Fris gewassen

Een vitrine. Een mausoleum. Of toch eerder een tempel. Nee: het is de Heilige Graal van de thuisbioscoop. De ene associatie buitelt over de andere wanneer je de Hitchcock Masterpiece Collection aanschouwt. Een doorzichtige plastic doos met een boek vol blu-rays, plechtig stekend in een zwart voetstuk. Dik twintig dvd's zul je uit je rek moeten gooien om plaats te maken voor dit monument.

Het heeft ontegenzeglijk iets megalomaans, die box. Maar toch. Als één cineast het verdient om een super-de-luxe blu-raybehandeling te krijgen, dan is het Alfred Hitchcock (1899-1980); te meer omdat zijn films er tot nu toe zo bekaaid van afkwamen. Terwijl Hitchcock alles tot in de puntjes wou controleren, van het camerawerk en de montage tot de kostuums, zagen zijn films er op dvd vaak nogal modderig, onscherp en flets uit. Niet zoals de 'master of suspense' het bedoeld had. Dat moet deze verzameling rechtzetten; veertien films omvat hij, beginnend bij Saboteur (1942) en eindigend bij Hitchcocks zwanenzang, Family Plot (1976). Elke titel onderging een stevige digitale restauratie en opwaardering naar hd-formaat.

De operatie verliep bepaald niet vlekkeloos. Recensenten reageerden wereldwijd vol onbegrip toen ze de eerste Hitchcock-blu-rays binnenkregen. Waarom had Universal bij veel films het beeld zo radicaal schoongewassen, dat het veel te clean en digitaal werd? Wat doen al die kriebelige puntjes op de gezichten van de personages in Family Plot? En dan de volledig opnieuw in elkaar gedraaide begintitels van Frenzy (1972): niet alleen kozen de restaurateurs voor een nieuw lettertype, ze maakten ook nog eens een potje van de spelling. Crewleden Angela Martelli en Peter Handford heetten opeens Angelea Martelli en Peter Hanford; de standaard-disclaimer beweerde nu dat alle in Frenzy weergegeven gebeurtenissen 'ficticious' zijn, en niet 'fictitious'.

Zo sta je als distributeur natuurlijk flink voor schut. Universal luisterde gelukkig naar het rumoer en stelde de release van de Hitchcock-blu-rays uit om orde op zaken te stellen. In de boxset die nu in de winkel ligt, is men veel minder drastisch te werk gegaan met de digitale schoonmaakspullen.

Nog beter nieuws: sommige Hitchcocks ondergaan op blu-ray een heuse wedergeboorte. Een meesterwerk als Vertigo (1958), eerder dit jaar door het Britse filmblad Sight and Sound uitgeroepen tot beste film aller tijden, had nog nooit zo'n sterke textuur, diepte en rijkdom aan kleuren; de verraderlijke droomwereld waarin ex-rechercheur Scottie (James Stewart) binnenstapt zodra hij de mysterieuze Madeleine (Kim Novak) begint te schaduwen, komt in alle intensiteit tot leven. De desastreuze Dolby 5.1-mix die op eerdere dvd-uitgaven allerlei overbodige toeters en bellen toevoegde, is gelukkig vervangen door een veel decentere multikanaal-soundtrack.

Zo mogelijk nog knapper dan Vertigo is de restauratie van de zwarte komedie The Trouble With Harry (1955) - de herfstkleuren spatten zo scherp en vol van het scherm, dat het wel een film van vorig jaar lijkt. Ook Shadow of a Doubt (1943), Rope (1948) en Rear Window (1954) staan er fantastisch op. Dat de set niet perfect is, ligt aan de laatste, meest recente titels. Family Plot is een smeerboel van kleuren, terwijl grotere vlakken nog steeds vergeven zijn van de spikkels en vlekken - alsof de personages waterpokken hebben die maar niet stil willen zitten. Wat er precies aan de hand is, valt lastig te zeggen; het lijkt erop dat de restaurateurs nog altijd enkele schuifjes te ver open hadden staan, of aan knoppen hebben gedraaid waar ze beter van af hadden kunnen blijven.

Het bonusmateriaal, reikend van verwijderde scènes tot storyboard-vergelijkingen, viel voor het grootste deel al op de dvd's te vinden, maar het blijft interessant en inzichtelijk. En dan zijn er nog wat parafernalia die je gewoon met je handen kunt vasthouden: kopieën van brieven, miniposters en een plattegrond van het huis uit Psycho (1960).

De films zelf zitten overigens zo strak weggestopt in het boekwerk, dat je ze er hardhandig uit moet trekken. Gebruik daarbij een brillendoekje. Hoe geavanceerd blu-rays ook zijn, tegen vetvlekken blijken ze niet bestand. En dan is zo'n Masterpiece Collection toch ook net iets te chic voor vingerafdrukken.

Een complete box met 20 schoongemaakte Hitchcock-films. Teleurstelling of wedergeboorte?

Vanaf september 2013 zullen de films uit de Masterpiece Collection ook los op blu-ray verschijnen. In de Amerikaanse editie van de Masterpiece Collection zit ook North by Northwest (1959); anders dan in de VS heeft de Europese tak van Universal geen deal met rechtenhouder Warner Home Video gesloten. Dus moet de liefhebber die blu-ray elders vandaan halen.

Wie de beste film aller tijden niet op blu-ray maar op het grote doek wil zien, kan terecht in het Amsterdamse filmmuseum EYE: met een geheel gerestaureerde 70mm-kopie van Hitchcocks Vertigo (1958) begint daar komende zaterdag het programma 100 Jaar Hollywood. Nu het precies een eeuw geleden is dat studio's Universal en Paramount in Hollywood neerstreken, viert EYE dit met de vertoning van 25 onvervalste klassiekers uit het gigantische Hollywood-repertoire. Hitchcock is met twee titels vertegenwoordigd: ook Rear Window (1955) wordt vertoond - naast zwijgende pareltjes als Wings (1927) en publieksfavorieten als Breakfast at Tiffany's (1961) E.T. (1982) en Avatar (2009). Voor meer informatie zie eyefilm.nl

Vertigo

undefined