Nieuws
Gearresteerde klimaatactivisten mogen niet naar snelwegblokkade, oordeelt rechter
De rechter heeft vrijdag geen streep gezet door het gebiedsverbod van klimaatactivist Lucas Winnips. Hij is daarom niet welkom bij de aangekondigde blokkade op de A12 in Den Haag, net als zeven andere leden van actiegroep Extinction Rebellion die eerder deze week werden gearresteerd.
Lucas Winnips (47) werd vorige week gearresteerd omdat hij via sociale media opriep deze zaterdag mee te doen aan een klimaatdemonstratie op de Utrechtsebaan. Dat is het beginpunt van de A12, dat precies tussen de tijdelijke Tweede Kamer en het ministerie van Klimaat ligt. Volgens Winnips is het daarom het ‘symbolische podium is geworden van de strijd tegen de fossiele industrie’. Doel van de wegblokkade is dan ook een stop te forceren op overheidssubsidies voor fossiele brandstoffen.
Afgelopen donderdag werden nog zes andere leden van Extinction Rebellion (XR) in alle vroegte van hun bed gelicht en meegenomen voor verhoor. Samen met een zevende activist die donderdag niet thuis was, zijn ook zij volgens het Openbaar Ministerie (OM) schuldig aan opruiing omdat ze opriepen tot een strafbaar feit: het deelnemen aan een ‘gevaarlijke en ontwrichtende blokkade van de Utrechtsebaan in Den Haag’. Allemaal werden ze later op de dag vrijgelaten, maar ook voor hen geldt de komende drie maanden een gebiedsverbod rondom de snelweg in kwestie.
Demonstratierecht ‘niet onbegrensd’
Winnips probeerde dat verbod vrijdag via een kort geding van tafel te krijgen. Zijn advocaat Willem Jebbink, die ook meerdere andere XR-leden bijstaat, noemde de maatregelen buitenproportioneel en zei dat de betoging van zaterdag gewoon onder het recht om te demonstreren valt. De openbare veiligheid zou volgens hem nauwelijks in het geding zijn, omdat de actie al lang van tevoren is aangekondigd en de autoriteiten meer dan genoeg tijd hebben gehad alles voor te bereiden en in goede banen te leiden.
De civiele voorzieningenrechter in Den Haag ging vrijdag echter niet mee in die argumentatie en hief het gebiedsverbod niet op. ‘Het voert te ver te zeggen dat uw grondrecht om te demonstreren ten onrechte is geschonden’, aldus de rechter. Demonstreren is weliswaar een grondrecht, ‘maar dat recht is niet onbegrensd’.
Eerdere snelwegblokkades door XR hadden volgens het OM immers al meermaals geleid tot ‘gevaarlijke verkeerssituaties’. Op 26 november werden daardoor zo’n 150 klimaatactivisten aangehouden. Afgelopen december volgden nog zes aanhoudingen, toen de activisten zich weer op dezelfde weg begaven. Eerder deze maand legde de Haagse rechtbank bovendien vier werkstraffen op aan klimaatactivisten die in 2021 van plan waren een snelweg te blokkeren.
Boerenprotesten
Met die straffen indachtig, zei advocaat Jebbink tijdens de zitting dat de wijze waarop klimaatactivisten in Nederland worden onderdrukt steeds draconischer vormen aanneemt. Ook vroeg hij zich hardop af waarom die toenemende repressie vooral de klimaatactivisten treft, terwijl tegen protesterende boeren ogenschijnlijk veel minder hard wordt opgetreden.
Beide groepen blokkeerden de afgelopen maanden immers snelwegen, maar waar de boeren volgens Jebbink uren hun gang konden gaan eer de politie ingreep, werd een recente blokkade van Extinction Rebellion al na anderhalf uur ontruimd. Ook zouden er bij de boerenprotesten veel minder arrestaties zijn geweest.
De landsadvocaat weersprak die willekeur vrijdag. Volgens hem begonnen de genoemde boerenprotesten volgens afspraak op het Malieveld, maar verplaatsten ze zich pas gedurende de dag richting de snelweg. Dat maakte preventieve arrestaties, zoals deze week gebeurde bij XR, lastiger. Maar achteraf zouden er ook bij de boerenprotesten meerdere aanhoudingen en veroordelingen zijn gevolgd. ‘De boodschap van de activisten is daarbij geen punt van onderscheid’, aldus de landsadvocaat.
Toch kregen de actievoerders sinds donderdagochtend uit verschillende hoeken bijval. Kamerleden van onder meer Groenlinks, de Partij voor de Dieren en D66 hekelden de ogenschijnlijke willekeur van justitie. Donald Pols, de directeur van Milieudefensie, noemde de arrestaties ‘intimidatie van vreedzame activisten’. De directeuren van andere maatschappelijke organisaties, waaronder Greenpeace, FNV, Urgenda en Oxfam Novib, kondigden aan zaterdag zelf ook naar de A12 te komen om te protesteren.
