer te achterhalen was. In een grote groep achtervolgers kwam hij op acht seconden van de winnaar als 20ste over de streep. Michael Matthews werd tweede, Primoz Roglic derde.

Buskruit in de benen

Van der Poel startte zaterdag in Bretagne in de openingsetappe als een van de grote favorieten. De slotklim van drie kilometer met een gemiddelde stijging van 5,7 procent, met een piek van 14 procent, was terrein waar hij zijn explosiviteit kon benutten. Maar er waren meer renners met buskruit in de benen die er hun zinnen op had gezet, onder wie zijn eeuwige rivaal Wout van Aert, de Italiaan Sonny Colbrelli en de Australiër Matthews. Na een eerste verkenning had Van der Poel al zijn conclusies getrokken: ‘Het is veel lastiger dan het lijkt. Het is een erg zware rit met een lastige finale. Ik zal in mijn allerbeste doen moeten zijn om hier te kunnen winnen.’

Die benodigde benen waren er niet. Bij het begin van de klim bevond hij zich nog ver van de voorste rangen en moest al wat energie verspelen om zich terug te knokken. Hij slaagde erin langszij te komen bij de nummers een en twee van de afgelopen Tour, Tadej Pogacar en Primoz Roglic, maar daarna zakte hij allengs verder terug.

Zware valpartijen

De openingsetappe werd ontsierd door twee zware valpartijen. Op 43 kilometer van de finish botste Tony Martin, de locomotief in dienst van Jumbo-Visma, op een toeschouwer die met de rug naar de renners toe een kartonnen bord omhoog hield naar een voorbij rijdende motor met camera. In zijn val sleepte Martin een reeks renners mee, onder wie ploeggenoten Van Aert en Mike Teunissen. De Vlaming kon weer aansluiten. Zeven kilometer van de finish was er opnieuw een tuimeling voor in het peloton. Van der Poel kon vallende renners ternauwernood ontwijken. Het bekendste slachtoffer was nu viervoudig Tourwinnaar Chris Froome, in zijn eerste deelname in Frankrijk voor Isräel Start-Up Nation.

Er was een andere debutant uit Nederland die zich zaterdag wel kon onderscheiden. Ide Schelling (23) uit Den Haag reed weg uit een vroege kopgroep en verzamelde onderweg op een paar klimmetjes enkele punten voor het bergklassement. Hij start zondag in de bolletjestrui die tien jaar geleden voor het laatst werd gedragen door een Nederlander: Johnny Hoogerland, in het jaar dat hij door een auto werd aangereden en in het prikkeldraad belandde.

Van der Poel had zich voor de wedstrijd geen zorgen gemaakt over zijn conditie. Dat hij vorige week zondag nog voortijdig het Nederlands kampioenschap op de VAM-berg had verlaten, nadat hij vergeefs had geprobeerd naar een grote kopgroep toe te rijden, had hem niet aan het twijfelen gebracht. In de Ronde van Zwitserland had hij in de tweede week van juni indruk gemaakt met twee overtuigende etappezeges. Die vorm kon toch niet ineens verdwenen zijn?

Gemengde gevoelens

Van der Poel was wel met gemengde gevoelens naar Frankrijk gereisd. Zijn deelname zit zijn voorbereiding op zijn grootste doel dit jaar, goud op het mountainbiken in de Olympische Spelen, in de weg. Op 26 juli, acht dagen na de slotrit in Parijs, staat hij aan de start in Izu, in de buurt van het velodroom. Maar hij had er begrip voor dat de sponsoren van zijn ploeg erop hadden aangedrongen dat hij zijn entree in de Tour niet nog een jaar zou uitstellen.

Eenmaal in Frankrijk toonde hij zich onder de indruk van het grootste wielercircus ter wereld. ‘Het is echt gaaf om hier te zijn’, zei hij voor de start. ‘Ik ben ook benieuwd hoe het is om over de bergen te geraken, om de unieke atmosfeer van de Tour de France te proeven. Als kind kijk je naar deze koers en wil je er op een dag bij zijn. Dat is nu.’ Of hij de wedstrijd helemaal gaat uitrijden, staat niet vast. ‘Ik heb nu niet de intentie eerder af te zwaaien. Ik wil kijken hoe ver ik kom. Het hangt ervan af hoe ik mij voel en wat de conditie is.’

Zijn ploeg buitte de sentimenten rondom de familiebanden de afgelopen dagen omstandig uit. Het team trad bij de presentatie donderdag aan in een speciaal tenue met paarse en geel-oranje tinten, kleuren van Mercier, de ploeg van Raymond Poulidor. De internationale wielerfederatie UCI gaf Alpecin-Fenix dispensatie door toe te staan dat de renners de afwijkende kleding ook op de eerste koersdag droegen. In de Franse media passeerden veelvuldig de foto’s waarin de kopman leunt op de motorkap van een Peugeot 504, een veelgebruikte volgwagen in de jaren zeventig. ‘Het was een beetje emotioneel’, erkende Van der Poel. ‘Maar het was nog mooier geweest als papi er nog was geweest.’

Zondag is er een nieuwe kans op een eresaluut: de etappe eindigt op de Muur van Bretagne, nog net wat steiler dan de slotklim van zaterdag.