GEACHTE REDACTIE
In het artikel over de fototentoonstelling 'Berlin Geisterbahn' (de Volkskrant, 13 januari) komt de fotograaf Fons Brasser aan het woord die wijst naar een foto van het S-Bahn-station Grünewald (moet zijn: Grunewald) en zegt: 'Op dit station moesten de Berlijnse joden zich verzamelen voor transport naar de concentratiekampen.'..
S-Bahn
Brasser vergist zich. De plaats vanwaar de joden werden gedeporteerd, was het Rangier- und Güterbahnhof Grunewald, dat even ten noordoosten van het S-Bahn-station ligt, maar dat met de S-Bahn niets uitstaande heeft. Ik meen hierop te moeten wijzen, omdat Brasser met zijn uitspraak enkele van zijn foto's per ongeluk een emotionele lading geeft die ze niet verdienen.
AMSTERDAM Gerard Mulder
Warmlopen
Vanaf 1 januari is er een nieuwe Algemene Bijstandswet. De voorlichting hierover legt vooral de nadruk op het feit dat sociale diensten werklozen actiever moeten gaan prikkelen en begeleiden naar het zoeken van een baan.
In een tv-spotje van Postbus 51 wordt de overheidsbenadering van werklozen vergeleken met een voetbalwedstrijd. Een reservespeler die al enige tijd buiten de ploeg staat moet zich gaan warmlopen onder het motto: 'Als je een kans krijgt, grijp dan ook je kans.' De werkloze moet 'een andere instelling' krijgen nu ook de sociale dienst op een actievere manier aan het werk gaat.
Het spotje is tekenend voor de manier waarop de overheid tegen werklozen aankijkt. Het zijn mensen die maatschappelijk niet meetellen, 'buiten het veld staan'. Hiermee wordt de inzet van vele werklozen in de zorgarbeid of het vrijwilligerswerk verontachtzaamd.
Bovendien wekt de spot de suggestie dat het de instelling van werklozen is die maakt dat ze buiten het betaalde arbeidsproces staan. Natuurlijk zijn er werklozen die weinig vertrouwen hebben dat er 'een basisplaats' voor hen in het verschiet ligt. Als je je jarenlang als reservespeler hebt warmgelopen zonder resultaat, dan geef je de moed op of je zoekt een andere invulling van je leven. Er zijn ook werklozen die gezien de spelverruwing op het veld van de betaalde arbeid kiezen voor een eigen alternatieve werkvorm, bijvoorbeeld in het vrijwilligerswerk.
Verreweg de meeste werklozen willen echter dolgraag een baan. Het is de arbeidsmarkt die onvoldoende ruimte biedt. Ook een actievere benadering van werklozen door de sociale diensten zal daaraan niets veranderen. Overheid en werkgevers hebben de sleutel tot een ruimere arbeidsmarkt in handen door echt werk te maken van een ingrijpende herverdeling van betaalde en onbetaalde arbeid.
NIJMEGEN Jan Lorskens
Janny Prent
Grote Brandnetel
In zijn recensie van Het verborgen leven van de planten van David Attenborough (de Volkskrant, 13 januari) zegt Piet van Seeters dat Attenborough de fout maakt de Grote Brandnetel fosfaatminnend te noemen. Van Seeters beweert ten onrechte dat deze plantsoort vooral op de beschikbaarheid van nitraten reageert.
Een bekend probleem bij deze uitspraken is dat een overmaat van fosfaat meestal gepaard gaat met een overmaat aan stikstof (nitraat èn ammonium). In eerste instantie zijn deze planten beperkt tot plekken met sterke humusophoping waar bovendien de humus sterk verteert. De plantesoorten die dit type standplaats prefereren worden ook wel 'stikstofminnend' genoemd.
Uit mijn onderzoek naar oevervegetaties van natuurlijke duinvalleien is echter gebleken dat nu juist de Grote Brandnetel sterker reageert op fosfaat dan op stikstof. De verspreiding van de Grote Brandnetel liet zich veel beter verklaren door de fosfaatbelasting dan door de belasting van nitraat via stromend water of de belasting vanuit mineralisatie van organische stof. Bij defosfatering van het infiltratiewater bleek de brandnetel vrijwel te verdwijnen en vervangen te worden door 'echt stikstofminnende' soorten, zoals Duinriet, Watermunt en Wolfspoot.
ZWOLLE Erik van Dijk
