Frits Barend, Johan Derksen en de oude vakbondsman

Dat roept drie vragen op. Is Johan Derksen een antisemiet? Is Frits Barend paranoia en hysterisch? Moet ik me met deze vete bemoeien?

Nadat ik een paar maanden geleden een stukje had geschreven over Henk Spaan, deden enkele lezers mij het verzoek dat voortaan in mijn eigen tijd te doen en hen niet lastig te vallen met privé-oorlogjes. Daar is wat voor te zeggen.

Aan de andere kant ben ik hier de baas, bepaal ik mijn eigen onderwerpen, is niemand verplicht deze stukken te lezen en is Henk Spaan een bekende Nederlander. (Over ANP-verslaggever Anton Lippold uit Zandpol bijvoorbeeld zou ik nooit zo'n stuk hebben geschreven: te onbekend. Hugo Camps daarentegen kan weer wel).

De affaire Barend/Derksen begint op 1 juli. Op die dag publiceert Het Parool een interview met de hoofdredacteur van Voetbal International, Derksen dus. Over Frits Barend (en Henk van Dorp) zegt hij: 'Irritant vind ik ook hoe hijgerig ze worden als het om kleurlingen, minderheden of homo's gaat. Dat gekoketteer van Frits met zijn joods zijn. . . Mij maakt het geen ene moer uit of iemand wel of niet joods is, maar ik word er wat moe van dat Frits er gemiddeld drie keer per uitzending melding van maakt.'

Bijna drie maanden later slaat Barend terug, in een vraaggesprek met KRO-gids Studio. 'Ik wist niet dat Voetbal International een antisemiet aan het hoofd heeft.' En: 'Ja, ik heb voor het eerst een opmerking van een collega over mij gehoord die ik als antisemitisch ervaar.'

Naar aanleiding van een opmerking van Derksen ('Mij maakt het geen ene moer uit of iemand wel of niet joods is') zegt Barend: 'Mijn moeder zei dan: voor wie dat zo zegt moet je opppassen, want waarom zegt hij het dan?'

Barend kreeg bijval van schrijver Léon de Winter. In het Algemeen Dagblad krijgt Derksen er op 15 juli van langs. 'Blijkbaar kan Derksen niet naar Frits Barend kijken zonder te denken: hé, daar heb je dat rossige joodje weer, en van de weeromstuit hoort hij Barend echt over joodsige dingen lullen terwijl Barend in werkelijkheid Seedorf de hand boven het hoofd houdt of poogt Jan Mulder in toom te houden.'

Volgens De Winter lijdt Derksen aan de ziekte die in het jiddisch 'risjes' heet. 'Het is niet fullblown antisemitisme, het is meer iets sluimerends dat bovenal is gehuisvest in emoties.' Toe maar.

Barend en De Winter trekken snel en voorbarig conclusies. Ze hebben een vijand gevonden en hij heet Derksen.

Barend in Studio: 'Maar plotseling ergert hij zich aan mijn joods-zijn.' Derksen ergert zich echter niet aan de afkomst van Barend, althans, daar zegt hij niets over, maar aan zijn gekoketteer ermee: 'Mij maakt het geen ene moer uit of iemand wel of niet joods is.'

En zou het misschien ironisch bedoeld zijn als Derksen zegt dat Barend er gemiddeld 'drie keer per uitzending' melding van maakt?

Op Derksen is veel aan te merken (hij is de schandknaap van Cruijff, verkwanselt VI aan de commercie, minacht zijn eigen medewerkers, rookt sigaren, is supporter van NEC en schrijft beledigende teksten, om maar wat te noemen), maar een antisemiet is hij niet.

Of beter gezegd: het is onterecht om Derksen een antisemiet te noemen naar aanleiding van zijn opmerkingen in Het Parool.

In VI slaat Derksen deze week terug. 'Ik was even vergeten dat Frits Barend achter iedere boom een racist of een antisemiet ziet en dat hij volslagen paranoia en hysterisch op deze onderwerpen reageert.'

En: 'Collega Barend is niet alleen paranoia, maar ook ietwat onbetrouwbaar. Zijn selectieve verontwaardiging lijkt een obsessie te worden. Tijdens zijn onstuitbare driftbuien weet hij niet meer wat hij zegt.'

Derksen zal niet naar de rechter stappen. 'Maar ik adviseer hem wel professionele hulp te zoeken.'

Om aan te tonen dat Barend paranoia is, schrijft Derksen over een voorval uit 1988. Voor de EK-finale in München wilde Barend zijn vrouw het stadion inloodsen. Toen de toenmalige voorzitter van de Nederlandse Sport Pers, Joop Niezen, daar iets van zei, zou hij door Barend een NSB'er zijn genoemd.

Niezen herinnert zich het voorval goed, zegt hij desgevraagd. Hij was indertijd echter secretaris van de NSP, geen voorzitter. 'Een mevrouw met een oranje balonnetje' bekeek aan de zijde van Barend op de perstribune de finale tussen Nederland en de Sovjet-Unie.

Omdat op de perstribune nog tal van plaatsen onbezet waren 'en ik op deze feestelijke dag geen rel wilde trappen' sprak Niezen Barend daar pas na afloop van de wedstrijd op bedaarde toon over aan.

De reactie van Barend: 'Juist. In 40-45 kwamen ze je halen en nu dus weer.'

Later schreef Niezen hem een brief over het incident. Barend bood daarop zijn excuses aan. 'En toen besloot ik het er maar bij te te laten.'

Heeft de oude vakbondsman hier soms nog iets aan toe te voegen?

'Ik ben het met Johan Derksen eens dat Frits Barend in dit soort gevallen volstrekt paranoïde reageert.'

Ik ook.