Game on: beter besparen dan de buren

Vervolg van pagina 1.

Probeer dit eiwit zo compact mogelijk te vouwen, kan een van de opdrachten zijn. Hoe compacter de structuur, des te meer punten je krijgt. Spelers kunnen scores vergelijken, teams oprichten en met elkaar chatten. Biochemische voorkennis is niet nodig, na wat oefenen kan iedereen zich wagen aan puzzels met namen als Beginner immunotherapy design en Anthrax lethal factor protein.

De collectieve inspanning heeft al geleid tot wetenschappelijke publicaties, onder meer in Nature. Het is onderzoekswerk met duizenden gamers als co-auteurs. Het ultieme doel van de ontwerpers van FoldIt: ziekten als hiv de wereld uit puzzelen en de gamers die hiervoor verantwoordelijk zijn een Nobelprijs zien winnen.

In Nederland wordt eveneens geëxperimenteerd met maatschappelijk nuttige games. Neem de Energy Battle van de TU Delft en het bedrijf Shifft. Zeventien studentenhuizen probeerden een maand lang zo min mogelijk elektriciteit te gebruiken. Doordat ze op internet elkaars prestaties konden zien, ontstond een competitiegevoel. Het elektriciteitsgebruik daalde gemiddeld met 24 procent, bij het winnende team zelfs met 45 procent.

'Sommige teams werden erg creatief en fanatiek', zegt industrieel ontwerper Daphne Geelen van de TU Delft. 'Bewoners schakelden de bierkoelkast uit of gingen samen koken in plaats van ieder apart. In één huis werden de bewoners wel heel extreem: ze spraken af dat er maximaal één computer tegelijk aan mocht staan.'

Het team dat won, was het vooral te doen om de 750 euro kookspullen die ze konden winnen. Maar uit de evaluaties blijkt dat ongeveer de helft van de proefpersonen meedeed voor de lol en om inzicht te krijgen in het eigen energieverbruik.

Geelen ziet tal van mogelijkheden om de game te verbeteren, bijvoorbeeld door behalve de procentuele besparing zichtbaar te maken hoeveel geld je bespaart. Euro's zeggen mensen immers meer dan kilowatts.

Daarnaast kunnen de sociale elementen van de game worden uitgebuit. 'Bijvoorbeeld door met complete flats tegen elkaar te strijden, waarbij gezinnen binnen zo'n flat bespaartips kunnen uitwisselen via de chat. Daarbij zul je wel telkens nieuwe elementen moeten toevoegen om te voorkomen dat het spel gaat vervelen. Bij de pilotstudie vervielen de bewoners na afloop snel in hun oude gedrag.'

Zwerfafval opruimen

Jacco van Uden, onderzoeker bij de Haagse Hogeschool, ziet grote mogelijkheden voor maatschappelijk nuttige games. Als projectleider bij de Stichting Toekomstbeeld der Techniek maakte hij een verkenning van serious games. Een van de conclusies: steeds meer games zullen subtiel geïntegreerd worden in het dagelijks leven, zonder dat je daarbij achter een beeldscherm gaat zitten.

Van Uden denkt bijvoorbeeld aan een toepassing voor de bewegingssensoren die in sommige seniorenwoningen hangen. Nu hebben die maar één functie: automatisch alarm slaan als er lange tijd geen beweging in huis is, mogelijk omdat de bewoner onwel is geworden. 'Maar je kunt diezelfde sensoren ook inzetten voor een bewegingsspelletje. Ik noem maar wat: vijf keer per dag de trap op en neer? Inclusief een triomfantelijk muziekje.'

Op mobiele telefoons is het spelelement uitstekend met het dagelijks leven te combineren. 'Voeg met 'layers' game-omgevingen toe aan de werkelijkheid en je kunt een game ontwerpen die je uitdaagt zwerfafval op te ruimen.'

De vraag is hoe populair zo'n game kan worden. Want om bij zo'n spel virtueel te winnen, zul je toch in het echte leven moeten bukken om een aangevreten frikandel van de stoep te pakken. De onlinegame Chore Wars, waarbij spelers extra krachten krijgen als ze klusjes in huis opknappen, belooft wat dat betreft weinig goeds. Na de start in 2007 is het nu zo goed als 'game over' en zijn er nauwelijks nog actieve spelers. Ook de amper duizend spelers die een paar weken meededen aan het serieuze World without Oil van Jane McGonigal zijn een lachertje vergeleken met de tientallen miljoenen die zich op niet-serieuze games storten.

Geelen van de TU Delft: 'Ik vrees dat maatschappelijk nuttige games nooit zo populair zullen worden als spellen die puur voor het vermaak zijn gemaakt. Escapisme is een van de belangrijkste redenen om te gamen: je wilt even aan de problemen van de echte wereld ontsnappen. Dat lukt nu eenmaal beter met schieten in World of Warcraft dan met een spel om energie te besparen.'

Jane McGonigal: Beter dan echt - Hoe games ons gelukkiger, slimmer en socialer maken.

Maven; 480 pagina's; € 22; verschijnt op 31 mei.

ISBN 978 94 9057 440 6

undefined