Gedwongen repatriëring naar Rwanda fiasco; Hutu's verlaten massaal kampen in Tanzania
Honderdvijftig- tot honderdtachtigduizend Rwandese Hutu's hebben donderdag vluchtelingenkampen in Noordwest-Tanzania verlaten om gedwongen terugkeer naar Rwanda te ontlopen. Zeker dertien kampen zijn verlaten en de helft van de 540 duizend Hutu's in Tanzania is de bush ingetrokken....
Guardian, AFP, Reuter
NGARA/NAIROBI
Ze bewegen zich in de richting van Zambia, Uganda, Kenya en Malawi, aldus VN-medewerkers. Volgens de VN stak een groep van 559 Hutu's donderdag vanuit Tanzania met bootjes de Kagera-rivier over die de natuurlijke grens vormt met Uganda. Zij maakten deel uit van een veel grotere groep van 45 duizend vluchtelingen.
Dinsdag ontvluchtten al ongeveer vijftienduizend Rwandese Hutu's kampen in Tanzania, nadat dat land en de VN-vluchtelingenorganisatie (Unhcr) al eerder hadden bekendgemaakt dat de vluchtelingen tot 31 december de tijd hebben naar hun land terug te keren. De uittocht uit de kampen begon zondag op kleine schaal en ontwikkelde zich in de loop van de week tot een ware exodus.
Volgens hulpverleners wordt die veroorzaakt door intimidatie van de Interahamwe, de Hutu-milities die in 1994 de moordpartijen op Tutsi's en gematigde Hutu's in Rwanda leidden. De milities vrezen dat zij bij terugkeer in Rwanda zullen worden vervolgd wegens hun rol bij de genocide.
Donderdag trok het Tanzaniaanse leger op in de richting van de kampen, maar de regering bleef in het vage of het zou worden ingezet om de Hutu-vluchtelingen alsnog over de grens met Rwanda te zetten. De Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de VN, Sadako Ogata, is besprekingen begonnen met Tanzaniaanse functionarissen.
Gisteren deed zij een beroep op Tanzania geen geweld tegen de Hutu's te gebruiken, nadat Tanzania de Unhcr had laten weten dat vluchtelingen die zich vier kilometer buiten hun kamp bevonden niet meer als vluchtelingen worden beschouwd. De Tanzaniaanse staatsradio zond de waarschuwing uit dat de Rwandezen arrestatie of deportatie riskeren als zij hun kampen verlaten.
De steun van de Unhcr aan het voornemen van Tanzania om de Hutu's vóór 31 december naar Rwanda terug te doen keren, heeft kritiek van Amnesty International uitgelokt. Volgens de mensenrechtenorganisatie overtreden de VN het internationaal recht omdat het gaat om een gedwongen repatriëring die individuen niet de gelegenheid geeft daartegen in beroep te gaan.
De Kenyaanse president Daniel arap Moi heet donderdag gezegd dat er een regionale conferentie zal worden belegd om alle aspecten van de ontstane toestand te bespreken. Niet duidelijk is wie bij de bijeenkomst aanwezig zullen zijn. Zaïre boycotte de vorige conferentie.
Intussen maakt de Unhcr gisteren bekend dat er voedsel via een luchtbrug naar de meer dan honderdduizend Rwandese vluchtelingen in Oost-Zaïre zal worden gebracht. Een woordvoerder van het Rode Kruis in Nairobi maakte bekend dat een tweede vliegtuig met hulpgoederen naar het vliegveld Kindu, ten westen van Bukavu, is vertrokken. De Franse regering heeft hulpgoederen gestuurd naar de hoofdstad van Opper-Zaïre, Kisangani.
Volgens Ogata wordt de VN-operatie mogelijk 'omdat we voor het eerst een aanzienlijk aantal vluchtelingen in het regenwoud hebben gelokaliseerd'. Ogata zei dat van de 1,2 miljoen Hutu's die in 1994 naar Oost-Zaïre vluchtten er sinds november 560 duizend naar hun land zijn teruggekeerd. De rest is nog zoek.
De VN, vliegtuigen en hulporganisaties hebben satellietfoto's en luchtfoto's laten maken om de vermiste vluchtelingen op te sporen. Het regenwoud in Oost-Zaïre is zo ondoordringbaar dat die pogingen niets hebben opgeleverd.
